Parket bij de Hoge Raad, 05-03-2013, BZ2942, 10/00456

Gegevens

Instantie: Parket bij de Hoge Raad

Datum uitspraak: 5 maart 2013

Datum publicatie: 5 maart 2013

ECLI: ECLI:NL:PHR:2013:BZ2942

Formele relaties

Arrest gerechtshof: ECLI:NL:GHAMS:2009:BX5718
Arrest Hoge Raad: ECLI:NL:HR:2013:BZ2942

Zaaknummer: 10/00456

Inhoudsindicatie

1. Bewijs voorbedachte raad. 2. Bewijs medeplegen. Ad 1. Uit ’s Hofs vaststellingen volgt dat 2 medeverdachten wisten dat jegens het so. geweld zou worden gebruikt en dat een (andere ) medeverdachte in het bezit was van een mes en een vuurwapen. Voorts mede in aanmerking genomen dat zij tot het eind van de gewelddadigheden in de woning zijn gebleven en aan die gewelddadigheden ook een actieve bijdrage hebben geleverd, is ’s Hofs kennelijke oordeel dat zij het so. met voorbedachte raad van het leven hebben beroofd niet onbegrijpelijk. Daarmee is niet onverenigbaar dat het Hof geloofwaardig heeft geacht dat de 2 eerder genoemde medeverdachten aanvankelijk niet het voornemen hadden het so. te doden. Ad 2. Gelet op hetgeen het Hof ten grondslag heeft gelegd aan zijn oordeel dat verdachte het feit heeft medegepleegd, en op het feit dat het Hof in aanmerking heeft genomen dat verdachte zich niet op enig moment van de uitvoering van het plan heeft gedistantieerd zonder dat blijkt dat ze daartoe geen gelegenheid heeft gehad en dat zij “door haar met het doden van het so. instemmende houding en handelen (…) een aanmoedigende bijdrage heeft geleverd” aan de reeks van gebeurtenissen die tot de dood van het so. heeft geleid, heeft het Hof kunnen oordelen dat verdachte zo nauw en bewust met anderen heeft samengewerkt dat sprake is van het medeplegen van de in de bewezenverklaring omschreven moord.

Conclusie

Nr. 10/00456

Mr. Machielse

Zitting 8 januari 2013

Conclusie inzake:

[Verdachte](1)

1. Het Gerechtshof Amsterdam heeft verdachte op 14 december 2009 voor: medeplegen van moord, veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van negen jaar.

2. Mr. M.F. Wijngaarden, advocaat te Amsterdam, heeft cassatie ingesteld. Mr. A.A. Franken, advocaat te Amsterdam, heeft een schriftuur ingezonden, houdende drie middelen van cassatie.

3.1. Het eerste middel klaagt dat de redelijke termijn in de cassatiefase is overschreden en wel zodanig dat het aanbeveling verdient dat de Hoge Raad een duidelijk signaal afgeeft en niet volstaat met een enkele strafvermindering. Niet-ontvankelijkverklaring van het OM is hier op haar plaats.

3.2. Het cassatieberoep is op 14 december 2009 ingesteld. Eerst op 12 april 2012 is het dossier ter griffie van de Hoge Raad aangekomen. Tussen beide data zijn twee jaar en bijna vier maanden verlopen. Niet alleen is de door de Hoge Raad op zes maanden gestelde inzendtermijn - verdachte werd immers in verband met deze zaak in voorlopige hechtenis gehouden ten tijde van het instellen van het beroep - fors, met bijna 22 maanden, overschreden, maar ook is thans al bijna drie jaar en één maand verstreken sinds het cassatieberoep werd ingesteld.

3.3. De Hoge Raad heeft al meerdere malen beslist dat overschrijding van de redelijke termijn niet kan leiden tot niet-ontvankelijkverklaring van het OM, maar hoogstens tot strafvermindering.(2) De mate waarin de redelijke termijn is geschonden bepaalt de omvang van de vermindering. Ook in de onderhavige zaak is er geen reden van deze stelregel af te wijken, zodat het middel in zoverre faalt. De overschrijding van de redelijke termijn zal wel tot strafvermindering dienen te leiden.

