Centrale Raad van Beroep, 02-12-2015, ECLI:NL:CRVB:2015:4192, 14/4750 WSF

1.1.

De minister heeft, voor zover hier van belang, bij besluit van 22 oktober 2011 aan appellante voor het jaar 2012 studiefinanciering op grond van de Wet studiefinanciering 2000 (Wsf 2000) toegekend, berekend naar de norm voor een uitwonende studerende. Bij besluit van 20 oktober 2012 heeft de minister deze toekenning voor de periode januari tot en met september 2013 voortgezet. Appellante staat vanaf 6 februari 2009 in de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens (gba) ingeschreven onder het [adres nr.] 129 te Rotterdam. Dit is het adres waar appellantes broer en zijn vrouw [X.] met hun twee kleine kinderen wonen. Tevens staat een zusje van [X.] in de gba onder dit adres ingeschreven. De ouders van appellante staan in de gba ingeschreven onder het [adres nr.] 111 te Rotterdam.

1.2.

Op 17 april 2013 hebben [Y.] en [Z.], controleurs werkzaam bij SV Land, in opdracht van de minister een adrescontrole verricht. Zij hebben daartoe een huisbezoek afgelegd op het gba-adres van appellante om te controleren of zij op dat adres woont. Het huisbezoek is afgelegd in het bijzijn van [X.] (hoofdbewoonster). De bevindingen van het huisbezoek zijn neergelegd in een rapport van 19 april 2013. Daarbij zijn foto’s gevoegd van de op het gba-adres aangetroffen situatie. De conclusie van het rapport is dat appellante niet woont op haar gba-adres.

1.3.

De bevindingen van het huisbezoek zijn voor de minister aanleiding geweest om bij besluit van 24 mei 2013 de toegekende studiefinanciering met ingang van 1 januari 2012 te herzien naar de norm voor een thuiswonende studerende en een bedrag van € 3.261,48, dat als gevolg van de herziening te veel aan appellante was betaald, terug te vorderen.

1.4.

Bij besluit van 15 oktober 2013 (bestreden besluit) heeft de minister het bezwaar van appellante tegen het besluit van 24 mei 2013 ongegrond verklaard.

2. Bij de aangevallen uitspraak heeft de rechtbank het beroep van appellante

tegen het bestreden besluit ongegrond verklaard. De rechtbank is van oordeel dat de controleurs van SV Land bevoegd waren tot het afleggen van het huisbezoek. Voor het verlenen van toezichthoudende bevoegdheden aan een groep van particuliere personen, zoals de dienst Projecten van SV Land, is volgens de rechtbank een toereikende wettelijke grondslag aanwezig in de artikelen 1.5 en 9.1a van de Wsf 2000 bezien in samenhang met de artikelen 5:11 en 5:12 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Dat slechts de naam SV Land B.V. in het handelsregister voorkomt, en niet ook de naam SV Land, staat niet in de weg aan de bevoegdheid van de controleurs. Op grond van het bepaalde in artikel 9.1a van de Wsf 2000 zijn de medewerkers van de dienst Projecten van SV Land als particuliere toezichthouders aangewezen en uit de algemene voorwaarden van SV Land B.V. blijkt dat zij de naam SV Land ook zo gebruikt. Voorts kan van enig misverstand over de aangewezen toezichthouders geen sprake zijn, omdat de minister hen, in overeenstemming met artikel 5:12 van de Awb, een persoonlijke legitimatiepas verstrekt waarmee zij zich voorafgaand aan het huisbezoek legitimeren. De rechtbank is verder van oordeel dat er voldoende grond was voor het afleggen van het huisbezoek. Naar aanleiding van het risicoprofiel waar appellante aan voldeed (afstand tot het woonadres van de ouders, een aanzienlijk aantal inschrijvingen op hetzelfde adres, in combinatie met inschrijvingen op dat adres van diverse leden van dezelfde familie) heeft de afdeling Handhaving van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) aan SV Land de opdracht kunnen geven een adrescontrole uit te voeren. De stelling van appellante inzake het ontbreken van het zogenoemde “informed consent” is onder verwijzing naar de uitspraak van de Raad van 12 maart 2013 (ECLI:NL:CRVB:2013:BZ4108) verworpen. De hoofdbewoonster heeft toestemming gegeven voor het huisbezoek. De controleurs hebben zich gelegitimeerd en het doel van het huisbezoek uitgelegd. Ten opzichte van de hoofdbewoonster is daarmee voldaan aan de vereisten voor het binnentreden van een woning. Appellante was niet in de woning aanwezig en ten opzichte van de hoofdbewoonster, ten aanzien van wie een recht op studiefinanciering niet in het geding is, geldt het “informed consent” niet. Dat sprake is geweest van een situatie dat de controleurs druk zouden hebben uitgeoefend op de hoofdbewoonster om hen binnen te laten blijkt niet uit het rapport van de controleurs en is verder ook niet aannemelijk gemaakt door appellante. Ten slotte is de rechtbank van oordeel dat het rapport van het huisbezoek een voldoende grondslag biedt voor het standpunt van de minister dat appellante niet woonde op haar gba-adres.

