Gerechtshof 's-Gravenhage, 18-11-2005, AU6181, 2200347805

parketnummer 10-030075-04

datum uitspraak 18 november 2005

TEGENSPRAAK

GERECHTSHOF TE S-GRAVENHAGE

meervoudige kamer voor strafzaken

gewezen op het hoger beroep tegen het vonnis van

de rechtbank te Rotterdam van 6 april 2005 in de strafzaak tegen de verdachte:

Samir A[.]

thans uit anderen hoofde gedetineerd in het

Huis van Bewaring "Zoetermeer" te Zoetermeer.

Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzittingen in eerste aanleg en

het onderzoek op de op de voet van het bepaalde in artikel 277, tweede lid, juncto artikel 415 van het Wetboek van Strafvordering onderbroken terechtzitting in hoger beroep van dit hof van 31 oktober 2005 en 7 november 2005.

hij op of omstreeks 8 april 2004 te Rotterdam in een (winkel)pand (van Edah), gelegen aan de Mathenesserdijk, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen,

met het oogmerk om zich en/of (een) ander(en) wederrechtelijk te bevoordelen door geweld en/of bedreiging met geweld

[slachtoffer] heeft gedwongen tot de afgifte van een of meer kassalade(s) en/of een portemonnee en/of geld (een totaalbedrag van 707,80 euro of daaromtrent), in elk geval van enig goed, geheel of ten dele toebehorende aan EDAH, in elk geval aan een ander of anderen dan aan verdachte en/of zijn mededader(s),

welk geweld en/of welke bedreiging met geweld bestond(en) uit het:

- richten en/of gericht houden van een of meer (automatische) vuurwapen(s) op die [slachtoffer] en/of een of meer (andere) winkelmedewerker(s) en/of

- (daarbij) aan die [slachtoffer] en/of een of meer (andere) winkelmedewerker(s) dreigend toevoegen van (de) woorden (van de strekking): "Geen geintjes, haal het alarm eraf" en/of "Je moet de kluis voor me openen" en/of "Je moet geld in een tas doen" en/of "Ik moet papiergeld hebben" en/of "We willen de videoband hebben";

[medeverdachte] op of omstreeks 8 april 2004 te Rotterdam, in een (winkel)pand (van EDAH), gelegen aan de Mathenesserdijk, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen,

met het oogmerk om zich en/of (een) ander(en) wederrechtelijk te bevoordelen door geweld en/of bedreiging met geweld [slachtoffer] en/of een of meer (andere) winkelmedewerker(s) heeft gedwongen tot de afgifte van een of meer kassalade(s) en/of een portemonnee en/of geld (een totaalbedrag van 707,80 euro of daaromtrent), in elk geval van enig goed, geheel of ten dele toebehorende aan EDAH, in elk geval aan een ander of anderen dan aan die [medeverdachte] en/of diens mededader(s) en/of aan verdachte,

welk geweld en/of welke bedreiging met geweld bestond(en) uit het

- richten en/of gericht houden van een of meer (automatische) vuurwapen(s) op die [slachtoffer] en/of een of meer (andere) winkelmedewerker(s) en/of

- daarbij aan die [slachtoffer] en/of een of meer (andere) winkelmedewerker(s) dreigend toevoegen van (de) woorden (van de strekking): "Geen geintjes, haal het alarm eraf" en/of "Je moet de kluis voor me openen" en/of "Je moet geld in een tas doen" en/of "Ik moet papiergeld hebben" en/of "We willen de videoband hebben",

hij op of omstreeks de periode van 1 november 2003 tot en met 30 juni 2004 te Rotterdam en/of (elders) in Nederland

tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, ter voorbereiding van het/de te plegen misdrijf/misdrijven:

- moord en/of

- doodslag en/of

- opzettelijk brand stichten en/of een ontploffing teweegbrengen, terwijl daarvan gemeen gevaar voor goederen te duchten is en/of levensgevaar of gevaar voor zwaar lichamelijk letsel voor een ander te duchten is, en/of

- opzettelijk een gebouw of getimmerte vernielen en/of beschadigen, terwijl daarvan gemeen gevaar voor goederen te duchten is en/of levensgevaar voor een ander te duchten is,

opzettelijk een of meer voorwerp(en) en/of stof(fen) en/of informatiedrager(s), te weten:

- een of meer plattegrond(en) en/of foto('s) en/of tekening(en) en/of schets(en), althans geschrift(en), van een of meer (overheids)gebouw(en) en/of de (nabije) omgeving van dat/die gebouw(en), te weten (onder meer) (een) gebouw(en) van de Tweede Kamer en/of het Binnenhofcomplex te Den Haag en/of de kerncentrale te Borsele en/of het Ministerie van Defensie te Den Haag en/of de luchthaven Schiphol te Haarlemmermeer en/of de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst te Leidschendam en/of het Korps Commando Troepen te Roosendaal en/of

- een of meer aantekening(en) op papier en/of een of meer notitievel(len), althans geschrift(en), behelzende een of meer opsomming(en) van benodigdheden (teneinde dat/die misdrijf/misdrijven uit te kunnen voeren en/of te kunnen faciliteren) en/of

- een of meer aantekening(en) op papier en/of een of meer notitievel(len) en/of schets(en), althans geschrift(en) , behelzende een of meer beschrijving(en) van de af te leggen route naar en/of de (te omzeilen) beveiliging van dat/die gebouw(en)(teneinde de toegang tot (het/de terrein(en) van) dat/die gebouw(en) te kunnen verkrijgen en/of (vervolgens) dat/die misdrijf/misdrijven uit te kunnen voeren) en/of

- een (papieren) document getiteld "Een advies voor degenen die zich onthouden van de strijd op de Weg van Allah" (behelzende uitleg over de oproep tot Jihad en het martelaarschap) en/of

- een memo(papier) met daarop geschreven een adres van een internetsite (te weten [internetadres],

welke internetsite bevat een "Handboek ter Voorbereiding" voor de Jihad-kaders, inhoudende uitleg over (ondermeer) wapens en/of nachtkijkers en/of

geluiddempers en/of de vervaardiging daarvan en/of guerilla oorlog en/of militaire operaties) en/of

- een agenda met daarin geschreven een adres van een internetsite (te weten [internetadres]) en/of

- een of meer aantekening(en) op papier en/of een of meer notitievel(len), althans geschrift(en), behelzende (onder meer) de beschrijving van de chemische formule van RDX, zijnde een springstof en/of

een of meer diskette(s), bevattende (onder meer) een of meer bestand(en) genaamd "videotestamenten" (waarin wordt opgeroepen tot de Jihad en/of het doden van Amerikanen en/of Joden en/of niet-Arabieren, waar men deze ook tegenkomt) en/of een of meer bestand(en) met betrekking tot de inhoud van de hedendaagse Jihad en/of behelzende (diverse) verslagen van oorlogs-, althans gevechtshandeling(en), en/of met uitleg over hoe een moslim het strijdperk betreedt en/of

- twee, althans een of meer, patroonhouder(s) (voor automatische vuurwapens) en/of

- een geluiddemper (voor een automatisch vuurwapen) en/of

- een of meer (gesoldeerde) electrische circuitje(s) en/of

- een kogelwerend vest en/of

- een nacht-/restlichtkijker en/of

- ammoniak en/of

- zoutzuur,

hij op of omstreeks 30 juni 2004 te Rotterdam tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen,

een of meer patroonhouder(s), geschikt/bestemd voor een of meer wapen(s) als bedoeld in artikel 2 lid 1 Categorie II onder 2º van de Wet wapens en munitie, te weten een of meer vuurwapen(s) in de zin van artikel 1 onder 3º van die wet, geschikt om automatisch te vuren, voorhanden heeft gehad;

hij op of omstreeks 30 juni 2004 te Rotterdam tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen,

een wapen als bedoeld in artikel 2 lid 1 Categorie I onder 3º van de Wet wapens en munitie, te weten

* een geluiddemper voor een vuurwapen,

en/of

een of meer wapen(s) als bedoeld in artikel 2 lid 1 Categorie I onder 7º van de Wet wapens en munitie, gelet op artikel 3 onder a van de Regeling wapens en munitie, te weten een door de Minister van Justitie aangewezen voorwerp dat zodanig op een wapen gelijkt dat het voor bedreiging of afdreiging geschikt is, namelijk:

* een nabootsing van een pistool, welke door vorm en afmetingen een sprekende gelijkenis vertoont met een vuurwapen, namelijk een pistool van het merk Star, en/of

* een nabootsing van een voor ontploffing bestemd voorwerp, namelijk een IED (Improvised Explosive Device)-flesje, welke door vorm en afmetingen een sprekende gelijkenis vertoont met een geïmproviseerd explosief, en/of