4.1. Het tweede middel klaagt over het bewijs van de voorbedachte raad. De bewijsconstructie zou lijden aan inwendige tegenstrijdigheid, of is in ieder geval ontoereikend. De steller van het middel wijst op verschillende bewijsmiddelen waaruit zou kunnen blijken dat verdachte, [medeverdachte 4] en [betrokkene 1] bij de planning betrokken waren of in ieder geval van het plan om [slachtoffer] om het leven te brengen op de hoogte waren. Anderzijds heeft het hof verklaringen van [medeverdachte 1], [medeverdachte 2], [betrokkene 2] en [betrokkene 3] voor het bewijs gebruikt die er enkel op wijzen dat het plan was om [slachtoffer] een lesje te leren, om hem bang te maken.

4.2. Het hof heeft bewezenverklaard dat

"zij in de periode van 16 juli 2006 tot en met 20 juli 2006 te Amsterdam tezamen en in vereniging met anderen, opzettelijk en met voorbedachten rade [slachtoffer] van het leven heeft beroofd, immers hebben verdachte en haar mededaders met dat opzet en na kalm beraad en rustig overleg, met kracht meermalen met een hard voorwerp op het hoofd van bovengenoemde manspersoon geslagen en meermalen met een mes in het lichaam van bovengenoemde manspersoon gestoken, tengevolge waarvan bovengenoemde manspersoon is overleden."

4.3. Het hof heeft aan het bewijs onder meer de volgende overwegingen gewijd:

"I. Vooropgezet plan

In de dagen voorafgaand aan de dood van [slachtoffer], hebben de drie vrouwen, [medeverdachte 2] en [medeverdachte 1] in wisselende samenstelling gesproken over de situatie van de vrouwen met betrekking tot [slachtoffer], de gevolgen van de vlucht van [medeverdachte 4] alsmede wat er onder de gegeven omstandigheden met [slachtoffer] zou moeten gaan gebeuren.

Naar het oordeel van het hof hebben deze gesprekken, de aanleiding gevormd voor de betrokkenen om daadwerkelijk tegen [slachtoffer] op te treden.

De situatie waarin de vrouwen zich bevonden blijkt uit de verklaringen die zij daarover hebben afgelegd. [betrokkene 1] heeft bij de politie verklaard dat zij werd geterroriseerd door [slachtoffer] en daar genoeg van had, dat hij haar en de twee andere vrouwen psychisch kapot maakte. Ook [verdachte] heeft opmerkingen in die richting gemaakt. Zij heeft verklaard dat [slachtoffer] haar slecht behandelde. Bovendien zou [slachtoffer] in het bezit zijn van een compromitterende video waarmee hij dreigde haar ouders te informeren over haar werkzaamheden als prostituee. [Medeverdachte 4] heeft eveneens aangegeven dat sprake was van zowel psychische als fysieke mishandeling door [slachtoffer].

Tevens heeft zij verklaard dat [slachtoffer] tegen haar had gezegd dat hij haar familie wat aan zou doen en dat hun huis in Polen in brand zou worden gestoken, als zij bij hem wegging. Toen [medeverdachte 4] [slachtoffer] op 17 juli 2006 had verlaten, leek het er volgens de vrouwen op dat [slachtoffer] zijn dreiging in de richting van [medeverdachte 4] en haar familie zou gaan waarmaken.

Met betrekking tot wat er met [slachtoffer] zou moeten gebeuren, overweegt het hof als volgt.

