Centrale Raad van Beroep, 12-06-2015, ECLI:NL:CRVB:2015:2093, 13-3235 AKW

1.1.

Appellant, woonachtig in Nederland, ontving over het derde kwartaal van 2008 tot en met het tweede kwartaal van 2010 kinderbijslag ingevolge de Algemene Kinderbijslagwet voor zijn in Marokko wonende dochter [naam dochter], geboren op 5 juni 1992. Aan appellant was tweevoudige kinderbijslag toegekend, omdat [naam dochter] in verband met haar studie uitwonend was en appellant meer dan € 1.061,- per kwartaal aan haar onderhoud bijdroeg. Hierbij is de Svb uitgegaan van de door appellant verstrekte gegevens dat [naam dochter] woonachtig was bij haar broer en verzorger [naam zoon] op [adres 1], [plaatsnaam] ([adres 1]) en dat hij de onderhoudsbijdragen voor [naam dochter] aan [naam zoon] overmaakte.

1.2.

In het kader van een steekproef heeft de Svb de Attaché voor Sociale Zaken van de Nederlandse Ambassade in Marokko (Attaché) onderzoek laten verrichten naar de vraag of [naam dochter] onderwijsvolgend was en of zij uitwonend was om studieredenen. De bevindingen en conclusies van dit onderzoek, uitgevoerd door twee medewerkers van de Attaché, zijn neergelegd in een rapport van 25 juni 2010.

1.3.

Bij besluit van 26 september 2011 heeft de Svb aan appellant meegedeeld dat hij voor [naam dochter] vanaf het derde kwartaal van 2008 geen recht meer heeft op kinderbijslag, omdat zij vanaf die periode niet op het door appellant opgegeven adres bij zijn zoon [naam zoon] woonde. [naam zoon] is derhalve niet de verzorger van [naam dochter]. De aan [naam zoon] overgemaakte onderhoudsbijdrage kan niet worden aangemerkt als bijdrage voor het levensonderhoud van [naam dochter].

1.4.

Bij besluit van 18 november 2011 heeft de Svb de ten onrechte betaalde kinderbijslag ad € 5.003,88, evenals de ten onrechte betaalde kindertoeslag ad € 1.156,62 van appellant teruggevorderd. Voorts is een boete opgelegd van € 930,-, bestaande uit het standaard boekbedrag van 10% van het te veel ontvangen bedrag met een verhoging van 50%.

1.5.

Bij beslissing op bezwaar van 11 juli 2012 (bestreden besluit) heeft de Svb de bezwaren van appellant tegen beide besluiten ongegrond verklaard.

2. Bij de aangevallen uitspraak heeft de rechtbank het beroep tegen het bestreden besluit gegrond verklaard, het bestreden besluit vernietigd en het besluit van 18 november 2011 herroepen voor zover dit betreft de terugvordering van kindertoeslag en kindgebonden budget en de hoogte van de boete. De rechtbank heeft de boete vastgesteld op € 765,- en heeft bepaald dat de uitspraak in zoverre in de plaats treedt van het vernietigde deel van het bestreden besluit. Voorts is de Svb veroordeeld in de proceskosten. Daartoe heeft de rechtbank, kort samengevat, overwogen dat de in het rapport van de Attaché van 25 juni 2010 vermelde onderzoeksbevindingen voldoende grondslag bieden voor het standpunt van de Svb dat [naam dochter] niet bij [naam zoon] woonde en de Svb daarom niet op eenvoudige wijze kon controleren of de door appellant aan [naam zoon] betaalde onderhoudsbijdragen voor [naam dochter] zijn aangewend. De Svb heeft volgens de rechtbank op goede gronden de kinderbijslag van appellant herzien vanaf het derde kwartaal van 2008. Voorts heeft de Svb terecht de kinderbijslag over deze periode teruggevorderd. De rechtbank heeft echter geoordeeld dat de Svb niet bevoegd was tot terugvordering over te gaan van hetgeen als kindgebonden budget dan wel als kindertoeslag in die periode aan appellant zou zijn betaald, zodat de terugvordering in zoverre geen stand kan houden. De boete is volgens de rechtbank terecht opgelegd en ook de verhoging van de boete is door de Svb voldoende gemotiveerd. Nu echter het benadelingsbedrag minder is geworden, is ook de boete op een te hoog bedrag vastgesteld en kan deze niet in stand blijven.

