Parket bij de Hoge Raad, 13-05-2008, BC8231, 07/11754 CW

Vordering tot cassatie in het belang der wet inzake:

[de veroordeelde]

1. Deze vordering tot cassatie in het belang der wet heeft betrekking op een beschikking van de Rechtbank te Middelburg van 15 februari 2006, parketnummer 12/707031-05, waarbij de Rechtbank het bezwaarschrift van [de veroordeelde] gericht tegen het bepalen en verwerken van haar DNA-profiel gegrond heeft verklaard. Een gewaarmerkt afschrift van de uitspraak leg ik hierbij over, alsmede het procesdossier.

2. Tegen een beschikking als bedoeld in art. 7 van de Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden staat geen beroep in cassatie open (HR 30 mei 2006, NJ 2006, 313). Gelet op art. 78, eerste lid RO is cassatie in het belang der wet wel mogelijk.(1)

3. Het gaat in deze zaak om het volgende. [De veroordeelde], hierna te noemen: de veroordeelde, is door de kinderrechter te Middelburg ter zake van mishandeling veroordeeld tot een werkstraf voor de duur van 15 uren en tot 1 week jeugddetentie voorwaardelijk met een proeftijd van een jaar. Ten tijde van het plegen van het strafbare feit was de veroordeelde vijftien jaar oud. Na afloop van de strafzaak heeft de officier van justitie bevolen dat van de veroordeelde celmateriaal zal worden afgenomen ten behoeve van het bepalen en verwerken van het DNA-profiel. De veroordeelde heeft tegen dit bevel op grond van art. 7 Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden een bezwaarschrift ingediend.

c. veroordeelde: een persoon die al dan niet onherroepelijk is veroordeeld tot een straf als bedoeld in artikel 9, eerste lid, onder a, onderdeel 1° of 3°, van het Wetboek van Strafrecht, een straf als bedoeld in artikel 77h, eerste lid, onder a, van dat wetboek, voorzover het de jeugddetentie of taakstraf betreft, of een straf als bedoeld in artikel 6, onder a, van het Wetboek van Militair Strafrecht dan wel tot een maatregel als bedoeld in artikel 37, 37a juncto 37b of 38, 38m of 77s van het Wetboek van Strafrecht;

Afname van celmateriaal en de bepaling en verwerking van het DNA-profiel van een veroordeelde maken inbreuk op de lichamelijke integriteit en de persoonlijke levenssfeer van de betrokkene. De veroordeelden om wie het gaat worden min of meer nadrukkelijk als potentiële recidivisten benaderd. Dit levert enige spanning op met het resocialisatiestreven (vergelijk Memorie van toelichting bij het ontwerp van Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden, Tweede Kamer 2002-2003, 28685, nr. 3, pagina's 6 en 7). Het DNA-profiel van een veroordeelde wordt 20 of 30 jaar lang bewaard in de DNA-databank. Afname en de bepaling en verwerking van het DNA-profiel van een veroordeelde hebben een stigmatiserend effect.

De veroordeelde was minderjarig ten tijde van het begaan van het misdrijf waarvoor afname van celmateriaal is bevolen. Zij is veroordeeld met toepassing van het kinderstrafrecht. Van toepassing is het Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind (verder te noemen IVRK). Volgens artikel 40 IVRK erkennen de staten het recht van ieder kind dat wordt verdacht van, vervolgd wegens of veroordeeld terzake van een strafbaar feit, op een wijze van behandeling die geen afbreuk doet aan het gevoel van waardigheid en eigenwaarde van het kind en waarbij rekening wordt gehouden met de leeftijd van het kind en met de wenselijkheid van het bevorderen van de herintegratie van het kind en de aanvaarding door het kind van een opbouwende rol in de samenleving. Onverkorte toepassing van de Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden op degenen die als minderjarige wegens misdrijf zijn veroordeeld, is naar het oordeel van de rechtbank, wegens het stigmatiserend effect, niet zonder meer te verenigen met artikel 40 IVRK.