Reeds veertien dagen voor het vertrek van [medeverdachte 4] bij [slachtoffer] was [medeverdachte 2] betrokken bij de bescherming van [medeverdachte 4] op de Wallen en hij vertoefde regelmatig, al dan niet in gezelschap van [medeverdachte 1], in de werkkamers van de drie vrouwen. [Verdachte] heeft over één van deze ontmoetingen verklaard dat [medeverdachte 2] bij haar op de werkplek kwam, dat hij vertelde dat [medeverdachte 4] niet meer wilde dat [slachtoffer] zou leven, omdat hij haar familie wat aan zou doen, en dat [medeverdachte 2] toen zei dat hij dat kon regelen, maar dat [medeverdachte 4] dan wel zou moeten betalen. "Nu [slachtoffer] jouw familie wil vermoorden, is het misschien goed om hem te gaan vermoorden", heeft [medeverdachte 2] gezegd, aldus [verdachte] in haar verklaring bij de politie van 29 augustus 2006. Ze heeft verder verklaard dat [medeverdachte 4] daarop gezegd zou hebben: "In dit geval is dit het beste idee." In de verklaring van [medeverdachte 4] valt hiervoor een bevestiging te lezen, immers zij heeft op 6 september 2006 bij de politie verklaard: "[medeverdachte 2] zei tegen mij dat hij [slachtoffer] kon ombrengen. [Medeverdachte 2] vertelde dat de andere meiden (het hof begrijpt: [betrokkene 1] en [verdachte]) het ermee eens waren dat [slachtoffer] vermoord zou worden. Ik was in zo een slechte psychische toestand dat ik akkoord ging met het voorstel van [medeverdachte 2] om [slachtoffer] te vermoorden." Voorts heeft [medeverdachte 4] verklaard op 21 augustus 2006: "Ik wist alleen dat het in de nacht zou gebeuren. In ieder geval dat ze hem dood zouden slaan.

[Betrokkene 1] heeft tevens verklaard dat [medeverdachte 4] wilde dat [slachtoffer] zo snel mogelijk zou verdwijnen en dat [medeverdachte 2] vertelde dat negroïde mannen uit de straat, daar waar [verdachte] en zij werkten, bij de uitvoering van het plan betrokken zouden worden: mannen die bij de groep van [medeverdachte 2] hoorden.

Het hof trekt dan ook de conclusie dat de vrouwen bij het beramen van het plan om [slachtoffer] om het leven te brengen aanwezig waren. Aan de verklaring van [verdachte] en [betrokkene 1] dat zij een en ander als grap hebben beschouwd, gaat het hof voorbij, nu deze gelet op de context waarbinnen de gesprekken zijn gevoerd als ongeloofwaardig bestempeld moeten worden. Dat de vrouwen ook met het plan instemden, wordt in het bijzonder ondersteund door de stellige opmerking van [medeverdachte 1], gemaakt ter zitting in hoger beroep, dat als één van de dames niet had ingestemd met het plan, het ook niet was doorgegaan."

Over de uitvoering van het plan heeft het hof onder meer overwogen:

"Ter zitting in hoger beroep hebben [betrokkene 3] en [betrokkene 2] ieder voor zich stellig ontkend dat het de bedoeling was om die man in de woning van het leven te beroven. Het hof acht deze ontkenning geloofwaardig. Wel hebben zij aldaar verklaard dat het de bedoeling was om die man een lesje te leren:" bang maken en een pak rammel geven en als het niet lukte om hem vast te binden, hem slaan", aldus [betrokkene 3] en "bang maken, vastbinden en het huis uit schoppen" aldus [betrokkene 2]. Beiden zagen het als een makkelijke manier van geld verdienen.

Zowel [betrokkene 1] als [verdachte] heeft verklaard dat reeds tevoren met [medeverdachte 2] en [medeverdachte 1] was besproken dat zij de toegangsdeuren van de woning zouden open laten en een signaal zouden geven, wanneer de woning kon worden betreden en dat zij in de badkamer zouden verblijven. Ook [medeverdachte 4] heeft verklaard dat zij wist dat de meiden thuis zouden zijn en hen (het hof begrijpt: [medeverdachte 1] en zijn helpers) binnen zouden laten.

