Rechtbank Rotterdam, 03-07-2019, ECLI:NL:RBROT:2019:5265, ROT 18/5933, ROT 18/5934, ROT 18/4951, ROT 18/4955, ROT 19/285

Verweerder heeft bij bestreden besluit 1 de afwijzing van de aanvraag om bijzondere bijstand voor de woonkosten over het jaar 2018 gehandhaafd omdat geen sprake is van uit bijzondere omstandigheden voortvloeiende noodzakelijke kosten als bedoeld in artikel 35, eerste lid, van de Participatiewet. Bij bestreden besluit 1 is daartoe overwogen dat bijzondere bijstand in de vorm van woonkostentoeslag is bedoeld voor een overgangsfase na een inkomensterugval, waarbij de woonkostentoeslag slechts voor een beperkte periode wordt verstrekt om de woonlasten in overeenstemming te brengen met het inkomen. Dit betekent dat van de belanghebbende een grote inspanning mag worden verwacht bij het zoeken naar andere goedkopere woonruimte. Omdat eiseres tot twee maal toe een executieverkoop van haar woning heeft weten te voorkomen, heeft zij volgens verweerder niet aan die inspanningsplicht voldaan. In zijn verweerschrift heeft verweerder nog aangevoerd dat de Centrale Raad van Beroep (CRvB) heeft overwogen dat wanneer iemand niet voldoet aan de verhuisplicht er niet langer sprake is van uit bijzondere omstandigheden voortvloeiende noodzakelijke kosten (CRvB 21 augustus 2018, ECLI:NL:CRVB:2018:2571) en dat die situatie zich hier voordoet, omdat eiseres tot twee maal toe een executieverkoop van haar woning heeft weten te voorkomen, zij aan haar toegewezen huurwoningen heeft geweigerd en haar urgentieverklaring in dit verband heeft laten verlopen.

Eiseres betoogt dat artikel 35 van de Participatiewet geen ruimte biedt voor de beoordeling van verwijtbaar gedrag, zodat verweerder de aanvraag ten onrechte wegens verwijtbaar gedrag heeft afgewezen. Dit betoog faalt. Bij de toepassing van artikel 35, eerste lid, van de PW dient eerst beoordeeld te worden of de kosten waarvoor bijzondere bijstand wordt gevraagd zich voordoen, vervolgens of die kosten in het individuele geval van de betrokkene noodzakelijk zijn en daarna of die kosten voortvloeien uit bijzondere omstandigheden. De extra woonkosten, voor zover deze niet uit het reguliere inkomen konden worden voldaan, waren wegens niet-nakoming van de verhuisplicht niet aan te merken als uit bijzondere omstandigheden voortvloeiende noodzakelijke kosten van het bestaan, in de zin van artikel 35, eerste lid, van de Participatiewet, zo overwoog de CRvB in de door verweerder genoemde uitspraak van 21 augustus 2018. Daarbij is verder overwogen dat het ontstaan van een eventuele restschuld op de hypotheekverplichting die bij verkoop van de woning ontstaat, niet bijzondere omstandigheden opleveren op grond waarvan een dergelijke inspanning niet in redelijkheid van de belanghebbende kon worden gevergd. Met een schuld kan immers rekening worden gehouden via de beslagvrije voet of eventuele schuldsanering, zodat de maandelijkse lasten weer beheersbaar worden. Nu niet in geschil is dat eiseres niet heeft voldaan aan de genoemde inspanningsplicht is het beroep tegen bestreden besluit 1 ongegrond.

De beroepen van eiseres tegen de bestreden besluiten 2 en 3 hebben betrekking op de vraag of verweerder in gebreke is tijdig te beslissen op door eiseres aan verweerder toegezonden mutatieformulieren en of verweerder in dit verband geldsommen aan eiseres is verschuldigd wegens niet tijdig beslissen. De beroepen tegen de bestreden besluiten 4 en 5 hebben betrekking op de vraag of verweerder dwangsommen is verschuldigd wegens het niet tijdig nemen van een beslissing op bezwaar inzake een volgens eiseres verschuldigde dwangsom. Eiseres heeft in de eerste plaats aangevoerd dat de beroepen tegen bestreden besluiten 2 en 3 op grond van artikel 4:19 van de Awb tevens zijn gericht tegen de bestreden besluiten 4 en 5. Verweerder heeft zich in zijn verweerschriften in deze zaken op het standpunt gesteld dat eiseres misbruik maakt van recht. De rechtbank komt tot de volgende beoordeling.