De norm van deze bepaling brengt naar het oordeel van de rechtbank met zich mee dat de beslissing tot het bepalen en verwerken van het DNA-profiel van minderjarige veroordeelden dient te berusten op een zorgvuldige afweging, waarbij onder meer van belang zijn de leeftijd van de veroordeelde ten tijde van het begaan van het misdrijf , de reële ernst van het feit, de omstandigheden waaronder het feit is begaan, de zwaarte van de opgelegde straf of maatregel, de mate van eventuele recidive en de overige persoonlijke omstandigheden van de veroordeelde.

In onderhavige zaak acht de rechtbank in het bijzonder het volgende van belang. De veroordeelde was 15 jaar oud toen zij het misdrijf van artikel 300 Sr pleegde. Zij was toen niet eerder veroordeeld wegens misdrijf. De mishandeling bestond uit een handgemeen met een tweetal begeleiders van de inrichting waarin zij verbleef. De reële ernst van het feit waarvoor voorlopige hechtenis is toegelaten, is betrekkelijk gering te noemen. Dit blijkt ook uit de straf die is opgelegd. Bovendien blijkt uit de bijzondere omstandigheden waaronder het feit is gepleegd dat de kans op recidive als laag kan worden ingeschat.

Op grond van een afweging van de persoonlijke belangen van de veroordeelde enerzijds en anderzijds het algemeen maatschappelijk belang van beveiliging tegen misdrijven komt de rechtbank tot het oordeel dat de belangen van de veroordeelde het zwaarst moeten wegen. De rechtbank zal daarom het bezwaar gegrond verklaren. De officier van justitie dient op grond van artikel 7, lid 2, Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden ervoor zorg te dragen dat het celmateriaal van de veroordeelde terstond wordt vernietigd."

6. De reden om tegen deze beslissing cassatie in het belang der wet in te stellen is dat de rechtspraak op een bezwaarschrift tegen het bepalen en verwerken van het DNA-profiel van veroordeelde minderjarigen zeer verdeeld is. Sinds de inwerkingtreding van de Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden op 1 februari 2005 heeft een aantal rechtbanken, zoals in deze zaak is geschied, bij de beoordeling van bezwaarschriften van minderjarige veroordeelden een belangenafweging gemaakt, waarbij aan de persoonlijke belangen van de minderjarige (een zwaar) gewicht is toegekend. In veel gevallen werd daarbij het IVRK betrokken. Er zijn echter ook beslissingen van rechtbanken die erop neerkomen dat de Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden geen ruimte laat voor een nadere belangenafweging en dat het IVRK in dit kader geen rol speelt. Ik geef van de rechtspraak een kort overzicht aan de hand van een aantal voorbeelden.

7. Enkele eerdere beslissingen van de Rechtbank Middelburg getuigen van dezelfde opvatting als die welke in de onderhavige beschikking van de Rechtbank is neergelegd. In een beschikking van 29 juni 2005(3) overwoog deze rechtbank, nadat zij had geconstateerd dat geen van de uitzonderingen genoemd in art. 2 lid 1 aanhef onder a en b Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden zich voordeed, dat overkorte toepassing van de Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden op degenen die als minderjarige wegens misdrijf zijn veroordeeld, wegens het stigmatiserend effect niet zonder meer te verenigen is met art. 40 IVRK. De rechtbank verklaarde het bezwaar gegrond. In casu betrof het een veertienjarig meisje dat tot 60 uur taakstraf en een week jeugddetentie voorwaardelijk was veroordeeld wegens onder meer het gooien met stenen naar een woning.

8. Bij niet gepubliceerde beslissing van 27 juli 2005(4) heeft de Rechtbank Middelburg in gelijkluidende zin geoordeeld en het bezwaarschrift gegrond verklaard. Daarbij ging het om een zeventienjarige jongen die was veroordeeld wegens mishandeling, diefstal en bedreiging.

