Hoge Raad, 08-07-2016, ECLI:NL:HR:2016:1483, 15/00167

In cassatie kan van het volgende worden uitgegaan.

(i) ABB Transport en Distributie B.V. (hierna: ABB T&D) heeft aan N.V. Samenwerkende elektriciteitsbedrijven (hierna: Sep) uit hoofde van een overeenkomst van 30 maart 1993 een GGS-installatie verkocht en geleverd ten behoeve van het schakelstation Eemshaven (hierna: de overeenkomst). GGS staat voor gasgeïsoleerd schakelmateriaal (zie de conclusie van de Advocaat-Generaal onder 1.2). De in de overeenkomst vermelde prijs van het werk was NLG 87.100.000 exclusief btw.

(ii) ABB is rechtsopvolgster van ABB T&D. ABB Ltd. houdt alle aandelen in ABB via een financiële houdstermaatschappij; sinds 10 december 1998 is ABB Holdings die houdstermaatschappij.

(iii) De onderhavige GGS-installatie maakt deel uit van het hoogspanningsnet, waarvan Sep tot 1998 eigenaar en beheerder was. Op grond van de Elektriciteitswet 1998 werd Sep verplicht voor het beheer van het landelijk hoogspanningsnet een netbeheerder aan te wijzen.
Op 21 oktober 1998 heeft Sep TenneT als netbeheerder aangewezen. Bij akte van splitsing van 2 februari 2001 heeft Sep Saranne opgericht en de juridische eigendom van een aantal vermogensbestanddelen onder algemene titel laten overgaan naar Saranne. Sinds 19 december 2006 houdt TenneT alle aandelen in Saranne. De Nederlandse Staat houdt alle aandelen in TenneT.

(iv) Bij beschikking van 24 januari 2007 (hierna: de beschikking) heeft de Europese Commissie beslist dat ABB Ltd. inbreuk heeft gemaakt op art. 81 van het EG-Verdrag (thans: art. 101 VWEU) en op art. 53 van de EER-Overeenkomst door in de periode van 15 april 1988 tot 2 maart 2004 deel te nemen in een complex van overeenkomsten en onderling afgestemde feitelijke gedragingen in de GGS-sector in de EER. ABB Ltd. heeft tegen de beschikking geen beroep ingesteld.

Naar het oordeel van het hof wordt de aanspraak van TenneT c.s. (…) in redelijkheid gevormd door de in de schadestaatprocedure vast te stellen prijsopslag (het prijsverschil tussen hetgeen daadwerkelijk is betaald en hetgeen zonder de kartelinbreuk zou zijn betaald) minus het deel van die schade dat TenneT c.s. (eventueel) aan hun afnemers hebben doorberekend, een en ander voor zover daarvan in de schadestaatprocedure sprake zal blijken te zijn geweest, naast eventueel gederfde winst en rente. Het hof neemt daarbij in aanmerking dat in geval van doorberekening van schade in feite sprake is van verlegging daarvan naar degenen aan wie deze doorberekening plaatsvindt (de afnemers). Zoals uit hetgeen hiervoor is overwogen blijkt, heeft eenieder het recht voor de nationale rechter vergoeding te vorderen van de schade die hem door de kartelinbreuk is berokkend. Dit geldt dus ook voor de afnemers van TenneT c.s., indien en voor zover zij als gevolg van de kartelinbreuk schade mochten hebben geleden. (…)

Weliswaar beseft het hof dat niet bij voorbaat is uit te sluiten, dat aan ABB c.s. op deze wijze niet – direct – wordt ontnomen wat zij als gevolg van de kartelinbreuk in 1993 te veel hebben ontvangen, maar dat staat bij schadevergoeding ook niet voorop. Bij schadevergoeding gaat het erom de benadeelde – in dit geval TenneT c.s. – te compenseren voor het nadeel dat hij door de onrechtmatige gedragingen van degene die de schade heeft toegebracht – in dit geval ABB c.s. – heeft geleden. Indien en voor zover van doorberekening door TenneT c.s. van de prijsopslag in de schadestaatprocedure sprake zal blijken te zijn geweest, is van schade van TenneT c.s. in zoverre geen sprake meer en is zij door verhoging van haar prijzen in plaats van door toekenning van schadevergoeding schadeloos gesteld. (…)

Het hof heeft vervolgens overwogen dat het slagen van grief 4 niet tot vernietiging van het bestreden vonnis leidt omdat ABB c.s. zich niet hebben verzet tegen begroting van de schade in de schadestaatprocedure (rov. 4.1). Het vonnis van de rechtbank is door het hof bekrachtigd.