Hoge Raad, 13-12-2019, ECLI:NL:HR:2019:1951, 18/04153

Belanghebbende, een besloten vennootschap gevestigd in Nederland, heeft een uit het Belgische kentekenregister uitgeschreven gebruikte personenauto (hierna: de auto) vanuit België naar Nederland overgebracht. In verband met het doen registreren van de auto in het krachtens de Wegenverkeerswet 1994 aangehouden register van opgegeven kentekens heeft zij op aangifte een bedrag van € 35.200 aan belasting van personenauto’s en motorrijwielen (hierna: bpm) voldaan. De auto is op 8 januari 2014 op naam van belanghebbende geregistreerd.

Op 23 juni 2014 is de tenaamstelling van de auto in het Nederlandse kentekenregister komen te vervallen omdat de auto buiten Nederland is gebracht en in het Duitse kentekenregister is ingeschreven. Belanghebbende heeft vervolgens op grond van artikel 14a van de Wet op de belasting van personenauto’s en motorrijwielen 1992 (tekst 2014; hierna: de Wet) de Inspecteur verzocht om teruggaaf van een bedrag aan bpm van € 30.787.

Bij beschikking van 8 augustus 2014 heeft de Inspecteur een bedrag van € 30.051 teruggegeven. Op het bezwaar dat belanghebbende tegen deze beschikking had gemaakt, heeft de Inspecteur bij uitspraak van 3 juni 2015 een aanvullende teruggaaf van € 737 verleend, zodat de teruggaaf in totaal € 30.788 bedroeg.Bij beschikking van eveneens 3 juni 2015 heeft de Inspecteur aan belanghebbende op de voet van artikel 30ha, lid 1, AWR ter zakevan de aanvullende teruggaaf van € 737 een bedrag aan belastingrente van € 6 vergoed.

Voor het Hof was in geschil of de teruggegeven bpm belasting is die in strijd met het Unierecht is geheven en of belanghebbende daarom recht heeft op een aanvullende vergoeding van rente over het teruggegeven bedrag aan bpm van € 30.788, berekend vanaf 8 januari 2014 tot de respectievelijke data waarop belanghebbende de bedragen van de teruggaaf heeft ontvangen.

Het Hof heeft geoordeeld dat belanghebbende geen recht heeft op vergoeding van meer rente dan de Inspecteur haar op de voet van artikel 30ha, lid 1, AWR heeft toegekend. Zelfs indien met belanghebbende ervan moet worden uitgegaan dat al bij de registratie van de auto vaststond dat deze was bestemd om tijdelijk in Nederland te worden verhuurd en om na afloop van de verhuurperiode definitief buiten Nederland te worden gebracht, is volgens het Hof artikel 110 VWEU niet geschonden door ter zake van de registratie van de auto bpm te heffen zonder rekening te houden met de te verlenen teruggaaf bij het nadien buiten Nederland brengen van de auto.

Het is een lidstaat toegestaan om een uit een andere lidstaat afkomstig motorvoertuig aan een registratiebelasting te onderwerpen wanneer dit voertuig is bestemd voor gebruik in de eerstgenoemde lidstaat of daar feitelijk wordt gebruikt, mits deze heffing geen inbreuk maakt op het Unierecht.¹ Dit geldt evenzeer indien het een motorvoertuig betreft dat is bestemd voor tijdelijk verblijf en gebruik in deze lidstaat of daar feitelijk tijdelijk wordt gebruikt.

Artikel 14b van de Wet voorziet in een verrekening op voorhand van te betalen en nadien terug te ontvangen bpm. Deze uitwerking van een tijdsevenredige heffing geldt ten aanzien van een in een andere lidstaat wonende natuurlijke persoon die, of een aldaar gevestigd lichaam dat een in die lidstaat geregistreerd motorrijtuig voor een periode van ten hoogste vier jaar ter beschikking stelt van een in Nederland wonende natuurlijke persoon of gevestigd lichaam. Ten aanzien van een in Nederland wonende natuurlijke persoon of gevestigd lichaam voorziet de Wet niet in een vergelijkbare tijdsevenredige heffing indien bij de registratie van een motorvoertuig vaststaat dat de verwachte reële gebruiksduur ervan in Nederland beperkt is, ook niet in de situatie dat deze beperkte gebruiksduur in Nederland verband houdt met de verhuur van dat motorvoertuig.

