Centrale Raad van Beroep, 21-02-2018, ECLI:NL:CRVB:2018:483, 15/8435 WSF

1.1.

Bij besluit van 21 november 2014 heeft appellant, naar aanleiding van een zogeheten uitwonendencontrole op 28 oktober 2014, de aan betrokkene toegekende studiefinanciering op grond van de Wet studiefinanciering 2000 (Wsf 2000) herzien in die zin dat betrokkene vanaf 1 april 2014 is aangemerkt als thuiswonende studerende.

1.2.

Appellant heeft bij besluit van 24 december 2014 een bestuurlijke boete aan betrokkene opgelegd.

1.3.

Het door betrokkene tegen deze besluiten gemaakte bezwaar heeft appellant bij besluit van 26 maart 2015 (bestreden besluit) ongegrond verklaard. Daartoe is gesteld dat uit onderzoek is gebleken dat betrokkene als gevolg van een gestelde verhuizing op 22 oktober 2014 ten tijde van de controle niet meer woonde op het adres waaronder zij in de basisregistratie personen (brp) stond ingeschreven.

2. De rechtbank heeft, voor zover hier van belang, het beroep van betrokkene tegen het bestreden besluit, voor zover dat de boete betreft, gegrond verklaard en het bestreden besluit vernietigd. De rechtbank heeft het boetebesluit van 24 december 2014 herroepen. De rechtbank heeft daartoe geoordeeld dat appellant geen onderzoek heeft verricht naar de periode vóór 22 oktober 2014, zodat de boete ten onrechte met toepassing van het wettelijk vermoeden is gebaseerd op die periode. Verder is de rechtbank van oordeel dat betrokkene in de periode 22 oktober 2014 tot en met 28 oktober 2014 niet heeft voldaan aan de vereisten van artikel 1.5 van de Wsf 2000, maar deze overtreding betrokkene niet kan worden verweten.

3. Appellant heeft zich in hoger beroep tegen de aangevallen uitspraak gekeerd en aangevoerd dat het hanteren van een wettelijk vermoeden bij het opleggen van een bestuurlijke boete op grond van artikel 9.9, eerste en tweede lid, Wsf 2000 niet in strijd is met de onschuldpresumptie als bedoeld in artikel 6 van het Europees Verdrag voor bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM), nu betrokkene tegenbewijs kon leveren dat zij daadwerkelijk heeft gewoond op het brp-adres. Ook heeft appellant aangevoerd dat een boete van 50% van het bedrag dat van de studerende in verband met de herziening wordt teruggevorderd wettelijk is toegestaan. Appellant heeft het gegeven dat betrokkene heeft erkend dat zij ten tijde van de controle niet woonde op haar brp-adres mede ten grondslag gelegd.

4. De Raad oordeelt als volgt.

4.1.

Al eerder heeft de Raad geoordeeld dat appellant kan worden gevolgd in zijn standpunt dat het gebruik van het wettelijk vermoeden bij het opleggen van een boete als in het voorliggende geval aan de orde niet in strijd is met artikel 6 van het EVRM (bijvoorbeeld de uitspraak van de Raad van 1 juni 2016, ECLI:NL:CRVB:2016:1878). Dat betekent dat de hogerberoepsgrond terecht door appellant is voorgedragen. Tot vernietiging van de aangevallen uitspraak leidt dat echter niet. Daartoe wordt het volgende overwogen.

4.2.

Appellant heeft het opleggen van de boete aan betrokkene gebaseerd op de bevindingen van een onderzoek naar de woonsituatie van betrokkene. Ter zitting van de Raad heeft appellant desgevraagd verklaard dat de bij dit onderzoek betrokken controleurs hun controlewerkzaamheden hebben verricht als zelfstandigen zonder personeel. Dat betekent dat het van het onderzoek opgemaakte rapport niet als bewijs kan worden toegelaten (vergelijk de uitspraak van de Raad van 21 september 2016, ECLI:NL:CRVB:2016:3566).

4.3.

Het bestreden besluit rust echter niet alleen op de bevindingen van het onderzoek, maar ook op de erkenning van betrokkene dat zij op het moment van het onderzoek niet meer op het brp-adres woonde.

4.6.

De in deze zaak aan de orde zijnde boeteoplegging berust op de vaststelling dat betrokkene ten tijde van de controle niet woonde op haar brp-adres en op het aan artikel 9.9, tweede lid, van de Wsf 2000 ontleende wettelijk vermoeden dat betrokkene in de periode voor het huisbezoek, teruggaande tot de laatste overschrijving in de brp, in totaal een periode van 7 maanden, niet op haar brp-adres heeft gewoond.

4.8.

De gewekte twijfel betekent dat het wettelijke vermoeden niet kan worden gebruikt om de overtreding bewezen te achten in de periode voorafgaand aan 22 oktober 2014. Gelet op de in artikel 1.2 van de Wsf 2000 neergelegde peildatumsystematiek betekent dat dat geen boete kan worden opgelegd.

4.9.

Wat is overwogen onder 4.1 tot en met 4.8 leidt tot de conclusie dat de aangevallen uitspraak moet worden bevestigd, zij het met verbetering van de gronden waarop deze rust.