De rechtbank is van oordeel dat het openbaar ministerie geen (kenbaar) beleid in deze heeft. De enkele opmerking ter zitting dat een zorgvuldige belangenafweging wordt gemaakt voordat een bevel wordt gegeven en dat geen bevel wordt gegeven met betrekking tot een minderjarige die is veroordeeld voor eenvoudig geweld tegen goederen is hiertoe onvoldoende. Het heeft de voorkeur dat de beslissing van de officier van justitie om niet af te zien van de in artikel 2, eerste lid van de Wet genoemde verplichting in het bevel zelf wordt gemotiveerd, zodat deze door de rechtbank kan worden getoetst. Nu dit niet is gebeurd, zal de rechtbank - mede met het oog op proceseconomie en het belang van veroordeelde - deze belangenafweging zelf maken."

10. Vervolgens paste de Rechtbank in elk van de zaken de belangenafweging toe en kwam tweemaal tot het oordeel dat het bezwaarschrift gegrond moest worden verklaard(6) en tweemaal tot het oordeel dat de bezwaren ongegrond waren(7). In een van de uitspraken waarin het bezwaarschrift gegrond is verklaard, dien ik heden eveneens een vordering tot cassatie in het belang der wet in.

11. De Rechtbank Arnhem stelt zich, evenals de Rechtbank Amsterdam, op het standpunt dat aan de belangen van een minderjarige afbreuk kan worden gedaan door het bepalen en verwerken van zijn of haar DNA-profiel. Ook deze Rechtbank is van mening dat de bepalingen van de Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden in het licht van art. 3 lid 1 en art. 40 lid 1 IVRK dienen te worden beoordeeld. In een tweetal zaken kwamt de Rechtbank na een belangenafweging tot het oordeel dat het bezwaarschrift gegrond diende te worden verklaard.(8) Het betrof in de ene zaak een vijftienjarige jongen die bij een (langslepende) burenruzie de buurman bij twee gelegenheden had mishandeld. In de andere zaak betrof het een dertienjarig meisje dat een ander meisje op school een klap op haar wang had gegeven.

12. De Rechtbank Almelo is in twee zaken tot een zelfde slotsom (bezwaarschrift gegrond) gekomen, echter zonder (expliciet) aandacht te besteden aan het IVRK. Die rechtbank nam op grond van de feiten en omstandigheden van het geval aan dat er sprake was van de uitzonderingsmogelijkheid van art. 2 eerste lid onder b Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden. In het ene geval ging het om een door een meisje gepleegde openlijke geweldpleging. Het betrof een vechtpartij bij een visvijver tussen een groepje jongens, waarbij het meisje werd veroordeeld tot een werkstraf van twintig uren.(9) Het andere geval betrof een veertienjarige jongen die werd veroordeeld tot een jeugddetentie van 42 dagen. Onduidelijk is wat exact het delict is geweest, wel dat sprake was van een geweldsdelict.(10) De Rechtbank overwoog in beide zaken dat de officier van justitie bij zijn bevel steeds een belangenafweging dient te maken. Omdat van die belangenafweging onvoldoende was gebleken, maakte de Rechtbank haar eigen afweging.

13. Er is echter ook een aantal rechtbanken dat tot een geheel andere conclusie komt, als het gaat om het bepalen van het DNA-profiel bij minderjarige veroordeelden.

