Fysieke belasting
Fysieke belasting
De gevolgen van fysieke belasting zijn voor medewerkers, voor werkgevers en voor de maatschappij in haar geheel in toenemende mate negatief. De fysieke belasting van medewerkers is daarom een belangrijk onderwerp wanneer je als werkgever je bedrijfsvoering wilt verbeteren. Naast fysieke overbelasting is tegenwoordig ook fysieke onderbelasting van belang. Deze praktijkinformatie biedt richtlijnen om fysieke over- en onderbelasting te voorkomen, reikt een methode aan voor het opstellen van een beleid fysieke belasting, geeft tips voor fysiek zware werkzaamheden en beantwoord de volgende vragen: Wat zijn de oorzaken van fysieke belasting in het werk? Wat zijn de gezondheidseffecten van fysieke belasting? Hoe kun je fysieke belasting meten en beoordelen? Welke wetten en regels gelden er op het gebied van fysieke belasting?
AI-29
Fysieke belasting (AI-29) is onderdeel van de reeks Arbo-informatiebladen op Sdu HSE.
1. Introductie
1.1 Wat is fysieke belasting?
Fysieke belasting in het werk is het totaal aan houdingen, bewegingen en krachten waaraan een werknemer gedurende de werkdag blootstaat. Er zijn verschillende vormen van fysiek belastende taken: tillen en dragen, duwen en trekken, werkhoudingen, repeterende bewegingen, energetische belasting en trillingen.
Door toenemende automatisering en mechanisering is de fysieke belasting van werknemers steeds meer afgenomen. Desondanks geeft circa 38 procent van de werknemers aan te maken te hebben met fysieke belasting (NEA, 2022).
Voorbeelden van fysiek zware beroepen zijn stratenmaker, vuilnisman en bouwvakker.
In 2022 gaf bijna 20 procent van de werknemers aan werk te doen waarbij zij regelmatig kracht moeten zetten (zoals tillen, duwen en trekken), 9 procent werkt regelmatig in een ongemakkelijke houding en 29 procent van de werknemers voert regelmatig herhalende bewegingen uit.
Het blootstaan aan fysieke belasting of het uitvoeren van fysiek belastende werkzaamheden is niet schadelijk, mits dit niet leidt tot fysieke overbelasting. Klachten door fysieke overbelasting ontstaan door verkeerd of overmatig gebruik van het bewegingsapparaat. Het evenwicht tussen fysieke belasting en belastbaarheid raakt dan verstoord.
Lichamelijke klachten aan rug, nek, schouder en armen, ellebogen, handen en polsen, heupen, knieën, enkels en voeten kunnen het gevolg zijn. Niet alleen door lichamelijke overbelasting, maar ook door onderbelasting – zogenoemde bewegingsarmoede – kunnen klachten ontstaan.
Aandoeningen aan het bewegingsapparaat is één van de drie meest gemelde. Met name problemen met de schouder of bovenarm, chronische aspecifieke lage rugpijn en een tenniselleboog komen veel voor (bron: Beroepsziekten.nl).
Vanzelfsprekend veroorzaken deze klachten kosten voor het individu, het bedrijf en de hele maatschappij (zie figuur 1).
1.2 Risico’s
Door lichamelijke overbelasting en onderbelasting kunnen klachten ontstaan en leiden tot verzuim. Aandoeningen aan het bewegingsapparaat zijn een van de meest gemelde beroepsziekten.