Rechtbank Den Haag, 28-08-2017, ECLI:NL:RBDHA:2017:11070, NL17.1476

1. De rechtbank constateert dat partijen het eens zijn over het feit dat de beslistermijn op de aanvragen van eisers tot het verlenen van een verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd voor verweerder op 23 januari 2017 is verstreken.

2. Vanwege het uitblijven van een beslissing op de aanvragen van eisers hebben zij

verweerder bij brief van 16 maart 2017 in gebreke gesteld. Bij brief van 4 april 2017 heeft de gemachtigde verweerder een termijn van twee weken gegund om een beslissing te nemen, bij gebreke waarvan aanspraak zal worden gemaakt op verbeurte van dwangsommen wegens het niet tijdig beslissen.

3. Op 2 april 2017 hebben eisers een beroepschrift ingediend tegen het niet tijdig beslissen op hun asielaanvragen.

4. Verweerder heeft in vier afzonderlijke op 28 juli 2017 genomen besluiten erkend dat hij aan ieder van eisers op grond van artikel 4:17 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) wegens overschrijding van de beslistermijn, die eindigde op 23 januari 2017, een dwangsom verschuldigd is van € 1260.

5. Ter zitting hebben eisers desgevraagd de beroepen tegen het niet-tijdig beslissen op hun aanvragen ingetrokken.

6. De rechtbank stelt verder vast dat verweerder bij de bestreden besluiten een inhoudelijke beslissing heeft genomen op de asielaanvragen van eisers. De beroepen van eisers tegen het niet-tijdig beslissen moeten op grond van artikel 6:20 van de Awb worden geacht mede te zijn gericht tegen de alsnog genomen reële besluiten.

7. Eisers hebben de Afghaanse nationaliteit. Eiseres 1 is geboren op [geboortedatum] en de overige eisers, haar kinderen, op [geboortedatum] respectievelijk [geboortedatum] en [geboortedatum] . Eisers woonden in het stadje Pol-e Khomre in Afghanistan. Eiseres 1 heeft verklaard dat haar echtgenoot, haar dochter [dochter] en haar jongste zoon [jongste zoon] door mannen van commandant [commandant] , een lokale krijgsheer, zijn vermoord. [dochter] werd lastig gevallen door de commandant, die met haar wilde trouwen. [dochter] was al verloofd met haar neef [neef] . De moorden vonden plaats nadat de echtgenoot van eiseres 1 en haar zwager, de vader van [neef] , aangifte hadden gedaan tegen voornoemde commandant vanwege de verdwijning van [neef] . Acht dagen na de begrafenis heeft de zwager van eiseres 1 besloten dat zij en haar kinderen met hem naar Kabul moesten gaan. In Kabul heeft deze zwager van zijn broer, de vader van [neef] , vernomen dat de commandant hun huis in Pol-e Khomre was binnengegaan en dat zij in de buurt hadden rondgevraagd waar ze waren. De zwager vond daarom ook in Kabul niet meer veilig voor eisers.

Eiseres 2 en eiser 1 en 2 hebben een van eiseres 1 afhankelijk relaas.

8. Bij de bestreden besluiten heeft verweerder de aanvragen afgewezen als ongegrond op grond van artikel 31, eerste lid, van de Vreemdelingenwet 2000 (Vw). Verweerder heeft de identiteit, nationaliteit, herkomst en etniciteit van eisers geloofwaardig geacht. Verweerder acht de verklaringen van eisers over de moord op de echtgenoot van eiseres 1, [dochter] en [jongste zoon] door mannen van commandant [commandant] vanwege diens afgewezen huwelijksaanzoek aan [dochter] geloofwaardig. Ook acht verweerder geloofwaardig dat eisers bij de zwager in Kabul hebben verbleven. Verweerder acht de vrees van eisers voor commandant [commandant] en hun stelling dat zij hun leven niet zeker zijn in Kabul omdat de commandant hen zoekt, niet aannemelijk. Eisers hebben in hun land van herkomst een beschermingsalternatief in Kabul, aldus verweerder. Verweerder verwijst daartoe ook naar zijn beleid, zoals neergelegd in WBV 2017/2. Verder is er in Afghanistan geen sprake van een uitzonderlijke situatie als bedoeld in artikel 15, aanhef en onder c, van Richtlijn 2011/95/EU (de Definitierichtlijn).