1. Voor de verwezenlijking van het recht van ieder kind op een rechtvaardige behandeling in strafzaken, zoals neergelegd in artikel 40, eerste lid, van het IVRK, is in de leden 2 tot en met 4 van dat artikel een aantal verplichtingen voor de staten neergelegd. Van belang is in dit verband artikel 40, tweede lid, onder b, onderdeel vii. Daarin is de verplichting neergelegd dat van ieder kind dat wordt verdacht van, vervolgd wegens of veroordeeld ter zake van het begaan van een strafbaar feit zijn of haar privé-leven volledig wordt geëerbiedigd tijdens alle stadia van het proces. Deze verplichting heeft vooral tot doel het belang te benadrukken om een strafrechtelijk minderjarige te beschermen tegen nadelige effecten die het gevolg kunnen zijn van publicatie in de media over zijn strafzaak en zijn of haar naam. Van dergelijke nadelige effecten kan bij het bepalen en verwerken van een DNA-profiel van een minderjarige na zijn veroordeling geen sprake zijn. Informatie over het bepalen en verwerken van zijn DNA-profiel is niet openbaar, zij blijft binnen justitiekringen en wordt uitsluitend gebruikt ten behoeve van een concrete strafzaak. Het DNA-profiel van de minderjarige wordt anoniem en gecodeerd in de DNA-databank opgeslagen. De minderjarige wordt na het opnemen van zijn DNA-profiel in de DNA-databank niet meer met zijn DNA-profiel geconfronteerd, tenzij blijkt dat hij, als gevolg van het vergelijken van zijn DNA-profiel met de DNA-profielen van sporen van nog onopgeloste strafzaken, een of meer in het verleden begane misdrijven heeft gepleegd, dan wel hij opnieuw een strafbaar feit begaat. Van het verwerken van de DNA-profielen en celmateriaal van personen van strafrechtelijk minderjarigen gaat dan ook geen stigmatiserende werking uit (Kamerstukken II 2002/03, 28 685, nr. 5, blz. 10).

2. Daarnaast is het eerste lid van artikel 3 van het IVRK van belang: bij alle maatregelen betreffende kinderen (...) vormen de belangen van kinderen de eerste overweging. De Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden heeft een tweeledig doel. Enerzijds heeft het tot doel te bevorderen dat de opheldering van oude onopgeloste misdrijven en toekomstige misdrijven van veroordeelden effectiever kan geschieden. Anderzijds strekt de wet ertoe veroordeelden ervan te weerhouden opnieuw strafbare feiten te plegen. In zoverre kan van het verwerken van hun DNA-profielen in de DNA-databank een preventieve werking uitgaan op het gedrag van jeugdigen. DNA-afname kan bij resocialisatie helpen (Kamerstukken II 2002/03, 28 685, nr. 5, blz. 8). Het bewaren van hun DNA-profiel gedurende een bepaalde termijn kan jeugdige weerhouden opnieuw strafbare feiten te plegen.

Gelet op het gestelde onder de punten 1 en 2 kan de conclusie worden getrokken dat DNA-onderzoek na een veroordeling geen afbreuk doet aan het gevoel van waardigheid en eigenwaarde van het kind en de herintegratie van het kind in de samenleving niet in de weg staat en derhalve geen strijd oplevert met artikel 40 van het IVRK."

16. De Rechtbank Leeuwarden oordeelde op 3 juli 2006(13) dat nu de wetgever uitdrukkelijk heeft bepaald dat de afname van DNA-materiaal ook ten aanzien van minderjarigen kan plaatsvinden, de afweging tussen de belangen van de veroordeelde in het kader van art. 3 IVRK en het maatschappelijk belang reeds door de wetgever is gemaakt ten aanzien van bepaalde misdrijven.

17. Een uitspraak van de Rechtbank Alkmaar van kort daarvoor, te weten 22 mei 2006, gaf blijk van een vergelijkbare opvatting(14). Daarin overwoog de Rechtbank dat de tekst van de Wet en de parlementaire geschiedenis geen enkel aanknopingspunt bieden voor de opvatting dat de wetgever jeugdige personen van de werking van de Wet heeft willen uitsluiten dan wel dat de wetgever een jeugdige op de een of andere wijze in een uitzonderingspositie heeft willen plaatsen. Voorts is naar het oordeel van de Rechtbank op geen enkele manier aannemelijk dat de Wet in strijd zou zijn met het IVRK.

18. De Rechtbank Breda ging in haar beslissing van 9 december 2005(15) niet met zoveel woorden in op het IVRK maar oordeelde wel dat opname in de databank niet "een zodanige inbreuk vormt op de persoonlijke levenssfeer dat van opname behoort te worden afgezien, terwijl evenmin kan worden geoordeeld dat opname een stigmatiserend effect heeft of dat afbreuk wordt gedaan aan het gevoel van waardigheid en eigenwaarde van het kind dan wel aan de bevordering van de herintegratie van het kind en de aanvaarding door het kind van een opbouwende rol in de samenleving". De Rechtbank verklaarde het bezwaarschrift vervolgens ongegrond(16).

