Rechtbank Noord-Nederland, 25-10-2022, ECLI:NL:RBNNE:2022:4182, 8716635 CV EXPL 20-5415

In het tussenvonnis van 29 september 2020 heeft de kantonrechter geconstateerd dat

eiseres niet heeft gesteld dat de handelaar, Badplaats B.V., gedaagde voor het sluiten van de overeenkomst op duidelijke en begrijpelijke wijze heeft gewezen op de bijkomende verzendkosten (artikel 6:230m, lid 1 onder e BW) en dat ook niet is vermeld of Badplaats B.V. in die precontractuele fase informatie heeft verstrekt over haar geografische adres (artikel 6:230m, lid 1 onder c BW). Verder is niet duidelijk of alle in artikel 6:230m lid 1 BW opgesomde informatie die niet in de door eiseres verzonden bevestiging is vermeld - zoals de wijze en termijn van levering (artikel 6:230m, lid 1 onder g BW) en het herroepingsrecht (artikel 6:230m, lid 1 onder h BW) - eerder al aan gedaagde is verstrekt op een duurzame gegevensdrager als bedoeld in artikel 6:230v lid 7 BW.

In het vonnis van 26 juli 2022 is eiseres in de gelegenheid gesteld stukken over te leggen waaruit genoegzaam blijkt dat aan die informatieplichten is voldaan. De kantonrechter heeft opgemerkt dat daaruit tevens dient te blijken of uit de bewoordingen op de bestelknop of soortgelijke functie waarmee de gedaagde het aanbod van Badplaats B.V. heeft aanvaard, op niet voor misverstand vatbare wijze blijkt dat haar bestelling een betalingsverplichting zou inhouden.

Tot slot is eiseres verzocht om in haar akte ook in te gaan op de toe te passen sanctie indien één of meer essentiële informatieplichten niet correct zijn nageleefd.

Precontractuele informatie

Bijkomende (verzend)kosten

Geografische adres

Bevestiging informatie op een duurzame gegevensdrager

Wijze en termijn van levering

Eiseres heeft - terecht - aangevoerd dat de in artikel 6:230m lid 1 BW genoemde informatie uitsluitend nogmaals in de bevestiging van de overeenkomst hoeft te worden herhaald voor zover de handelaar deze niet al voor het sluiten van de overeenkomst op een duurzame gegevensdrager heeft verstrekt. Zij heeft echter niet aangegeven dat dit met de wijze en termijn van levering het geval is geweest.

Vraag is of dit een voldoende ernstige schending is die gedeeltelijke vernietiging van de overeenkomst in de vorm van een prijsvermindering rechtvaardigt. Uit de beslissingen van de Hoge Raad volgt dat vermogensschade aan de kant van gedaagde geen vereiste is om te kunnen spreken over een voldoende ernstige schending, maar ook dat niet iedere schending van een essentiële informatieplicht als voldoende ernstig kwalificeert; de rechter die over de feiten oordeelt zal aan de hand van de omstandigheden die in een zaak aan de orde zijn moeten beoordelen of daarvan sprake is. De kantonrechter neigt ertoe die vraag ontkennend te beantwoorden. Zij neemt daarbij in aanmerking dat de leveringswijze en -termijn tijdens het bestelproces duidelijk zijn aangegeven, zodat gedaagde haar besluit om de overeenkomst met Badplaats B.V. aan te gaan daarop heeft kunnen baseren.

Herroepingsrecht

Ten aanzien van het herroepingsrecht heeft eiseres het volgende aangevoerd:

"Gedaagde heeft de algemene voorwaarden, bij dagvaarding in het geding gebracht als link zijn https://www.afterpay.nl/nl/algemeen/betalen-met-afterpay/betalingsvoorwaarden, gedownload. Daarom hoeven deze niet nogmaals bij de bevestiging te worden overhandigd."

De kantonrechter overweegt dat het in dit geval gaat om het wettelijke recht van gedaagde om de overeenkomst met Badplaats B.V. te ontbinden; niet om de betalingsvoorwaarden van eiseres waarin - voor zover de kantonrechter kan nagaan - niet op dat herroepingsrecht wordt gewezen. Dat Badplaats B.V. hierover iets in háár algemene voorwaarden heeft staan en dat gedaagde die algemene voorwaarden tijdens het bestelproces heeft gedownload, is gesteld noch gebleken.

Uit de schermafbeeldingen die eiseres bij haar akte heeft gevoegd blijkt slechts dat op de website van Badplaats B.V. op het herroepingsrecht wordt gewezen. Dat die informatie bij (af)levering van het product is verstrekt, is niet naar voren gebracht. De kantonrechter gaat er dan ook van uit dat deze niet op een duurzame gegevensdrager aan gedaagde is bevestigd.

De kantonrechter acht dit een voldoende ernstige schending van die informatieplicht. Zij neemt daarbij in aanmerking dat het gaat om de voorwaarden, de termijn en de modaliteiten waaronder gedaagde haar recht om de overeenkomst te ontbinden kan uitoefenen. Die informatie is - juist na aankoop - essentieel voor een consument om een weloverwogen besluit te nemen over de vraag of hij het product wil behouden en om zijn eventuele keus om dat niet te doen tijdig en op de juiste manier (kenbaar) te maken. Het is daarom van belang dat die informatie op de in artikel 6:230v lid 7 BW voorgeschreven wijze wordt verstrekt, zodat wat voor de betrokken consument geldt duidelijk tussen partijen vastligt.