In de zaken ROT 18/5955 en ROT 18/5951 speelt het volgende. Eiseres heeft 2 mutatieformulieren bij verweerder ingediend over de periode 12 december 2017 tot en met 13 januari 2018 en de periode 14 januari 2018 tot en met 13 februari 2018. Bij twee brieven van 19 april 2018 heeft eiseres verweerder in gebreke gesteld wegens het niet tijdig beslissen op de ingediende mutatieformulieren. In deze brieven van 19 april 2018 heeft eiseres er op gewezen dat zij na twee weken een dwangsom zal opeisen voor elke dag dat verweerder in verzuim is en beroep zal instellen wegens niet tijdig beslissen. Verweerder heeft vervolgens bij besluiten van 4 mei 2018 beslist dat geen dwangsommen wegens niet tijdig beslissen zijn verschuldigd omdat met de mutatieformulieren geen aanvragen voorliggen. Bij brieven van 15 juni 2018 heeft eiseres bezwaar gemaakt tegen de besluiten van 4 mei 2018. Met bestreden besluiten 2 en 3 zijn deze besluiten gehandhaafd.

In de zaken ROT 18/5934 en ROT 18/5933 speelt het volgende. Eiseres heeft verweerder bij brieven van 31 juli 2018 in gebreke gesteld wegen het niet tijdig beslissen op haar hiervoor onder 2.2. genoemde bezwaarschriften van 15 juni 2018. In deze brieven van 31 juli 2018 heeft eiseres er op gewezen dat zij na twee weken een dwangsom zal opeisen voor elke dag dat verweerder in verzuim is en beroep zal instellen wegens niet tijdig beslissen. Bij brieven van 6 augustus 2018 heeft verweerder eiseres bericht dat het niet mogelijk is om verweerder in gebreke te stellen wegens het niet tijdig nemen van een besluit op bezwaar tegen een dwangsombesluit, omdat gelet op rechtspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (RvS) geen dwangsom wordt verbeurd bij het niet tijdig nemen van een besluit op bezwaar tegen een dwangsombesluit. Omdat verweerder zich op het standpunt stelt dat deze brieven geen besluit behelzen heeft hij de bezwaren van eiseres bij bestreden besluiten 4 en 5 niet-ontvankelijk verklaard.

De rechtbank is met verweerder van oordeel dat eiseres met deze vier ingestelde beroepen misbruik maakt van recht, zodat haar in deze vier zaken met toepassing van de artikelen 3:13 en 3:15 van het Burgerlijk Wetboek de toegang tot de bestuursrechter dient te worden ontzegd. De rechtbank neemt daarbij het volgende in aanmerking.

Eiseres beoogt met deze zaken dat de rechtbank de verschuldigde dwangsommen vaststelt die verweerder zou zijn verschuldigd wegens niet tijdig beslissen en haar voorts vergoedingen toekent, waaronder proceskosten en wettelijke rente, zo volgt uit de aanvullende beroepschriften tegen bestreden besluiten 2 en 3.