3. Appellante heeft zich in hoger beroep op de hierna te bespreken gronden tegen deze uitspraak gekeerd.

4. De Raad oordeelt als volgt.

4.2.

Ten aanzien van de, door appellante bestreden, bevoegdheid van de controleurs van SV Land tot het houden van toezicht op de naleving van artikel 1.5 van de Wsf 2000 wordt het volgende overwogen.

4.3.

Uit de gedingstukken wordt afgeleid dat de hoofdbewoonster toestemming heeft verleend tot het betreden van de woning nadat de controleurs zich hadden gelegitimeerd, haar het doel van het huisbezoek hadden uitgelegd en haar hadden gewezen op het recht om toestemming te weigeren. De Raad acht het niet geloofwaardig dat, zoals appellante voor het eerst in beroep heeft gesteld, de controleurs de hoofdbewoonster onder bedreiging van het aan haar opleggen van een boete onder druk hebben gezet om mee te werken aan het huisbezoek. De verleende toestemming door de hoofdbewoonster was voldoende voor het ten aanzien van appellante rechtmatig binnentreden in de woning. Verwezen wordt naar de uitspraken van de Raad van 19 februari 2014, ECLI:NL:CRVB:2014:633 en 13 mei 2015, ECLI:NL:CRVB:2015:1526. Een boetebesluit ten aanzien van de hoofdbewoonster is niet aan de orde zodat de stelling dat ten opzichte van de hoofdbewoonster niet voldaan is aan het vereiste van ‘informed consent’ wordt gepasseerd. Het betoog van appellante dat geen redelijke grond bestond voor het huisbezoek behoeft geen bespreking nu dat onder de hiervoor geschetste omstandigheden geen afbreuk kan doen aan de rechtmatigheid van het huisbezoek.

4.4.

Met de rechtbank wordt ten slotte geoordeeld dat de minister zijn conclusie dat appellante niet woonde op haar gba-adres, heeft kunnen baseren op de bevindingen van het onderzoek naar de feitelijke woonsituatie van appellante zoals neergelegd in het rapport van 19 april 2013. De hoofdbewoonster heeft verklaard dat haar zusje en appellante gezamenlijk gebruik maken van de kamer van haar oudste dochter. Op deze kamer zijn door de controleurs evenwel alleen kinderspullen en kinderkleding van de oudste dochter aangetroffen. Dat appellante in die kamer zou wonen, in het bed van de oudste dochter zou slapen dat, blijkens de bij het rapport gevoegde foto’s, voorzien is van kinderbeddengoed, en dat zij haar kleding zou bewaren in de kledingkast op de slaapkamer van de hoofdbewoners wordt ongeloofwaardig geacht. Voorts is er door de controleurs geen post, administratie of (recent) studiemateriaal van appellante, behoudens één studieboekje, op het gba-adres aangetroffen. Waar appellante stelt dat zij vanaf begin 2009 op dat adres woont, valt redelijkerwijs te verwachten dat zich daar specifiek tot appellante herleidbare zaken bevinden waaruit kan worden afgeleid dat zij daar woont. Een stapel hoofddoeken, een make-uptasje en parfum, welke zaken volgens appellante door de hoofdbewoonster aan de controleurs als aan appellante toebehorende zaken zijn getoond, zijn hiervoor onvoldoende. De in hoger beroep overgelegde verklaringen van het zusje en een vriendin van de hoofdbewoonster en een voormalig buurman geven voorts geen reden tot twijfel aan de uit de bevindingen en waarnemingen van de controleurs getrokken conclusie.

4.5.

Wat is overwogen in 4.1 tot en met 4.4 betekent dat de aangevallen uitspraak moet worden bevestigd.