Centrale Raad van Beroep, 26-11-2020, ECLI:NL:CRVB:2020:3147, 16/6171 WAO

1.1.

Het verzoek van appellant om te worden vrijgesteld van het betalen van griffierecht wegens betalingsonmacht wordt in hoger beroep gehonoreerd, evenals dat in beroep is geschied. Appellant heeft zijn betalingsonmacht voldoende aannemelijk gemaakt.

1.2.

Appellant is met ingang van 21 maart 1989 in aanmerking gebracht voor een uitkering op grond van de Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO) naar een mate van arbeidsongeschiktheid van 80 tot 100% in verband met ernstige psychische klachten.

1.3.

De gemeente [gemeente] heeft appellant per 22 september 2014 in de Basisregistratie Personen (BRP) geregistreerd als “Vertrokken Onbekend Waarheen” (VOW). Bij brief van 3 november 2014 heeft het Uwv appellant verzocht zich vóór 15 december 2014 in te schrijven bij de gemeente waar hij woont. Hieraan heeft appellant geen gevolg gegeven. Bij besluit van 19 december 2014 heeft het Uwv de betaling van de WAO-uitkering van appellant opgeschort vanaf 1 december 2014, omdat geen melding van inschrijving bij een gemeente is ontvangen en appellant niet heeft doorgegeven dat hij in het buitenland woont of dat hij een conflict heeft met de gemeente over zijn inschrijving. Na contact tussen appellant en het Uwv op 19 januari 2015, waarin appellant nogmaals is gewezen op zijn plicht zich in te schrijven bij een gemeente, is afgesproken dat de WAO-uitkering voorlopig zal worden betaald.

1.4.

1.5.

3.1.

3.2.

Appellant heeft zich in hoger beroep op het standpunt gesteld dat de opschorting van zijn WAO-uitkering onrechtmatig was en dat hij ten gevolge daarvan niet in de noodzakelijke kosten van zijn bestaan heeft kunnen voorzien. Appellant heeft gesteld dat hij door die opschorting materiële en immateriële schade heeft geleden.

3.3.

Tijdens het geding in hoger beroep is gebleken dat appellant op 16 december 2016 aangifte heeft gedaan van verhuizing binnen of naar de gemeente [gemeente]. Bij besluit van 9 februari 2017 heeft de gemeente [gemeente] deze aangifte buiten behandeling gesteld, omdat deze als incompleet werd beschouwd en niet door appellant is aangevuld. Appellant heeft tegen dat besluit bezwaar gemaakt. Het Uwv heeft vervolgens bij besluit van 23 maart 2017 vastgesteld dat appellant een conflict heeft met de gemeente over zijn inschrijving en heeft de betaling van de WAO-uitkering van appellant hervat met ingang van 1 juni 2016. Het Uwv heeft de WAO-uitkering van appellant per datum van de opschorting van 1 juni 2016 tot en met 31 maart 2017 ten bedrage van € 11.780,93 nabetaald.

3.4.

Appellant heeft zijn hoger beroep en verzoek om schadevergoeding gehandhaafd. Betoogd is dat de opschorting van de uitkering geen stand kon houden onder de gegeven omstandigheden. Appellant heeft zich onder andere beroepen op de artikelen 6 en 8 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM) en op artikel 1 van het Eerste Protocol bij het EVRM.

4.1.

Vastgesteld wordt dat het besluit van het Uwv van 23 maart 2017 een nieuw besluit is op grond waarvan de WAO-uitkering alsnog volledig aan appellant is uitbetaald. Met dit besluit is niet teruggekomen van het bestreden besluit. Appellant heeft in hoger beroep staande gehouden dat bij het bestreden besluit het opschortingsbesluit ten onrechte is gehandhaafd en hij ten gevolge daarvan schade heeft geleden. Hierin is het belang van appellant bij een beoordeling van het bestreden besluit gelegen. Nu de rechtbank de juistheid van het bestreden besluit heeft bevestigd dient in hoger beroep de vraag te worden beantwoord of de rechtbank dit terecht heeft gedaan. Concreet dient te worden beoordeeld of het Uwv een juiste toepassing heeft gegeven aan artikel 52 van de WAO door de betaling van de uitkering van appellant op te schorten.

4.2.

Artikel 52, eerste en tweede lid, van de WAO luidt als volgt:

4.3.

Voordat de Raad toekomt aan de toetsing aan de door appellant genoemde verdragsbepalingen, ziet de Raad aanleiding te beoordelen of het opschortingsbesluit naar nationaal recht rechtmatig is.

4.4.

Het Uwv heeft appellant in overeenstemming met artikel 52, eerste lid, van de WAO in de gelegenheid gesteld de status VOW ongedaan te maken. Artikel 52, eerste lid, van de WAO stelt dat het UWV betrokkene daarvoor een redelijke termijn biedt. In de Beleidsregel UWV opschorting betaling bij vertrek naar onbekende bestemming is, wetsinterpreterend, in artikel 2 neergelegd dat het Uwv een termijn van zes weken hanteert, zoals ook in dit geval is gedaan.