* een nabootsing van een voor ontploffing bestemd voorwerp, namelijk een IED (Improvised Explosive Device)-pen, welke door vorm en afmetingen een sprekende gelijkenis vertoont met een geïmproviseerd explosief,

voorhanden heeft gehad;

dat hij in of omstreeks de periode van 1 november 2003 tot en met 30 juni 2004 te Rotterdam en/of (elders) in Nederland tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, ter voorbereiding van het/de te plegen misdrijf/misdrijven:

- moord (al dan niet meermalen gepleegd)

en/of

- opzettelijk brand stichten en/of een ontploffing teweegbrengen (in en/of aan en/of in de directe nabijheid van een of meer van de hierna onder [1] te noemen gebouwen), terwijl daarvan gemeen gevaar voor goederen te duchten is en/of levensgevaar of gevaar voor zwaar lichamelijk letsel voor anderen (te weten voor de personen die aanwezig zouden blijken te zijn in en/of nabij een of meer van de hierna onder [1] te noemen gebouwen), althans voor een ander te duchten is,

opzettelijk een of meer voorwerp(en) en/of stof(fen) en/of informatiedrager(s), te weten:

[1]

een of meer

- plattegronden en/of

- foto's en/of

- schetsen

van, althans een geschrift(en) met betrekking tot en/of een drager(s) van informatie met betrekking tot

een of meer (overheids)gebouwen en/of de (nabije) omgeving van dat/die gebouw(en), te weten (onder meer) (een) gebouw(en) van

- de Tweede Kamer der Staten-Generaal en/of het Binnenhofcomplex te Den Haag en/of

- de kerncentrale te Borssele en/of

- het Ministerie van Defensie te Den Haag en/of

- de luchthaven Schiphol te Haarlemmermeer en/of

- de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) te Leidschendam

- en/of het Korps Commando Troepen te Roosendaal

en/of

2]

een of meer aantekening(en) op papier en/of een of meer notitievel(len), althans geschrift(en), en/of een of meer andere informatiedrager(s), te weten (onder meer) (een) diskette(s) en/of (een) CD-rom(s) en/of (een) videoband(en) en/of (een) cassetteband(en), behelzende

een of meer beschrijving(en) van het/de adres(sen) van en/of de af te leggen route(s) naar en/of de (te omzeilen) beveiliging van dat/die (hierboven onder [1] genoemde) gebouw(en) (teneinde de toegang tot (het/de terrein(en) van)

- dat/die gebouw(en) te kunnen verkrijgen en/of te vergemakkelijken en/of (vervolgens) dat/die misdrijf/misdrijven te kunnen uitvoeren)

en/of

[3]

een of meer aantekening(en) op papier en/of een of meer notitievel(len), althans geschrift(en), en/of een of meer andere informatiedrager(s), te weten (onder meer) (een) diskette(s) en/of (een) CD-rom(s) en/of (een) videoband(en) en/of (een) cassetteband(en), behelzende

- een of meer opsomming(en) van (een) benodigdhe(i)d(en) voor het uitvoeren en/of faciliteren van dat/die misdrijf/misdrijven en/of

[4]

een of meer aantekening(en) op papier en/of een of meer notitievel(len) en/of een of meer uitdraai(en), althans geschrift(en), en/of een of meer andere informatiedrager(s), te weten (onder meer) (een) diskette(s) en/of (een) CD-rom(s) en/of (een) videoband(en) en/of (een) cassetteband(en), behelzende

- het/de adres(sen) van het/de bedrijf/bedrijven waar vorenbedoelde en/of andere benodigdhe(i)d(en) voor de uitvoering van dat/die misdrijf/misdrijven kan/kunnen worden verkregen, te weten het/de adres(sen) van (onder meer) een of meer Boerenbond- en/of Welkoopwinkel(s)

en/of behelzende

- een of meer beschrijving(en) van de af te leggen route(s) naar dat/die bedrijf/bedrijven

[5]

een of meer aantekening(en) op papier en/of een of meer notitievel(len), althans geschrift(en), en/of een of meer andere informatiedrager(s), te weten (onder meer) (een) diskette(s) en/of (een) CD-rom(s) en/of (een) videoband(en) en/of (een) cassetteband(en), behelzende

