Rechtbank Den Haag, 28-03-2019, ECLI:NL:RBDHA:2019:3086, NL19.2498

Op 5 juli 2018 heeft eiser de onderhavige, vierde, asielaanvraag ingediend. Eiser heeft (in tegenstelling tot de vorige aanvragen) aan deze aanvraag ten grondslag gelegd dat hij als jonge jongen in Libië seksueel is misbruikt door een buurjongen. Dit misbruik heeft indirect tot gevolg gehad dat eiser is gaan nadenken over zijn seksuele geaardheid en hij zich thans als biseksuele man identificeert. Uit gevoelens van angst en schaamte heeft eiser hierover in de drie voorafgaande procedures niet durven verklaren. Ook heeft eiser niet eerder verklaard dat hij is ontvoerd en twee dagen is vastgehouden door een groep onbekende mannen, die hem mishandeld en misbruikt hebben.

Eiser heeft verder net als in de vorige procedures naar voren gebracht dat hij deel uitmaakt van de stam Awlad Al Sheikh, die loyaal was aan het bewind van kolonel Gaddafi. In de eerdere procedures zijn ten aanzien hiervan ten onrechte drie aspecten die daarmee verband houden buiten de beoordeling gebleven. Het gaat om de verklaringen van eiser dat zijn opa een bekende dichter van Gaddafi was, hij op een school zat waar de Bataljon Brigade 32 deel van uitmaakte en zijn stamleden en neven lid waren van de bataljons van Gaddafi.

Verweerder heeft het standpunt ingenomen dat de biseksuele gerichtheid van eiser geen grond vormt om hem op grond van het behoren tot een sociale groep in aanmerking te brengen voor de vluchtelingenstatus.

Verder zijn zowel leden van aan Gaddafi loyale stammen als Lesbiennes, Homoseksuelen, Biseksuelen en Transgenders (LHBT’s) in het landgebonden beleid aangewezen als risicogroepen. Het behoren tot die risicogroepen betekent volgens verweerder niet dat sprake is van een gegronde vrees voor vervolging. Daarvoor is immers vereist dat eiser dit met geringe indicaties aannemelijk maakt. Dat is niet gebeurd. Ter onderbouwing van dit standpunt heeft verweerder verwezen naar de eerdere procedures, waarin het behoren tot de stam Awlad Al Sheikh al aan de orde is gekomen. Ten aanzien van eisers betoog dat hij biseksueel is, heeft verweerder zich op het standpunt gesteld dat eisers verklaringen over de ontvoering en het misbruik niet geloofwaardig zijn bevonden en de verklaringen over de gebeurtenissen in zijn jeugd niet tot het Vluchtelingenverdrag herleidbaar zijn.

Vanwege het feit dat eiser biseksueel is, acht verweerder wel aannemelijk dat eiser bij uitzetting naar Libië een reëel risico op ernstige schade loopt. Verlening van een vergunning op grond van artikel 29, eerste lid, aanhef en onder b, van de Vw 2000 blijft echter achterwege omdat eiser is veroordeeld voor een “ernstig misdrijf”, waardoor sprake is van de contra-indicatie ‘openbare orde’.

De door eiser gepleegde misdrijven maken tevens dat hij op ernstige gronden een gevaar vormt voor de openbare orde en zijn aanvraag op grond van artikel 30b, eerste lid, aanhef en onder j, van de Vw 2000 kan worden afgewezen als kennelijk ongegrond. Aan de kennelijke ongegrondheid van de aanvraag is tevens het bepaalde in artikel 30b, eerste lid, aanhef en onder g, van de Vw 2000 ten grondslag gelegd. Eiser heeft een opvolgende aanvraag ingediend die niet overeenkomstig artikel 30a, eerste lid, aanhef en onder d of e, van de Vw 2000 niet-ontvankelijk is verklaard.

Volgens verweerder geldt het terugkeerbesluit van 1 augustus 2013 nog onverkort.

In eisers veroordeling heeft verweerder aanleiding gezien om het bij besluit van 9 november 2015 uitgevaardigde inreisverbod van twee jaar te verhogen naar een inreisverbod van vijf jaar. Artikel 8 van het Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM) staat daaraan in de visie van verweerder niet in de weg.