Eerder heeft de rechtbank veelvuldig in door eiseres aangespannen beroepen tegen verweerder geoordeeld dat door eiseres aan verweerder gezonden mutatieformulieren niet kunnen worden aangemerkt als aanvragen als bedoeld in artikel 1:3, derde lid, van de Awb (Rb. Rotterdam 31 maart 2016, ECLI:NL:RBROT:2016:3092; Rb. Rotterdam 20 juli 2016, ECLI:NL:RBROT:2016:5451; Rb. Rotterdam 6 januari 2017, ECLI:NL:RBROT:2017:207; Rb. Rotterdam 6 januari 2017, ECLI:NL:RBROT:2017:205; Rb. Rotterdam 6 januari 2017, ECLI:NL:RBROT:2017:207; Rb. Rotterdam 6 februari 2017, ECLI:NL:RBROT:2017:878 en Rb. Rotterdam 30 maart 2018, ECLI:NL:RBROT:2018:2489). Verder heeft de CRvB in hoger inmiddels uitspraken van de rechtbank bevestigd met betrekking tot deze kwestie (CRvB 14 augustus 2018, ECLI:NL:CRVB:2018:2507 en CRvB 30 april 2019, ECLI:NL:CRVB:2019:1469).

Daarnaast heeft de rechtbank eerder in door eiseres aangespannen beroepen tegen verweerder geoordeeld dat gelet op de uitspraak van de ABRvS 10 december 2014 (ECLI:NL:RVS:2014:4448) geen dwangsom verschuldigd is wegens het niet tijdig nemen van een dwangsombesluit of het niet tijdig nemen van een beslissing op bezwaar tegen een dwangsombesluit (Rb. Rotterdam 31 maart 2016, ECLI:NL:RBROT:2016:2317 en Rb. Rotterdam 4 november 2016, ECLI:NL:RBROT:2016:864). In hoger beroep heeft de CRvB inmiddels uitspraken van de rechtbank bevestigd met betrekking tot deze kwestie (CRvB van 13 november 2018, ECLI:NL:CRVB:2018:3644 en CRvB 22 januari 2019, ECLI:NL:CRVB:2019:307). Nog voordat de CRvB hierover onherroepelijke uitspraken heeft gewezen tussen partijen had dit uitgangspunt voor eiseres bovendien duidelijk moeten zijn op grond van eerdere rechtspraak van de ABRvS (ABRvS 10 december 2014, ECLI:NL:RVS:2014:4448; ABRvS 8 juli 2015, ECLI:NL:RVS:2015:2169 en ABRvS van 24 mei 2017, ECLI:NL:RVS:2017:1343) en de CRvB (CRvB 4 mei 2017, ECLI:NL:CRVB:2017:1815).

Eiseres heeft in beroep aangevoerd dat zij het niet eens is met de uitspraak van de CRvB 14 augustus 2018 (ECLI:NL:CRVB:2018:2507) waarin is geoordeeld dat door eiseres aan verweerder gezonden mutatieformulieren niet kunnen worden aangemerkt als aanvragen als bedoeld in artikel 1:3, derde lid, van de Awb. Wat zij in dit verband heeft aangevoerd is een herhaling van zetten, terwijl in de uitspraak van de CRvB uitvoerig is ingegaan op wat eiseres dienaangaande eerder heeft aangevoerd. De rechtbank stelt op grond hiervan vast dat eiseres in weerwil van door de bestuursrechters gegeven rechtsoordelen blijft doorprocederen met het oogmerk om geldsommen te incasseren bij verweerder wegens verondersteld niet tijdig beslissen. Eiseres legt met deze handelwijze een nodeloze belasting op de publieke middelen die zijn gemoeid met de behandeling van haar voortdurende aanvragen en vele rechterlijke procedures. Gelet hierop is de rechtbank thans van oordeel dat eiseres misbruik maakt van recht in deze vier beroepszaken. De rechtbank neemt hierbij in aanmerking dat, anders dan in haar eerdere vele beroepszaken (zie in dit verband CRvB 22 januari 2019, ECLI:NL:CRVB:2019:307), ten tijde van het instellen van deze vier beroepen wel uitspraken van de CRvB tussen partijen voorliggen waaruit volgt dat de door haar ingestelde beroepen bij voorbaat kansloos zijn.

De rechtbank zal daarom deze beroepen wegens misbruik van recht niet-ontvankelijk verklaren. Voor zover eiseres heeft verzocht om schadevergoeding delen die verzoeken dit lot van de ingestelde beroepen (vgl. Rb. Rotterdam 22 augustus 2018, ECLI:NL:RBROT:2018:6865).