Volgens afspraak hebben [betrokkene 1] en [verdachte] vervolgens in de vroege ochtend van 19 juli 2006, voorafgaand aan het betreden van de woning door [medeverdachte 1], [betrokkene 3] en [betrokkene 2], hun bijdrage geleverd in die zin dat ieder een deur, respectievelijk de bovendeur en de benedendeur, heeft opengelaten, zodat de mannen zonder sleutel de woning konden betreden. Bovendien hebben zij erop gelet dat [slachtoffer] ging slapen en toen [slachtoffer] sliep heeft [betrokkene 1], eveneens volgens afspraak, een telefoonsignaal aan [medeverdachte 1] gegeven. Voordat de drie mannen de woning betraden, hebben de vrouwen zich naar de badkamer begeven en zijn daar gedurende het plegen van de gewelddadigheden jegens [slachtoffer] gebleven."

En:

"Nadat [medeverdachte 1], zoals afgesproken, een telefoonsignaal van [betrokkene 1] had gekregen, is hij samen met [betrokkene 2] en [betrokkene 3] de woning binnengegaan. [Medeverdachte 1] had plakband en tie-wraps meegenomen en heeft die voor het betreden van de woning aan [betrokkene 2] en [betrokkene 3] gegeven.

Bij het binnengaan van de - naar het hof heeft vastgesteld - kleine woning, liep [medeverdachte 1] voorop, gevolgd door [betrokkene 3] en [betrokkene 2]. Voordat de slaapkamer van [slachtoffer] werd betreden, heeft [medeverdachte 1] een pistool te voorschijn gehaald en heeft hij [betrokkene 2] een mes in zijn hand gegeven, dat [betrokkene 2], naar eigen zeggen (verhoor bij de politie van 29 augustus 2006), heeft teruggegeven, omdat hij bang was.

[Medeverdachte 1], [betrokkene 3] en [betrokkene 2] zijn vervolgens de slaapkamer van [slachtoffer] ingelopen en naar het bed waar [slachtoffer] lag te slapen gegaan. Toen zij gedrieën aan het bed van [slachtoffer] stonden heeft [medeverdachte 1] een pistool op het hoofd van [slachtoffer] gericht. Daarop is [slachtoffer] wakker geworden en is er een worsteling ontstaan tussen de drie mannen en [slachtoffer], waarbij [betrokkene 3] en [betrokkene 2] trachtten [slachtoffer] met de tape en tie-wraps vast te binden. [Betrokkene 3] heeft naar eigen zeggen (verhoor bij de politie van 28 augustus 2006) vervolgens getracht [slachtoffer] met blote handen knock-out te slaan. [Medeverdachte 1] heeft verklaard (verhoor bij de politie van 24 augustus 2006) dat zij alle drie [slachtoffer] hebben geslagen. Vervolgens is [slachtoffer], naar [betrokkene 3] en [betrokkene 2] hebben verklaard, door [medeverdachte 1] gestoken. Voorts hebben [betrokkene 3] en [betrokkene 2] verklaard dat [medeverdachte 1] in de woonkamer [slachtoffer] nog met het pistool op het hoofd heeft geslagen. [Medeverdachte 1] heeft verklaard dat [betrokkene 3] en [betrokkene 2] [slachtoffer] in de woonkamer hebben geslagen met alles wat ze in hun handen kregen. Vaststaat dat er zowel stomp als kantig botsend geweld tegen met name het hoofd van [slachtoffer] is gebruikt en dat hij talrijke steekletsels heeft opgelopen."

En:

"Vanaf het moment dat [medeverdachte 1], [betrokkene 3] en [betrokkene 2] de woning binnenkwamen totdat de mededeling "Finish" door [medeverdachte 1] aan hen werd gedaan, bevonden [betrokkene 1] en [verdachte] zich steeds in de badkamer van de woning. Nadat de gewelddadigheden jegens [slachtoffer] waren gestopt en [betrokkene 3] en [betrokkene 2] de woning hadden verlaten, zijn [betrokkene 1] en [verdachte] uit de badkamer gekomen en hebben zij tezamen met [medeverdachte 1] in de slaapkamer van [slachtoffer] het aangetroffen geld geteld."