I) hem ten onrechte niet als verdragsvluchteling heeft erkend;

II) bij de hantering van het begrip ‘openbare orde’ ten onrechte niet het Unierechtelijk openbaar orde begrip heeft gebruikt;

III) hem ten onrechte tegenwerpt dat hij een ernstig misdrijf heeft gepleegd;

IV) hem ten onrechte een inreisverbod heeft opgelegd.

De rechtbank zal hieronder puntsgewijs nader ingaan op deze beroepsgronden.

Wettelijk kader

1°. doodstraf of executie;

2°. folteringen, onmenselijke of vernederende behandelingen of bestraffingen; of

3°. ernstige en individuele bedreiging van het leven of de persoon van een burger als gevolg van willekeurig geweld in het kader van een internationaal of binnenlands gewapend conflict.

Ingevolge artikel 1 (A), aanhef en onder 2, van het Vluchtelingenverdrag, voor zover thans van belang, wordt onder verdragsvluchteling verstaan: elke persoon die uit gegronde vrees voor vervolging wegens zijn ras, godsdienst, nationaliteit, het behoren tot een bepaalde sociale groep of zijn politieke overtuiging, zich bevindt buiten het land waarvan hij de nationaliteit bezit, en die de bescherming van dat land niet kan of, uit hoofde van bovenbedoelde vrees, niet wil inroepen.

Ingevolge artikel 30b, eerste lid, aanhef en onder g, van de Vw 2000 kan een aanvraag tot het verlenen van een verblijfsvergunning voor bepaalde tijd als bedoeld in artikel 28 van de Vw 2000 worden afgewezen als kennelijk ongegrond in de zin van artikel 32, tweede lid, van de Procedure-richtlijn, indien de vreemdeling een opvolgende aanvraag heeft ingediend en deze niet overeenkomstig artikel 30a, eerste lid, aanhef en onder d of e, van de Vw 2000 niet-ontvankelijk is verklaard.

Ingevolge artikel 30b, eerste lid, aanhef en onder j, van de Vw 2000 kan een aanvraag tot het verlenen van een verblijfsvergunning voor bepaalde tijd als bedoeld in artikel 28 van de Vw 2000 worden afgewezen als kennelijk ongegrond in de zin van artikel 32, tweede lid, van de Procedure-richtlijn, indien de vreemdeling op ernstige gronden een gevaar vormt voor de openbare orde of de nationale veiligheid.

Ingevolge artikel 31, eerste lid, van de Vw 2000 wordt een aanvraag tot het verlenen van een verblijfsvergunning voor bepaalde tijd als bedoeld in artikel 28 van de Vw 2000 afgewezen als ongegrond in de zin van artikel 32, eerste lid, van de Procedurerichtlijn, indien de vreemdeling niet aannemelijk heeft gemaakt dat zijn aanvraag is gegrond op omstandigheden die, hetzij op zichzelf, hetzij in verband met andere feiten, een rechtsgrond voor verlening vormen.

Beroepsgronden:

I) Artikel 29, eerste lid, aanhef en onder a, van de Vw 2000 (verdragsvluchteling)

A) de gestelde ontvoering en misbruik ten onrechte ongeloofwaardig heeft geacht;

B) hem ten onrechte geen vluchtelingenstatus heeft verleend omdat hij als biseksueel behoort tot een sociale groep die in Libië aan vervolging bloot staat. Dit blijkt uit het Algemeen ambtsbericht Libië van 20 mei 2016, alsmede uit het rapport ‘UNHCR position on returns to Libya (Update II) van september 2018;

C) ten onrechte vindt dat eiser, die vanwege zijn biseksuele geaardheid behoort tot de aangewezen risicogroep LHBT’s, geen geringe indicaties heeft aangedragen met betrekking tot zijn biseksuele gerichtheid (C);

D) ten onrechte vindt dat eiser geen geringe indicaties heeft aangedragen met betrekking tot het behoren tot de, eveneens als risicogroep aangewezen, Awlad Al Sheikh stam.