Met artikel 14b van de Wet heeft de wetgever beoogd de heffing van bpm in overeenstemming te brengen met de in het VWEU bedoelde verkeersvrijheden voor zover het gaat om in Nederland woonachtige of gevestigde personen aan wie een in een andere lidstaat geregistreerd voertuig ter beschikking is gesteld om tijdelijk in Nederland te gebruiken, bijvoorbeeld op grond van een overeenkomst van verhuur.³ Artikel 110 VWEU verplicht Nederland niet tot deze tijdsevenredige heffing. Dit artikel verplicht Nederland evenmin een vergelijkbare tijdsevenredige heffing als de in artikel 14b van de Wet bedoelde heffing toe te passen ten aanzien van een in Nederland wonende natuurlijke persoon of gevestigd lichaam, ook niet indien ervan moet worden uitgegaan dat het motorvoertuig is bestemd om door die persoon of dat lichaam tijdelijk in Nederland te worden verhuurd en na afloop van de verhuurperiode definitief buiten Nederland te worden gebracht. Artikel 110 VWEU strekt slechts ertoe te voorkomen dat van producten uit andere lidstaten een hogere belasting wordt geheven dan die rust op nationale producten. Voor motorvoertuigen die in een andere lidstaat worden aangekocht, pakt de door het middel bestreden in de Wet voorgeschreven wijze van heffing van bpm niet nadeliger uit dan voor in Nederland geregistreerde motorvoertuigen.Verder is het, anders dan het middel betoogt, voor de toepassing van artikel 110 VWEU niet van belang dat de in artikel 14b van de Wet voorziene tijdsevenredige heffing – vanwege een verschil in liquiditeit en rente – de mededingingsvoorwaarden op Nederlands grondgebied van de markt van tijdelijke verhuur van motorvoertuigen nadelig beïnvloedt voor in Nederland wonende of gevestigde autoverhuurders. Zoals hiervoor in 2.4.2 uiteengezet, heeft artikel 110 VWEU immers betrekking op de mededinging in het handelsverkeer van goederen tussen lidstaten en niet op de mededinging in het dienstenverkeer tussen lidstaten.Het middel doet voor het overige een beroep op artikel 56 VWEU en betoogt dat de heffing van volle bpm voor een in Nederland wonende of gevestigde autoverhuurder een verboden belemmering van dienstenverkeer vormt. Artikel 56 VWEU staat echter niet eraan in de weg dat de Wet in Nederland wonende of gevestigde dienstverleners benadeelt ten opzichte van in andere lidstaten wonende of gevestigde dienstverleners.

Gelet op hetgeen hiervoor in 2.4.1 tot en met 2.4.4 is overwogen, is het niet in strijd met artikel 56 en artikel 110 VWEU dat ten aanzien van belanghebbende bij de vaststelling van de verschuldigde bpm ter zake van de registratie van de auto geen rekening ermee is gehouden dat op dat moment was te voorzien dat die bpm later gedeeltelijk zal moeten worden terugbetaald op de voet van artikel 14a van de Wet. Dit betekent dat de teruggaaf van bpm in verband met het (definitief) buiten Nederland brengen van de auto niet de teruggaaf betreft van in strijd met het Unierecht geheven belasting. Er is dus geen aanleiding voor vergoeding van rente als bedoeld in het arrest van het Hof van Justitie van 18 april 2013, Mariana Irimie, C-565/11, ECLI:EU:C:2013:250. Het middel faalt.