9. Eisers hebben aangevoerd dat verweerder hen ten onrechte een vestigingsalternatief in Kabul tegenwerpt. Commandant [commandant] kan hen daar makkelijk achterhalen omdat eisers familiebanden hebben in Kabul. Bovendien is de veiligheidssituatie aldaar verslechterd. Ter onderbouwing van dit standpunt verwijzen ze onder meer naar de uitspraak van deze rechtbank, zittingsplaats ’s-Hertogenbosch, van 12 augustus 2016 (AWB 16/15841), een artikel van Al Jazeera van maart 2016, de UNHCR Eligibility Guidelines van 19 april 2016 en een rapport van UNHCR-Duitsland van december 2016. Verder wijzen eisers erop dat uit de FMMU-adviezen blijkt dat eiseres 1 ernstig visueel gehandicapt is (zij is blind aan één oog en slechtziend met het andere oog) en dat eiseres 2 zware psychische problemen heeft.

10. In geschil is uitsluitend de vraag of Kabul voor eisers als vestigingsalternatief kan gelden.

11. Ingevolge artikel 3.37d, eerste lid, van het Voorschrift Vreemdelingen 2000 (VV) geldt bij de beoordeling of een vreemdeling op grond van artikel 29, eerste lid, onder a of b, van de Wet in aanmerking komt voor een verblijfsvergunning voor bepaalde tijd als bedoeld in artikel 28 van die wet, dat een vreemdeling geen behoefte heeft aan bescherming, indien hij in een deel van het land van herkomst:

a. geen gegronde vrees heeft voor vervolging of geen reëel risico op ernstige schade loopt; of

b. toegang heeft tot bescherming als bedoeld in artikel 3.37c tegen vervolging of tegen ernstige schade, en hij op een veilige en wettige manier kan reizen naar en zich toegang verschaffen tot dat deel van het land, en redelijkerwijs kan worden verwacht dat hij er zich vestigt.

a. het gaat om een gebied in het land van herkomst waar de vreemdeling geen risico loopt op vervolging als bedoeld in het Vluchtelingenverdrag of voor daden als bedoeld in artikel 29, eerste lid, aanhef en onder b, van de Vw óf toegang heeft tot bescherming als bedoeld in artikel 3.37c van het VV;

b. de vreemdeling kan op veilige en wettige wijze reizen naar en toegang verkrijgen tot dat gebied in het land van herkomst; en

c. van de vreemdeling kan redelijkerwijs worden verwacht dat hij zich in dat deel van het land vestigt.

a. a) (…);

b) (…); en

c) vrouwen die aannemelijk hebben gemaakt dat zij hebben te vrezen voor:

12. De rechtbank is van oordeel dat verweerder in deze zaken onvoldoende heeft gemotiveerd dat Kabul een veilig vestigingsalternatief is waar eisers een leven kunnen leiden onder omstandigheden, die naar plaatselijke maatstaven gemeten als normaal zijn aan te merken. Verweerder heeft bij de beoordeling van het vestigingsalternatief in Kabul weliswaar het algemeen ambtsbericht Afghanistan van de minister van Buitenlandse Zaken van november 2016 (ambtsbericht) bij zijn beoordeling betrokken, maar daarbij verwezen naar jurisprudentie van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM), uitspraak van 5 juli 2016, A.M. v. Nederland (Application no. 29094/09) en de uitspraak van 16 mei 2017, M.M. against the Netherlands (Application no. 15993/09), waarin is geoordeeld dat in Afghanistan geen sprake is van een uitzonderlijke situatie als bedoeld in artikel 15, aanhef en onder c, van de Definitierichtlijn. De vraag of Kabul een veilig vestigingsalternatief is, is echter een andere dan de vraag of deze plaats als een 15c-gebied dient te gelden. Gelet op artikel 3.37d, tweede lid, van het VV dient verweerder niet alleen rekening te houden met de algemene omstandigheden in dat deel van het land (Kabul), maar ook met de persoonlijke omstandigheden van de vreemdelingen.