4.4. De steller van het middel roert een ingewikkelde kwestie aan. Het hof heeft immers aangenomen dat de verklaringen van [betrokkene 3] en [betrokkene 2], ter terechtzitting in hoger beroep afgelegd en erop neerkomende dat zij ontkennen dat het de bedoeling was om [slachtoffer] van het leven te beroven, geloofwaardig zijn. Dat betekent dat zij zeker niet met voorbedachte raad opzettelijk de dood van [slachtoffer] wilden veroorzaken. Met betrekking tot bewijsmiddel 2, de verklaring van [medeverdachte 2], en de verklaring van [medeverdachte 1] in bewijsmiddel 3 ligt het ingewikkelder. [Medeverdachte 2] heeft het over een plan om [slachtoffer] te gaan slaan en weg te jagen. [Medeverdachte 1] heeft verklaard dat het de bedoeling was dat [slachtoffer] de meisjes met rust zou laten en dat [slachtoffer] zou worden vastgebonden. Alles was in de nacht zelf afgesproken. Het ging erom dat hij een lesje zou krijgen.

Dat niet allen die geweld hebben gebruikt of daartoe nauw en volledig hebben samengewerkt hetzelfde opzet hadden staat er niet aan in de weg dat degene die wel opzet op levensberoving had voor moord of doodslag veroordeeld kan worden. Een ander, die slechts opzet had op zware mishandeling, zal kunnen worden veroordeeld voor zware mishandeling, de dood tengevolge hebbend.

De vrouwen hebben alle drie verklaard dat [medeverdachte 2] tevoren wel wilde regelen dat [slachtoffer] om het leven zou worden gebracht. Zij waren daarmee akkoord. De vrouwen hadden dus opzet op levensberoving en wel al enige tijd voordat tot actie werd overgegaan. In zijn bewijsoverwegingen heeft het hof ook opgenomen dat [medeverdachte 2] het plan om [slachtoffer] van het leven te beroven al had voorgelegd voordat [medeverdachte 4] bij [slachtoffer] was weggelopen. [Betrokkene 3] en [betrokkene 2] hadden geen opzet op levensberoving. Klaarblijkelijk is het hof ervan uitgegaan dat [betrokkene 3] en [betrokkene 2] door [medeverdachte 1] bij de gebeurtenissen zijn betrokken onder het mom dat het enkel zou gaan om bangmakerij. Met de in de onderhavige zaak gebezigde bewijsmiddelen is zelfs verenigbaar dat [medeverdachte 1] ook aanvankelijk slechts opzet had om [slachtoffer] bang te maken of te mishandelen, maar gelet op de uiterlijke verschijningsvorm van het gewelddadig handelen van [medeverdachte 1] jegens [slachtoffer] heeft het hof kunnen aannemen dat hij op dat moment heeft gehandeld met minstens voorwaardelijk opzet op levensberoving.

Nu uit de gebezigde bewijsmiddelen kan worden afgeleid dat verdachte tevoren ervan op de hoogte was dat [slachtoffer] van het leven zou worden beroofd vindt het bewijs van opzet op levensberoving en voorbedachte raad voldoende steun in de bewijsconstructie. Tevens heeft het hof uit de gebezigde bewijsmiddelen kunnen vaststellen dat [medeverdachte 1] uiteindelijk met opzet op levensberoving heeft gehandeld. Complicerend zijn de uitlatingen die erop wijzen dat het de bedoeling zou zijn om [slachtoffer] bang te maken of weg te jagen. Maar als men deze uitlatingen enkel beziet in het teken van het streven om [betrokkene 3] en [betrokkene 2] mee te laten doen en niet beslissend acht voor de gedachten die verdachte zich zou hebben gemaakt over de afloop lijkt mij het bewijs van de voorbedachte raad voldoende verankerd.

Het middel faalt.

5.1. Het derde middel klaagt dat het hof verdachte ten onrechte heeft veroordeeld voor medeplegen, omdat de bijdrage die verdachte heeft geleverd hoogstens als medeplichtigheid te beschouwen is.