19. Uit de voornoemde uitspraken komt een verscheidenheid aan opvattingen naar voren die de uitkomst van een bezwaarschrift tegen de bepaling en verwerking van het DNA-profiel bij minderjarige veroordeelden licht overdreven gezegd tot een loterij maken. Wie in Groningen of Middelburg bezwaar maakt heeft, als het om niet al te ernstige misdrijven gaat, een behoorlijke kans dat zijn bezwaar gegrond wordt bevonden. Wie in Rotterdam of Breda, om twee andere voorbeelden te noemen, in een vergelijkbaar geval bezwaar maakt heeft veel minder kans. Het is derhalve in het belang van de rechtseenheid dat door de Hoge Raad duidelijkheid wordt geschapen over de vraag in hoeverre bij minderjarigen bijzondere maatstaven gelden als het gaat om het al dan niet bevelen van de bepaling en vastlegging van hun DNA-profiel, met name in hoeverre de artikelen 40 en 3 IVRK daarbij een rol spelen.

20. Om die duidelijkheid te verkrijgen worden door mij twee vorderingen tot cassatie in het belang der wet ingediend. Daarbij zal ik mij op het standpunt stellen dat voor minderjarige veroordeelden geen andere maatstaven gelden dan voor meerderjarige en dat de artikelen 3 en 40 IVRK geen rol spelen bij de beoordeling van een bezwaarschrift tegen de bepaling van hun DNA-profiel. Ik licht dat standpunt toe.

21. Zoals hierboven onder 4 is weergegeven, maakt de op 1 februari 2005(17) in werking getreden Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden (Stb. 2004, 465) het mogelijk om ten aanzien van een grote groep veroordeelden te bevelen dat zij cel-materiaal afstaan voor het bepalen en verwerken van een DNA-profiel. Daarbij maakt de wet geen onderscheid tussen meerderjarige en minderjarige veroordeelden. Bij de parlementaire behandeling van het betreffende wetsvoorstel is nagenoeg geen aandacht besteed aan de positie van de minderjarige. Van een veroordeelde wegens een misdrijf als omschreven van art. 67, eerste lid, Sv zal celmateriaal worden afgenomen ten behoeve van het bepalen en verwerken van zijn DNA-profiel, tenzij er sprake is van de in art. 2, eerste lid, onder a of b genoemde uitzonderingen.

23. Volgens de Memorie van Toelichting vervult het Openbaar Ministerie de centrale rol bij het DNA-onderzoek. Het is de officier van justitie die na de veroordeling het bevel geeft tot afname van celmateriaal voor DNA-onderzoek. Het geven van het bevel is geen bevoegdheid, maar een verplichting. De magistratelijke kant van het werk van de officier van justitie komt, zo stelt de regering in de Memorie van Toelichting, tot uitdrukking in de van hem verlangde beoordeling of een van de uitzonderingen van art. 2, eerste lid, zich voordoet en in de verantwoording van deze beoordeling voor de rechtbank in geval een bezwaarschrift wordt ingediend. De rol van de rechter kan worden gekenschetst als controleur en beslisser op het bezwaarschrift.(18)

26. Uit dit Verslag van een schriftelijk overleg spreekt een geheel ander standpunt dan naar voren komt in de door de Rechtbank Middelburg geciteerde passage uit de Memorie van Toelichting bij het ontwerp van de Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden, inhoudende dat de verplichte afname van DNA bij veroordeelden enigszins op gespannen voet staat met het resocialisatiestreven, omdat veroordeelden in het kader van DNA-afname worden benaderd als potentiële recidivisten (TK 28 685, nr. 3, p. 6-7). Die passage uit de Memorie van Toelichting lijkt mij niet erg overtuigend omdat de omstandigheid dat men rekening houdt met het ervaringsgegeven dat een niet onbelangrijk aantal van de veroordeelden recidiveert, op zich niet in strijd is met het streven de veroordeelde te resocialiseren. Ook de voorwaardelijke veroordeling met zijn proeftijd, dikwijls gepresenteerd als het instrument bij uitstek om de resocialisatie te bevorderen, houdt via de algemene voorwaarde dat voor het einde van de proeftijd geen strafbare feiten zullen worden begaan, uitdrukkelijk rekening met de mogelijkheid dat de veroordeelde recidiveert. Het komt mij voor dat aangenomen kan worden dat de wetgever DNA-afname bij een veroordeelde niet heeft gezien als een belemmering voor diens resocialisatie.