3. In hoger beroep is namens appellant - samengevat - aangevoerd dat het bewijs onrechtmatig is verkregen en dat met het onderzoek een ongerechtvaardigde inbreuk is gemaakt op artikel 8 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM). Voorts is gesteld dat appellant heeft voldaan aan de onderhoudseis omdat de bedragen zijn betaald aan zijn zoon als verzorger van [naam dochter]. Hoewel de woonsituatie wat afweek van de opgave, was dit niet zodanig dat geen controle meer mogelijk was.

4. De Raad komt tot de volgende beoordeling.

4.1.

Tussen partijen is in geschil of de Svb terecht is overgegaan tot herziening met terugwerkende kracht van de aanspraak van appellant op tweevoudige kinderbijslag voor zijn dochter [naam dochter] over de periode vanaf het derde kwartaal van 2008 tot en met het tweede kwartaal van 2010, alsmede de terugvordering van de in die kwartalen uitbetaalde kinderbijslag en de opgelegde boete. In dit verband is van belang of [naam dochter] in deze periode woonachtig was bij haar broer [naam zoon] aan wie de onderhoudsbijdragen voor [naam dochter] door appellant zijn overgemaakt.

4.2.

4.3.

De door appellant geuite bezwaren tegen het door de medewerkers van de Attaché verrichte onderzoek op 29 mei 2010 leiden niet tot het oordeel dat aan het rapport niet het bewijs kan worden ontleend dat [naam dochter] niet op het opgegeven adres woonde. Zoals onder 4.2 is overwogen kan een rapport als hier aan de orde onder bepaalde voorwaarden als basis dienen voor bestuurlijke besluitvorming. Op verzoek van de Svb is door de Attaché in het kader van een steekproef onderzoek verricht naar onder meer de woonsituatie van [naam dochter]. De stelling van appellant dat met het huisbezoek een te ingrijpend onderzoeksmiddel is ingezet en dat hierdoor het bewijs onrechtmatig is verkregen, wordt niet gevolgd. Uit het rapport blijkt dat de medewerkers van de ambassade zich onder meer aan [naam zoon] en [naam dochter] hebben voorgesteld, hun legitimatiebewijzen hebben laten zien en hebben uitgelegd waarvoor ze kwamen. Ze werden uitgenodigd om de woning te betreden en hebben naast het stellen van vragen aan de desbetreffende personen geen andere van belang zijnde onderzoekshandelingen verricht. Zo heeft geen uitvoerig buurtonderzoek of het doorzoeken van de woning plaatsgevonden. Anders dan appellant meent, hoeft ten aanzien van personen van wie het recht op kinderbijslag niet in geding is, niet te zijn voldaan aan het vereiste van “informed consent” (vergelijk CRvB 12 maart 2013, ECLI:NL:CRVB:2013:BZ4108). Van inbreuk op het huisrecht in de zin van artikel 8 van het EVRM is geen sprake.

4.4.

Door de Svb is in voldoende mate aannemelijk gemaakt dat [naam dochter] gedurende de gehele periode in geding op het adres [adres 2] woonde en niet op het adres van haar broer [naam zoon]. Appellant is er niet in geslaagd het tegendeel aannemelijk te maken en heeft ook niet op eenvoudig controleerbare wijze kunnen aantonen dat de betalingen aan [naam zoon] zijn aangewend voor het onderhoud van [naam dochter]. De rechtbank heeft met juistheid geoordeeld dat appellant zich niet heeft gehouden aan zijn inlichtingenverplichting en dat de Svb daarom terecht het recht op kinderbijslag met terugwerkende kracht over de periode van het derde kwartaal van 2008 tot en met het tweede kwartaal van 2010 heeft herzien. Niet gesteld of gebleken is dat sprake is van dringende redenen op grond waarvan de Svb geheel of gedeeltelijk van de herziening en de terugvordering van de ten onrechte betaalde kinderbijslag had moeten afzien.

4.5.

4.6.

Hetgeen onder 4.1 tot en met 4.5 is overwogen leidt ertoe dat de aangevallen uitspraak moet worden vernietigd, voor zover daarbij de boete is vastgesteld op € 765,- en voor het overige moet worden bevestigd. De Raad stelt de boete vast op € 510,-.