Bestelknop

Artikel 6:230v lid 3 BW bepaalt dat een handelaar het elektronische bestelproces zo moet inrichten dat de consument een aanbod pas kan aanvaarden als hem op niet voor misverstand vatbare wijze duidelijk is gemaakt dat zijn bestelling een betalingsverplichting inhoudt. De tekst van dat artikel, dat zijn oorsprong vindt in artikel 8 lid 2 van de Richtlijn 2011/83 EU betreffende Consumentenrechten (hierna: de richtlijn), luidt als volgt:

"3. De handelaar richt zijn elektronische bestelproces op zodanige wijze in dat de consument een aanbod niet kan aanvaarden dan nadat hem op niet voor misverstand vatbare wijze duidelijk is gemaakt dat de bestelling een betalingsverplichting inhoudt. Indien de aanvaarding geschiedt door gebruik van een knop of soortgelijke functie, is aan de vorige volzin voldaan indien bij het plaatsen van de bestelling in niet voor misverstand vatbare termen op goed leesbare wijze blijkt dat de aanvaarding een betalingsverplichting voor de consument inhoudt. Een knop of een soortgelijke functie wordt daartoe op goed leesbare wijze aangemerkt met een ondubbelzinnige formulering waaruit blijkt dat het plaatsen van de bestelling een betalingsverplichting jegens de handelaar inhoudt. De enkele zinsnede "bestelling met betalingsverplichting" wordt aangemerkt als een dergelijke ondubbelzinnige verklaring. Een overeenkomst die in strijd met dit lid tot stand komt, is vernietigbaar."

In overweging 39 van de richtlijn is toegelicht dat het van belang is dat de consument het tijdstip kan vaststellen waarop hij de verplichting op zich neemt om de handelaar te betalen. Daarom dient de aandacht van de consument door middel van een ondubbelzinnige formulering specifiek te worden gevestigd op het feit dat het plaatsen van de bestelling de verplichting tot het betalen van de handelaar met zich meebrengt.

Als de tekst op de bestelknop niet duidelijk is, geeft de wet aan de consument het recht om de overeenkomst te vernietigen. Dit is gebaseerd op de richtlijnbepaling dat de consument in zo'n geval niet aan de overeenkomst gebonden is. In de memorie van toelichting bij artikel 6:230v lid 3 BW staat dat de bevoegdheid tot vernietiging betekent dat het aan de consument is om te kiezen of hij aan de bestelling gebonden is wanneer de website niet voldoet aan de eisen die dit lid stelt (Implementatiewet richtlijn Consumentenrechten, Kamerstuk 33520, nr.3). Uit deze toelichting en de jurisprudentie van het Hof van Justitie van de Europese Unie (hierna: het HvJEU) en de Hoge Raad, leidt de kantonrechter af dat dit recht niet tegen de wil van de consument kan worden toegepast.

Vernietiging van de overeenkomst heeft niet alleen tot gevolg dat de consument niet hoeft te betalen, maar ook dat hij moet teruggeven wat hij op grond van de overeenkomst heeft ontvangen. Vernietiging zal dus niet altijd in het belang zijn van de consument. De kantonrechter concludeert daarom dat wanneer de consument een product heeft gekregen en gehouden en er geen aanwijzingen zijn dat hij (toch) niet aan de overeenkomst gebonden wil zijn, ambtshalve vernietiging van de hele overeenkomst in een verstekzaak niet aan de orde is.

Dat neemt niet weg dat het gebruik van een ondeugdelijke tekst op de bestelknop ook een schending van een essentiële informatieplicht oplevert. Als die schending voldoende ernstig is, kan de rechter deze ambtshalve sanctioneren met een gedeeltelijke vernietiging van de overeenkomst. De "Richtlijn sanctiemodel essentiële informatieplichten" die de rechtbanken naar aanleiding van de prejudiciële beslissing van de Hoge Raad hebben opgesteld (hierna: het Sanctiemodel), gaat in dat geval uit van een prijsvermindering van 25%.

Artikel 6:230v lid 3 BW vereist niet dat op de knop waarmee de bestelling wordt geplaatst met zoveel woorden de zinsnede "bestelling met betalingsverplichting" staat. Die zinsnede, die letterlijk is overgenomen uit de Nederlandse vertaling van de richtlijn, dient slechts als voorbeeld van een tekst die daaraan in ieder geval voldoet. Andere teksten kunnen ook volstaan, mits ze voldoende duidelijk en ondubbelzinnig zijn. De rechter zal dat dan moeten beoordelen.

Het HvJEU heeft in zijn arrest van 7 april 2022 (ECLI:EU:C:2022:269, [naam] ) bevestigd dat de handelaar de bestelknop van een andere tekst mag voorzien. Het ging in die zaak om een Duitse consument die via de website www.booking.com hotelkamers had geboekt door een knop met de woorden "Ik ga boeken" en vervolgens - na het invullen van zijn persoonlijke gegevens - "Voltooi boeking" in te drukken en toen hij niet in het hotel verscheen annuleringskosten in rekening gebracht kreeg. De Duitse rechter heeft aan het HvJEU gevraagd (samengevat) of de rechter, om te bepalen of er sprake is van een ondubbelzinnige formulering waaruit blijkt dat het plaatsen van de bestelling een betalingsverplichting inhoudt, rekening moet houden met alle omstandigheden van het bestelproces en met name de opzet ervan, of uitsluitend moet uitgaan van de vermelding op de bestelknop zelf. De verwijzende rechter heeft daarbij opgemerkt dat het woord "boeking” in de Duitse omgangstaal niet noodzakelijkerwijs in verband wordt gebracht met het aangaan van een betalingsverplichting, maar ook vaak wordt gebruikt als synoniem voor een "gratis bestelling vooraf" of "reservering”.

Gedeeltelijke vernietiging door prijsvermindering

Wettelijke rente

Buitengerechtelijke incassokosten

Proceskosten