28. Volledigheidshalve besteed ik ook aandacht aan de vraag hoe de in de Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden geregelde bepaling en verwerking van DNA-profielen in een databank zich verhoudt tot het EVRM. Die vraag is aan de orde gekomen in de zaak Van der Velden tegen Nederland.(22) Van der Velden was wegens bankovervallen en autodiefstallen veroordeeld tot zes jaren gevangenisstraf en terbeschikkingstelling met bevel tot verpleging van overheidswege. Na zijn veroordeling gaf de officier van justitie een bevel tot afname van DNA-materiaal. De veroordeelde diende hiertegen tevergeefs een bezwaarschrift in(23). Vervolgens wendde hij zich tot het Hof in Straatsburg.

(..)

30. Op grond van deze beslissing van het Hof kan niet worden aangenomen dat het afnemen van celmateriaal ten behoeve van het bepalen van het DNA-profiel van de veroordeelde bedoeld in art. 1 Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden in beginsel in strijd is met enige bepaling van het EVRM.

(...)

32. Ik begin met de vraag of het eerste lid van art. 40 IVRK gevolgen heeft voor de bevoegdheid het afnemen van celmateriaal ten behoeve van DNA-onderzoek te bevelen. Daarbij kan in het midden blijven in hoeverre aan art. 40, eerste lid rechtstreekse werking kan worden toegekend. De vraag waar het om gaat is immers of art. 40 ook betrekking heeft op een wettelijk opgelegde verplichting zoals in casu aan de orde is. In art. 40 IVRK gaat het om het recht van ieder kind dat wordt verdacht van, vervolgd wegens of veroordeeld terzake van het begaan van een strafbaar feit, op een wijze van behandeling die, kort samengevat, recht doet aan de bijzondere positie van het kind. Het bepalen en verwerken van een DNA-profiel betreft een maatregel achteraf, te vergelijken met het bewaren van vingerafdrukken of het opnemen van de veroordeling in de justitiële documentatie. Weliswaar is de veroordeling van de minderjarige een voorwaarde, maar er is geen sprake van een sanctie vanwege het begaan van een strafbaar feit. Ik wijs in dit verband ook op de hierboven kort besproken beslissing van het EHRM in de zaak Van der Velden, voor zover inhoudende dat de verplichte afname van DNA-materiaal geen "penalty"in de zin van art. 7 EVRM oplevert.

34. Nu het DNA-onderzoek bij veroordeelden noch als onderdeel van de opsporing naar aanleiding van een concrete verdenking, noch als straf kan worden beschouwd meen ik dat art. 40 IVRK niet ziet op de maatregel van het bepalen en verwerken van het DNA-profiel op grond van de Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden. Een afweging tussen de belangen van de minderjarige en het algemeen maatschappelijk belang bij voorkoming, opsporing, vervolging en berechting van strafbare feiten van de minderjarige veroordeelde in het kader van de beoordeling van het bezwaarschrift tegen het bevel tot afname van celmateriaal kan dus niet worden gegrond op het eerste lid van art. 40 IVRK.

35. Dat neemt niet weg dat het oordeel van de rechtbank dat onverkorte toepassing van de Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden op minderjarigen die wegens misdrijf zijn veroordeeld, wegens het stigmatiserend effect niet zonder meer te verenigen is met art. 40 IVRK en in deze zaak daarmee in strijd is, impliceert dat volgens de rechtbank onverkorte toepassing ook in strijd is met art. 3 IVRK.