4.5.

De Raad is echter van oordeel dat in het onderhavige geval een termijn van zes weken geen redelijke termijn is in de zin van artikel 52, eerste lid, van de WAO. Daartoe wordt als volgt overwogen.

4.6.

De Raad leidt uit voorgaande feiten en omstandigheden af dat in het specifieke geval van appellant de termijn van zes weken om zijn registratie bij de gemeente te laten aanpassen, niet redelijk was. Ten tijde van het opschortingsbesluit was aan het Uwv bekend dat door zijn psychische aandoening appellant noch personen uit zijn naaste omgeving noch hulpverlenende instanties in staat waren in woonruimte te voorzien of aan basale administratieve voorwaarden, zoals die voor een zorgverzekering, te voldoen. Daarmee was ook duidelijk dat een termijn van zes weken voor een inschrijving in de BRP onvoldoende zou zijn. Appellant was weliswaar al in 2014 gemaand zijn inschrijving in orde te maken maar dat doet er in dit geval niet aan af: daar zijn door het Uwv destijds, nadat appellant contact had gezocht, geen gevolgen aan verbonden voor zijn uitkering. Dit betekent dat het bestreden besluit geen stand kan houden vanwege strijd met artikel 52, eerste lid, van de WAO. De aangevallen uitspraak zal worden vernietigd.

4.7.

De overige gronden van appellant ter onderbouwing van de onrechtmatigheid van het bestreden besluit, behoeven gezien deze conclusie geen bespreking meer. Wel dienen de verzoeken om schadevergoeding te worden beoordeeld.

5.1.

Appellant heeft verzocht om vergoeding van de wettelijke rente en om vergoeding van materiele schade en immateriële schade. Appellant heeft gesteld dat hij door de opschorting van de uitkering verplicht is opgenomen nu hij niet over een verblijfadres beschikte. Vervolgens is hij uitgeschreven uit de BRP van de gemeente [gemeente] en als dakloze aangemerkt. Om die reden zou de zorgverzekering appellant niet langer als verzekerde hebben aangemerkt. Appellant is een deel van de opnameperiode niet verzekerd geweest tegen ziektekosten. Er volgde een rekening van Emergis aan appellant van € 12.123,92. De materiele schade bedraagt de rekening van Emergis en de immateriële schade bedraagt 2.500,00 nu appellant vanwege psychische druk en leed opgenomen is geweest in een zenuwopname centrum. Deze omstandigheden betreffen een inbreuk op zijn privéleven volgens artikel 8 van het EVRM .

5.2.

Vastgesteld wordt allereerst dat de volgorde van gebeurtenissen, zoals gesteld door appellant, geen steun vindt in de gedingstukken. Appellant was reeds op 7 maart 2016, ruim twee maanden voorafgaand aan het opschortingsbesluit, niet meer verzekerd voor ziektekosten, zo blijkt uit de brief van Emergis. Appellant was voorts reeds vanaf 22 september 2014, dus jaren voor de opname in december 2016, niet meer ingeschreven in de BRP.

5.3.

Het is vaste rechtspraak dat de bestuursrechter bij de beoordeling van een verzoek om schadevergoeding zoveel mogelijk aansluiting zoekt bij het civielrechtelijke schadevergoedingsrecht (zie onder meer de uitspraak van 16 mei 2018, ECLI:NL:CRVB:2018:1466). Voor vergoeding van schade is vereist dat sprake is van een onrechtmatig besluit en dat een oorzakelijk verband aanwezig is tussen het onrechtmatige besluit en de gestelde schade. Vervolgens komen alleen die schadeposten voor vergoeding in aanmerking die in een zodanig verband staan met dat besluit dat zij het bestuursorgaan, mede gezien de aard van de aansprakelijkheid en van de schade, als een gevolg van dat besluit kunnen worden toegerekend. Uit 4.6 volgt dat het bestreden besluit onrechtmatigheid is. Hierna worden de verschillende verzoeken om schadevergoeding besproken.

6.1.

Appellant heeft verzocht om vergoeding van de kosten in verband met de behandeling van het bezwaar. Uit artikel 8:75, eerste lid, van de Awb, in verbinding met artikel 7:15, derde lid, van die wet, volgt dat de kosten in verband met de behandeling van het bezwaar uitsluitend worden vergoed indien het verzoek daartoe is gedaan voordat het bestuursorgaan op het bezwaar heeft beslist. Daarvan is in dit geval geen sprake.

6.2.

Aanleiding bestaat om het Uwv te veroordelen in de proceskosten van appellant. Deze kosten worden begroot op € 787,50,- in hoger beroep voor verleende rechtsbijstand.