- een beschrijving van en/of een uitleg over de werking en/of vervaardiging van

* (een) wapen(s) en/of

* een onderde(e)l(en) van (een) wapen(s) en/of

* een hulpstuk(ken) voor (een) wapen(s) en/of

* (een) explosieve constructie(s) en/of

* (een) onderde(e)l(en) van (een) explosieve constructie(s) en/of

* (een) hulpstuk(ken) voor (een) explosieve constructie(s) en/of

* een of meer materia(a)l(en) geschikt om een ontploffing teweeg te brengen, te weten (onder meer) RDX,

en/of behelzende

- een of meer verwijzingen (door middel van vermelding van de url(s) [internetadres] en/of [internetadres]) naar een zodanige beschrijving of uitleg op internet

en/of behelzende

- een beschrijving van een of meer organisatie(s) die zich (onder meer) bezig houden met het teweegbrengen van ontploffingen en/of de doelstelling(en) en/of de activiteit(en) van die organisatie(s)

en/of

[6]

diverse schakelaars en/of batterijen en/of elektrische circuitjes en/of andere voorwerpen, te weten

a. een elektrisch klokje met alarmfunctie en/of

b. een (deels afgebroken) halogeenlampje met twee stukjes elektriciteitskabel daaraan gesoldeerd en/of

c. een stappenmotor en/of

d. een piëzo-ontsteker en/of

e. een kunststof reservoir met daaraan een flexibel slangetje en/of

f. een 9-Volt-blokbatterij met daaraan een beschadigde clip en/of

g. vijf intacte clips voor een 9-Volt-blokbatterij en/of

h. vier delen van een kerstboomverlichting, waarvan twee met een intact lampje en twee met een afgebroken lampje en/of

i. een zwarte en een rode elektriciteitskabel en/of

j. een printplaatje met twee LED's, met daaraan elektriciteitskabel gesoldeerd en/of

k. een stukje elektriciteitskabel met daaraan een kabelschoen en/of

l. een elektrische schakeling bestaande uit een deel van een kerstboomverlichting, een deurbelschakelaar (waarvan de achterzijde ontbreekt), een 9-Volt-blokbatterij, een kroonsteenblok, verbonden met elektriciteitskabel

en/of

[7]

een ((in stukken gebroken) eivormig) flesje van (geel) kunststof, met daarin tuin-/kunstmest en/of een gemodificeerd lampje

en/of

[8]

een portofoon

en/of

[9]

twee, althans een of meer, patroonhouder(s) (voor automatische vuurwapens)

en/of

[10]

een geluiddemper (voor een automatisch vuurwapen)

en/of

[11]

een kogelwerend vest

en/of

[12]

een of meer steekwapen(s)

en/of

[13]

een of meer voorwerp(en) dat/die uiterlijk gelijk(t)(en) op een (vuur)wapen

en/of

[14]

een nacht-/restlichtkijker

en/of

[15]

- een pipet en/of

- een pincet en/of

- luciferhoutjes en/of

[16]

een of meer chemicali(e)(ën), (in potentie) (samen met andere chemicaliën) geschikt/bestemd voor het stichten van brand of het teweegbrengen van een ontploffing, te weten (onder meer)

- ammoniak en/of

- zoutzuur en/of

- brandspiritus

en/of

[17]

ammoniumnitraatloze kunstmest, uiterlijk gelijkend op ammoniumnitraat houdende kunstmest, zijnde ammoniumnitraat houdende kunstmest een stof/voorwerp dat kan dienen als (bestanddeel van (geïmproviseerde)) springstof

welke voorwerp(en) en/of stof(fen) en/of informatiedrager(s), al dan niet in combinatie met elkaar, kennelijk bestemd waren tot het in vereniging, althans alleen, begaan van dat/die misdrijf/misdrijven, heeft vervaardigd en/of voorhanden heeft gehad.

Ten overvloede overweegt het hof nog als volgt.

Naar het oordeel van het hof waren de in de aanvragen vermelde feiten en omstandigheden in de kern juist, zij het dat deze in de loop van het onderzoek op onderdelen enige nuancering hebben gekregen. Van misleiding van de rechter-commissaris is dan ook geen sprake geweest. Deze feiten en omstandigheden hebben redelijkerwijs ook voldoende grondslag kunnen vormen voor toewijzing van die vorderingen. De voorwerpen, stoffen en informatiedragers, die vervolgens bij de doorzoeking zijn aangetroffen en in beslag zijn genomen, zijn als dermate verdacht aan te merken dat deze redelijkerwijs voldoende grondslag hebben kunnen vormen om tot uitbreiding van het GVO te leiden.