5.2. De Hoge Raad stelt inderdaad wel degelijk eisen aan het bewijs van het medeplegen. De vaststelling dat er telefonisch contact is geweest ten tijde van en kort na een overval, waarbij de telefoon van verdachte zich in de omgeving van de plaats delict heeft bevonden, is bijvoorbeeld nog onvoldoende voor het bewijs van medeplegen.(3) Het mee naar binnen gaan in een gebouw, waar anderen van de groep hebben ingebroken en waaruit de geluidsinstallatie wordt meegenomen, zonder dat blijkt dat de verdachte iets heeft bijgedragen aan deze gedragingen, is ook onvoldoende om aan te kunnen nemen dat hij zo nauw en bewust met de anderen heeft samengewerkt dat er sprake is van het tezamen en in vereniging met anderen plegen van de bewezenverklaarde diefstal met braak.(4) Maar er zijn ook uitspraken over zaken die een gelijkenis hebben met de onderhavige, waarin wel medeplegen is aangenomen. Ik noem als voorbeeld HR 22 november 2011, LJN BR2355. Verdachte is veroordeeld voor het medeplegen van moord en voor het medeplegen van het wegmaken van sporen. In cassatie werd opgekomen tegen de bewezenverklaring van het medeplegen. De Hoge Raad overwoog:

"3.2. Op grond van hetgeen het Hof blijkens de gebezigde bewijsmiddelen heeft vastgesteld en in de nadere bewijsoverweging heeft overwogen, heeft het uiteindelijk geoordeeld dat de verdachte feit 1 en feit 2 heeft medegepleegd. Aan dat oordeel heeft het Hof ¨C kort gezegd - ten grondslag gelegd dat de verdachte en haar medeverdachte gezamenlijk naar de woning van F zijn gegaan, dat de verdachte wist dat de reden van dat bezoek was problemen op te lossen tussen F en de medeverdachte, dat beiden donkere kleding hebben aangetrokken, dat de verdachte daar bij F is gebleven toen haar medeverdachte het huis even verliet, voorts dat de verdachte vanaf het moment dat zij op de hoogte geraakte van de voorgenomen doding van F zich op geen enkele wijze heeft gedistantieerd van de handelingen van haar medeverdachte en evenmin enige poging heeft gedaan haar van dat voornemen af te brengen, hoewel daar tijd en gelegenheid voor is geweest. Verder heeft het Hof meegewogen dat de verdachte door haar aanwezigheid in de woning heeft bijgedragen aan de voor F bedreigende situatie. Ten slotte heeft het Hof geoordeeld dat de omstandigheid dat de medeverdachte in het bijzijn van de verdachte bij het verlaten van de woning het blikje cola en de asbak met daarin de peuken heeft meegenomen, niets anders kan betekenen ¨C uitgaande van de vastgestelde feiten in onderling verband en samenhang bezien - dan dat de verdachte en de medeverdachte hun betrokkenheid bij de dood van F hebben willen verhullen. Wat dit laatste feit betreft is ook nog van belang de voor het bewijs gebezigde verklaring van R. van E die inhoudt dat de verdachte en de medeverdachte alle spullen die zij in de woning hadden aangeraakt in een plastic tas hadden gedaan en meegenomen en dat de verdachte die voorwerpen moest weggooien.

(...)

Gelet op dit een en ander zijn de bewezenverklaringen onder 1 en 2 ook voor wat betreft het medeplegen toereikend gemotiveerd."

Een ander voorbeeld is HR 8 mei 2012, LJN BV9976 waarin een casino was overvallen. Verdachte heeft aangebeld bij het casino en de deur voor twee gemaskerde medeverdachten opengehouden. Deze zijn naar binnengestormd met een wapen in de hand. Een van beiden heeft bij de overval een vlindermes gehanteerd waarop DNA-materiaal is aangetroffen dat hoogstwaarschijnlijk niet van een ander dan van verdachte afkomstig is. Het oordeel van het hof dat daaruit volgt dat verdachte bij de overval zo bewust en nauw met zijn medeverdachten heeft samengewerkt dat hij kon worden aangemerkt als iemand die zich tezamen en in vereniging met anderen aan de overval heeft schuldig gemaakt was volgens de Hoge Raad niet onbegrijpelijk.