I A. Geloofwaardigheid ontvoering en misbruik

De rechtbank volgt verweerder in zijn standpunt dat de verklaringen van eiser over de ontvoering en het misbruik op essentiële punten zodanig vaag, summier, wisselend en onvoldoende concreet zijn dat geen geloof kan worden gehecht aan de gebeurtenissen. Dat eiser bij zijn eerste aanvraag op meerdere punten over dezelfde gebeurtenis afwijkend heeft verklaard, sterkt de rechtbank in dit oordeel. Daarbij heeft verweerder niet ten onrechte de aard en ernst van de gebeurtenissen relevant geacht. Over gebeurtenissen met een dergelijke impact, die eiser er mede toe zouden hebben bewogen om zijn land van herkomst te verlaten, had eiser meer moeten kunnen verklaren dan hij heeft gedaan. De door eiser bij zienswijze en in beroep gegeven toelichting op de door verweerder geconstateerde vage, summiere, wisselende en onvoldoende concrete verklaringen overtuigen de rechtbank niet van de onjuistheid van verweerders standpunt.

De rechtbank ziet ook geen aanknopingspunten om eiser te volgen in zijn standpunt dat hij zodanig door de gebeurtenissen is getraumatiseerd dat hij daardoor niet in staat was om overtuigend hierover te verklaren. In het advies van Medifirst van 9 november 2012 staat dat eiser kan worden gehoord en dat uit de bij hem geconstateerde medische klachten geen beperkingen voortvloeien die relevant zijn voor het horen of het beslissen. Aanknopingspunten op grond waarvan verweerder thans niet meer van dit advies mag uitgaan en hij eiser opnieuw medisch had moeten laten beoordelen, heeft de rechtbank niet aangetroffen. Dit is in overeenstemming met verweerders in Werkinstructie 2013/10 neergelegde beleid. In het schrijven van klinisch psycholoog Ziel van 14 maart 2018 wordt weliswaar melding gemaakt van een post traumatische stress stoornis, niet blijkt hieruit dat eiser hierdoor niet in staat is om consistent en gedetailleerd te verklaren. Ook heeft verweerder in dit schrijven, waarin eisers verklaringen zijn overgenomen, terecht geen grond gezien om de verklaringen over de ontvoering en het misbruik alsnog geloofwaardig te achten.

Gelet op het vorenstaande geldt op grond van vaste jurisprudentie van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (de Afdeling, zie de uitspraak van 27 juni 2018, ECLI:NL:RVS:2018:2086) als uitgangspunt dat verweerder en de rechtbank van de door de vreemdeling tijdens de gehoren afgelegde verklaringen mogen uitgaan. Daarvoor is wel vereist dat de gehoorambtenaar tijdens het horen alert blijft op signalen dat de vreemdeling niet in staat is zijn asielrelaas naar voren te brengen of vragen daarover te beantwoorden. Verder is vereist dat uit de verslagen van de gehoren niet blijkt dat de vreemdeling onmiskenbaar niet in staat is geweest zijn asielrelaas naar voren te brengen en vragen daarover te beantwoorden.

Naar het oordeel van de rechtbank is daarvan bij eiser niet gebleken. Eiser is kenbaar gemaakt dat hij, mochten er tijdens het gehoor vragen zijn waarmee hij moeite mee had, om welke reden dan ook, dit aan moest geven. Verder heeft hij bevestigend geantwoord op de vraag of hij zich lichamelijk en geestelijk in staat voelde om het gehoor te laten plaatsvinden. Bij het voortzetten van het gehoor op 16 juli 2018 heeft eiser bevestigend geantwoord op de vraag of hij zich in staat voelde om het gesprek voort te zetten. Aan het einde van het gehoor heeft hij desgevraagd verklaard dat hij tevreden was over de wijze waarop het gehoor is verlopen en dat hij in het Nederlands en via de tolk in het Arabisch heeft kunnen vertellen wat hij wilde. Bij de voorafgaande gehoren van eiser is ook niet naar voren gekomen dat hij niet in staat was om consistent en gedetailleerd te verklaren. Omdat niet is gebleken van aanknopingspunten dat de psychische problematiek van eiser ten tijde van de gehoren zeer waarschijnlijk of zeker interfereerde met het vermogen om consistent en coherent te verklaren, heeft verweerder, mede gelet op het evidente karakter van de ongeloofwaardigheid, op goede gronden afgezien van het laten verrichten van onderzoek door het instituut voor Mensenrechten en Medisch Onderzoek (iMMO).