13. Uit de relazen van eisers, die verweerder geloofwaardig heeft geacht, blijkt dat de zwager in Kabul, die eisers een week heeft opgevangen, hen heeft aangeraden te vluchten omdat hij de situatie in Kabul niet langer veilig achtte voor eisers nadat hij van zijn in Pol-e Khomre wonende broer gehoord had dat commandant [commandant] het huis van eisers na hun vertrek doorzocht had en in de buurt naar hun verblijfplaats had gevraagd (rapport nader gehoor eiseres 1, p. 11). Naar het oordeel van de rechtbank kan niet uitgesloten worden dat eisers te traceren zijn voor de commandant. Verder is niet in geschil dat deze zwager eisers bij terugkeer niet in huis kan nemen of beschermen vanwege zijn hoge leeftijd en het feit dat zijn vrouw niet langer wil dat eisers bij hen in huis verblijven. Eiseres 1 heeft desgevraagd ter zitting verklaard dat zij niet is geboren in en afkomstig is uit Kabul, maar uit de regio Parwan ten noorden van Kabul.

Uit het ambtsbericht blijkt met betrekking tot de veiligheid in Kabul (p. 37) dat gedurende de verslagperiode het aantal incidenten in Kabul sterk toenam. In een aantal periodes waren er pieken in het geweld. Tussen 1 januari en 13 september 2015 vonden in Kabul meer dan tweehonderd veiligheidsincidenten plaats, waaronder 68 explosies.

14. Gelet op de bovengenoemde passage in het ambtsbericht en het gegeven dat de asielrelazen van eisers door verweerder geloofwaardig zijn geacht, is de rechtbank van oordeel dat verweerder onvoldoende heeft gemotiveerd waarom Kabul voor eisers een veilig vestigingsalternatief zou zijn.

15. De rechtbank overweegt verder dat uit het ambtsbericht (p. 92) blijkt dat 55.000 ontheemden (Internally Displaced Persons (IDP’s)) in Kabul in grote informele nederzettingen, ook beschreven als 52 sloppenwijken, wonen. Het grootste deel van de IDP’s leeft onder zeer slechte omstandigheden, die alleen maar verder zijn verslechterd omdat het aantal IDP’s sterk is toegenomen, de economische situatie is verslechterd en (internationale) humanitaire assistentie is afgenomen. Er is een groot gebrek aan adequate huisvesting, bescherming tegen de winterkou en basisbehoeften als eten en water. Ook ontbreekt het meestal aan gezondheidszorgvoorzieningen. De rechtbank acht in dit verband van belang dat eiseres 1 en eiseres 2 met ernstige fysieke respectievelijke psychische problemen te maken hebben en eisers een kwetsbaar en verminderd weerbaar gezin vormen. IDP’s kunnen daarnaast nauwelijks in een inkomen voorzien. Werk is schaars en veel IDP’s zijn ongeletterd. Vaak is een familie afhankelijk van een baantje van één van de gezinsleden. De situatie van IDP’s is over het algemeen slechter dan die van arme stadsbewoners. Deze omstandigheid is relevant, gelet op het hiervoor weergegeven beleid van verweerder dat is neergelegd in hoofdstuk C2/3.4, onder c, van de Vc.

16. De rechtbank is gelet op bovengenoemde passage in het ambtsbericht van oordeel dat verweerder onvoldoende heeft gemotiveerd dat eisers in Kabul een leven kunnen leiden onder omstandigheden, die naar plaatselijke maatstaven gemeten als normaal zijn aan te merken.

17. De aanvragen zijn ten onrechte afgewezen als ongegrond. De beroepen zijn gegrond en de rechtbank vernietigt de bestreden besluiten wegens schending van het in artikel 3:46 van de Awb neergelegde motiveringsvereiste.

18. De rechtbank veroordeelt verweerder in de door eisers gemaakte proceskosten. Deze kosten stelt de rechtbank op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vast op € 1.237,50 (1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 1 punt voor het verschijnen ter zitting en 0,5 punt voor het indienen van nadere stukken met een waarde per punt van € 495 en een wegingsfactor 1).