36. De vraag is in hoeverre het eerste lid van art. 3 IVRK aanknopingspunten bevat voor de opvatting dat bij de toepassing van de Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden op minderjarigen de belangen van de minderjarige moeten worden afgewogen tegen het algemeen belang bij opsporing, vervolging en berechting van strafbare feiten van de veroordeelde. Ik ben van mening dat toepassing van de Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden op minderjarige veroordeelden niet in strijd is met de belangen van het kind bedoeld in art. 3 IVRK. De omstandigheid dat zijn DNA-profiel is opgeslagen behoeft op geen enkele wijze de maatschappelijke ontwikkeling van het veroordeelde kind en zijn reïntegratie in de samenleving te bemoeilijken. Dat is anders bij het opnemen van de veroordeling in de justitiële documentatie, omdat dat een belemmering kan opleveren bij het vinden van een werkkring of het volgen van bepaalde opleidingen. Het enige gevolg van opnemen van zijn DNA-profiel in de databank kan zijn dat de minderjarige, als hij een nieuw misdrijf pleegt, een grotere kans loopt daarvoor te worden vervolgd en veroordeeld. Dat kan bezwaarlijk worden beschouwd als een belemmering van zijn (her)integratie en ontwikkeling. Integendeel, zoals de minister van Justitie in het schriftelijk overleg naar aanleiding van de Wijziging van de regeling van het DNA-onderzoek in strafzaken heeft opgemerkt. Het verwerken van het DNA-profiel van minderjarige veroordeelden verhoogt de pakkans en kan daarmee juist een bijdrage leveren aan hun resocialisatie.(25)

37. Evenmin biedt de Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden overigens aanknopingspunten voor een belangenafweging als door de Rechtbank is toegepast. De wetgever heeft de officier van justitie, aan wie de centrale rol is toegedeeld voor wat betreft de afname van celmateriaal voor een DNA-profiel na een veroordeling, weinig beoordelingsruimte gelaten bij zijn beslissing al dan niet een bevel tot afname van celmateriaal te geven. Het geven van een dergelijk bevel is geen bevoegdheid, maar een verplichting, tenzij sprake is van een van de uitzonderingen van artikel 2, eerste lid van de Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden. Voor een verdere belangenafweging is in het systeem van de wet geen plaats. Het gaat uitsluitend om de vraag of een van de uitzonderingsmogelijkheden aan de orde is. Indien de officier van justitie van mening is dat geen van de uitzonderingen zich voordoet, kan de rechter daar, nadat bezwaar is gemaakt door de veroordeelde, anders over oordelen, maar uitsluitend voor zover naar zijn oordeel wel sprake is van een van de uitzonderingsgronden als bedoeld in art. 2, eerste lid van de Wet DNA-onderzoek bij veroordeelden.

38. Ten aanzien van de uitzonderingsmogelijkheden, te weten (i) de aard van het misdrijf of (ii) de bijzondere omstandigheden waaronder het misdrijf is gepleegd, kan de leeftijd van de veroordeelde waarop het strafbare feit is gepleegd ten aanzien van de tweede uitzonderingsmogelijkheid mogelijk een rol spelen. Of en in welke mate dat het geval is, zal afhangen van de omstandigheden van het concrete geval en zal moeten worden beoordeeld door degene die oordeelt in het concrete geval, dat wil zeggen de officier van justitie of na een bezwaarschrift de rechtbank. De door de Rechtbank Middelburg gehanteerde belangenafweging past niet binnen het systeem van de wet en voert, gelet op de afwegingen die door de wetgever zijn gemaakt, te ver. Daarbij herhaal ik nog eens dat het uitgangspunt dat de algemene regel dat DNA-materiaal moet worden afgestaan na veroordeling wegens een misdrijf als omschreven in art. 67, eerste lid Sv niet onredelijk is en dat een zo generiek mogelijke toepassing onzekerheid kan vermijden.

40. Op grond van het vorenstaande vorder ik dat de Hoge Raad de bestreden beschikking van de Rechtbank te Middelburg in het belang der wet zal vernietigen en zal verstaan dat de door de Hoge Raad gegeven beslissing geen nadeel zal toebrengen aan door de veroordeelde verkregen rechten.