I B. Het behoren tot de sociale groep LHBT’s

8. De rechtbank overweegt dat tussen partijen niet in geschil is dat eiser als biseksuele man deel uitmaakt van de sociale groep LHBT’s. Eiser meent dat dit betekent dat hij daarom als verdragsvluchteling moet worden aangemerkt. Eiser heeft daarbij gewezen op het feit dat verweerder zich in het bestreden besluit op het standpunt heeft gesteld dat eiser bij terugkeer naar Libië het risico loopt op ernstige schade. Tevens heeft eiser gewezen op het Algemeen ambtsbericht Libië van 20 mei 2016 over LHBT’s, waarin staat dat het verrichten van homoseksuele handelingen in Libië strafbaar is en op het rapport ‘UNHCR position on returns to Libya (Update II) van september 2018 waarin het volgende is opgenomen:

“Persons of Diverse Sexual Orientation and/or Gender Identities are reportedly subjected to state and societal discrimination. Moreover, same-sex relations are proscribed under the Penal Code of 1953 (as amended by Law 70 of 1976). Reports suggest that other provisions that criminalize “acts of indecency” and the distribution of “articles of an indecent nature” may also be used to prosecute persons of diverse sexual orientations and/or gender identities. Persons of diverse sexual orientations and/or gender identities reportedly face physical violence, harassment, threats, arbitrary arrest and death at the hands of non-state actors operating with impunity.”

I C. Het behoren tot de risicogroep LHBT’s

9. In paragraaf C2/3.2 van de Vc 2000 is vermeld dat de vreemdeling die behoort tot een bevolkingsgroep die in het landgebonden beleid door verweerder is aangewezen als een risicogroep, indien er sprake is van geloofwaardige en individualiseerbare verklaringen, met geringe indicaties aannemelijk kan maken dat zijn problemen die verband houden met één van de vervolgingsgronden leiden tot een gegronde vrees voor vervolging. Het individualiseringsvereiste blijft van toepassing op de vreemdeling, die behoort tot een risicogroep. Verweerder heeft voor Libië (onder meer) LHBT’s aangemerkt als risicogroep.

I D. Het behoren tot de risicogroep aan Gaddafi loyale stammen

10. Verweerder heeft in zijn landgebonden beleid voor Libië de stam Awlad Al Sheikh aangemerkt als risicogroep. Tussen partijen is niet (langer) in geschil dat eiser hiertoe behoort.

II) Openbare orde

III) Ernstig misdrijf

A) de uitleg van het begrip ‘ernstig misdrijf’ in verweerders beleid is in strijd met het Unierechtelijk openbaar orde begrip ‘ernstig misdrijf’ in artikel 17, eerste lid, onder b, van de Kwalificatierichtlijn (Richtlijn 2011/95/EU van het Europees Parlement en de Raad van 13 december 2011 inzake normen voor de erkenning van onderdanen van derde landen of staatlozen als personen die internationale bescherming genieten, voor een uniforme status voor vluchtelingen of voor personen die in aanmerking komen voor subsidiaire bescherming, en voor de inhoud van de verleende bescherming);

B) er geen sprake is van een ‘ernstig misdrijf’ in de zin van artikel 17, eerste lid, onder b, van de Kwalificatierichtlijn. Hiertoe heeft hij verwezen naar de aard van het misdrijf en de door hem overgelegde verklaringen van Inforsa.

III A. De uitleg van het begrip ‘ernstig misdrijf’

In artikel 3.105e van het Vreemdelingenbesluit 2000 (Vb 2000) is artikel 17 van de Kwalificatierichtlijn geïmplementeerd. Ingevolge artikel 3.105e van het Vb 2000 wordt aan de vreemdeling die aannemelijk heeft gemaakt dat zijn aanvraag is gegrond op omstandigheden die de rechtsgrond voor verlening, bedoeld in artikel 29, eerste lid, aanhef en onder b, van de Vw 2000, vormen, een verblijfsvergunning als bedoeld in artikel 28 van de Vw 2000 verleend, tenzij er ernstige redenen zijn om aan te nemen dat de vreemdeling een ernstig misdrijf heeft gepleegd.

In paragraaf C2/7.10 van de Vc 2000 is – voor zover van belang – in dit kader nog het volgende opgenomen:

“De aanvraag tot het verlenen van een verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd van een vreemdeling die heeft aangetoond een risico te lopen als bedoeld in artikel 29, eerste lid, aanhef en onder b, Vw, kan door de IND worden afgewezen, indien de vreemdeling veroordeeld is voor een ernstig misdrijf.