Tot slot wijs ik op HR 14 oktober 2003, NJ 2005, 183 m.nt. Knigge. De dochter van verdachte had schande over de familie gebracht en daarom heeft de echtgenoot van verdachte het meisje om het leven gebracht in de woning van de moeder van verdachte. Verdachte had de sleutel van die woning. Verdachte is veroordeeld voor medeplegen. In cassatie werd geklaagd over het bewijs van het medeplegen. De Hoge Raad verwierp deze klacht:

"3.5. Op grond van hetgeen het Hof blijkens de gebezigde bewijsmiddelen heeft vastgesteld en in de nadere bewijsoverweging heeft overwogen, heeft het geoordeeld dat tussen de verdachte en de mededader(s) van een zodanige bewuste en nauwe samenwerking sprake was dat zij de moord tezamen en in vereniging hebben gepleegd. Daarbij heeft het Hof gelet op het feit dat de verdachte zich vanaf het moment dat zij op de hoogte geraakte van de voorgenomen doding van haar dochter niet heeft gedistantieerd van de gedragingen van de andere dader(s) en in aanmerking genomen dat zij is meegereden in de auto waarin het slachtoffer werd meegevoerd naar de woning waar de moord werd voltrokken en waarvan zij de sleutel bezat.

Dat oordeel is in het licht van de gebezigde bewijsmiddelen niet onbegrijpelijk."

5.3. In bewijsmiddel 13 heeft verdachte verklaard over de nacht waarin [slachtoffer] om het leven kwam. Omdat een duplicaatsleutel niet paste op de deur was het plan om [slachtoffer] van het leven te beroven een paar dagen eerder niet verwerkelijkt. Toen verdachte en [betrokkene 1] 's nachts thuis kwamen hebben zij de toegangsdeur naar het trapportaal opengelaten. Daarvoor hebben zij een soort dweil gebruikt. Nadat verdachte nog met [slachtoffer] had gesproken hebben beide vrouwen zich in de badkamer teruggetrokken, nadat [betrokkene 1] de deur van de flat had opengezet. Daardoor konden [medeverdachte 1], [betrokkene 3] en [betrokkene 2] binnenkomen. Nadat [slachtoffer] om het leven was gebracht heeft verdachte nog geholpen met het tellen van het geld dat is aangetroffen.

De verdachte is bij de voorbereiding betrokken geweest, was ervan op de hoogte wat zou gaan gebeuren en heeft daaraan een bijdrage geleverd die onmisbaar was.

Het hof heeft het aandeel van verdachte als medeplegen kunnen waarderen.

Het middel faalt.

6. De middelen 2 en 3 falen. Het eerste middel is (deels) gegrond, hetgeen tot een vermindering van de opgelegde straf zal dienen te leiden. Ambtshalve heb ik geen andere grond dan overschrijding van de redelijke termijn van twee jaar aangetroffen die tot vernietiging aanleiding behoort te geven.

7. Deze conclusie strekt tot vernietiging van het bestreden arrest voor zover het de opgelegde straf betreft en tot verlaging daarvan, met verwerping van het beroep voor het overige.

De Procureur-Generaal

bij de Hoge Raad der Nederlanden

1 Deze zaak hangt samen met nr. 10/00107 ([medeverdachte 1]), nr. 10/00335 ([medeverdachte 2]) en nr. 09/05219 ([medeverdachte 4]) waarin ik ook vandaag concludeer.

2 HR 24 januari 2012, LJN BU7290; HR 22 mei 2012, LJN BU6926.

3 HR 14 februari 2012, LJN BU8724.

4 HR 13 september 2011, LJN BQ4677.