De IND beoordeelt of sprake is van een (bijzonder) ernstig misdrijf op individuele basis en aan de hand van alle relevante feitelijke en juridische gegevens. De IND betrekt daarbij in ieder geval de door de vreemdeling aangevoerde bijzondere omstandigheden, die zien op de aard en de ernst van het delict en het tijdsverloop dat is verstreken sinds het delict.

Er kan sprake zijn van een ernstig misdrijf indien aan alle volgende voorwaarden wordt voldaan:

• de vreemdeling is veroordeeld tot een gevangenisstraf, of aan hem een vrijheidsbenemende maatregel is opgelegd;

• de opgelegde straf of maatregel bedraagt in totaal tenminste zes maanden; en

• in ieder geval één van de veroordelingen heeft betrekking op een misdrijf dat naar zijn aard een gevaar voor de gemeenschap oplevert.

De IND beoordeelt het gevaar voor de gemeenschap op individuele basis en aan de hand van alle relevante feitelijke en juridische gegevens.

De IND weegt bij de beoordeling van het ‘gevaar voor de gemeenschap’ dat de vreemdeling vormt in ieder geval de volgende aspecten mee:

• de aard van het misdrijf; en

• de opgelegde straf.

De IND beoordeelt het gevaar dat de vreemdeling voor de gemeenschap vormt aan de hand van de situatie zoals die zich voordoet bij het beoordelen van de aanvraag (‘ex nunc’-beoordeling).

De IND kan in ieder geval in de volgende gevallen een gevaar voor de gemeenschap aannemen:

• drugs-, zeden- en geweldsmisdrijven;

• brandstichting;

• mensenhandel;

• illegale handel in wapens, munitie en explosieven; en

• illegale handel in menselijke organen en weefsels.”

“54. De Commissie merkt terecht op dat in dat geval een breed scala aan gedragingen van uiteenlopende ernst als ernstig misdrijf kan worden aangemerkt. De Commissie is evenwel van mening dat de bevoegde nationale instantie of rechter die beslist op het verzoek om subsidiaire bescherming, aan de hand van andere criteria dan de op het misdrijf gestelde straf moet kunnen nagaan of het misdrijf dat is gepleegd door de verzoeker, die voor het overige voldoet aan de criteria om de subsidiaire-beschermingsstatus te krijgen, dermate ernstig is dat zijn verzoek om internationale bescherming dient te worden afgewezen.

(…)

III B. Beoordeling van een ‘ernstig misdrijf’

15. Dit brengt de rechtbank bij de vraag of verweerder op goede gronden heeft geconcludeerd dat eiser zich schuldig heeft gemaakt aan een ‘ernstig misdrijf’, waardoor hem subsidiaire bescherming kan worden geweigerd.

De rechtbank stelt allereerst vast dat eiser bij arrest van 10 april 2018 door het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden schuldig is bevonden aan het plegen van vijf strafbare feiten, allemaal gepleegd op 12 maart 2017. Het gaat hierbij om een diefstal van een gsm, drie feitelijke aanrandingen van de eerbaarheid en een poging tot feitelijke aanranding van de eerbaarheid. Het Hof heeft eiser voor deze feiten veroordeeld tot een gevangenisstraf van 24 maanden, waarvan acht voorwaardelijk, met een proeftijd van twee jaar. Als bijzondere voorwaarde aan deze proeftijd is gesteld dat eiser zich onder toezicht moet stellen van de reclassering (Inforsa), zich moet houden aan de aanwijzingen die hij van de reclassering krijgt, zich (ambulant) moet laten behandelen door de forensische polikliniek De Waag en geen alcohol en/of drugs mag gebruiken. Dit alles zolang de reclassering dit nodig acht. Tevens is eiser als maatregel opgelegd dat hij een schadevergoeding moet betalen van

€ 1.520,-.

“ Are there serious reasons to consider the act as a serious (non-political) crime? Act: The case officer should establish that the crime was sufficiently serious. Not all crimes can lead to exclusion under this provision. In assessing whether a crime is to be regarded as serious, the following factors may be taken into account: nature of the act; actual harm inflicted; form of procedure used to prosecute such crime ; nature of envisaged penalty ; whether most jurisdictions would consider it serious.”

Uit het bestreden besluit blijkt niet dat verweerder bovenstaande overweging(en) heeft gemaakt.

IV) het inreisverbod

Oordeel