De in hoger beroep door de verdediging ingenomen stellingen aangaande [naam] zijn dermate mistig en speculatief van aard, dat zij deze beoordeling - achteraf bezien - niet anders kunnen maken. De gestelde omstandigheden dat de naam van [naam] direct of indirect in meerdere onderzoeken voorkomt en dat hij desondanks eerst recent, na perspublicaties, is aangehouden, kunnen deze stellingen ten ene male niet onderbouwen. De verdediging heeft voorts op geen enkele wijze geconcretiseerd welke gevolgen voor de beoordeling van feit 2 aan een mogelijke betrokkenheid van [naam] bij de overval zouden moeten worden verbonden. Zelfs indien er aanwijzingen zouden zijn voor de veronderstelling dat [naam] aan de overval heeft deelgenomen als een door de AIVD gerunde infiltrant, is niet, laat staan gemotiveerd, gesteld dat opsporingsambtenaren en/of de officier van justitie hiervan op de hoogte waren en daarvan gebruik hebben gemaakt teneinde de doorzoeking van de woning van de verdachte te legitimeren. Integendeel: door de verdediging is gesteld dat het zeer goed mogelijk is dat het openbaar ministerie hiervan geen wetenschap heeft gehad.

Ook op deze gronden bestaat dus geen noodzaak tot het horen van de door de verdediging genoemde getuigen, nu zulk nader onderzoek niet kan bijdragen aan enige ten aanzien van de ten laste gelegde feiten te nemen beslissing zoals bedoeld in de artikelen 348, 350 en 359a van het Wetboek van Strafvordering, in ieder geval voorzover het het onder 2 tenlastegelegde betreft.

5.2 De verdediging heeft verzocht om, zo het hof mocht overwegen gebruik te maken van bevindingen van het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) die zijn neergelegd in de na het vonnis in eerste aanleg uitgebrachte rapporten, het onderzoek te heropenen om contra-expertise mogelijk te maken. De verdediging stelt, zoals al eerder in haar faxbericht van 2 november 2005 aangeduid, in verband hiermee dat het NFI door zijn nauwe samenwerking met de advocaat-generaal tot een partijdeskundige van het openbaar ministerie is verworden. Het hof wijst dit verzoek om de navolgende redenen af:

a) de verdediging heeft ter terechtzitting van

31 oktober 2005 en 7 november 2005 alle gelegenheid gehad de getuige-deskundigen van het NFI over hun bevindingen te bevragen, maar heeft vervolgens op geen enkel punt aangegeven de bevindingen van deze deskundigen te betwisten;

b) de bevindingen van het NFI hebben in vergaande mate betrekking op objectief vast te stellen en in de rapportage verantwoorde gegevens, hetgeen de zinvolheid van contra-expertise in aanmerkelijke mate relativeert;

c) de kritiek van de verdediging miskent bovendien dat een zinvolle vraagstelling inzake te verrichten onderzoek geen (volstrekt) open karakter kan hebben, maar vereist dat die vraagstelling wordt gerelateerd aan overige in het onderzoek totdan naar voren gekomen gegevens, opdat onderzoek zo gericht mogelijk kan plaatsvinden;

d) de kritiek van de verdediging miskent bovendien dat de wijze van formulering van de onderzoeksvragen zoals door het NFI aan de advocaat-generaal aanbevolen voorafgaand aan het onderzoek dat resulteerde in de rapportages d.d.

3 en 4 november 2005, samenhangt met de benadering van onderzoek vanuit een hypothetisch-deductieve methode en

- reeds gelet op de geformuleerde paren elkaar uitsluitende hypothesen - geenszins uiting is van vooringenomenheid.

Het hof verwerpt dit verweer op de volgende gronden.

De gewijzigde tenlastelegging betreffende feit 2 is kennelijk toegesneden op de delictsomschrijvingen van de artikelen 157 en/of 289 juncto artikel 46 van het Wetboek van Strafrecht. Artikel 46 van het Wetboek van Strafrecht is - als algemeen leerstuk houdende uitbreiding van de strafrechtelijke aansprakelijkheid - een onvolkomen delictsvorm (zoals ook de poging ex artikel 45 van het Wetboek Strafrecht), waarvan de reikwijdte en betekenis accessoir zijn aan de eigenlijke verbodsnormen van de zelfstandige delictsomschrijvingen, in dit geval dus aan de misdrijven brandstichting en/of het teweegbrengen van een ontploffing en/of moord. Aldus gaat het bij de aard van het strafrechtelijk verwijt ten aanzien van het onder 2 (gewijzigd) ten laste gelegde om deze 'doel'misdrijven, níet zozeer om de gedragingen met betrekking tot de middelen die volgens de tenlastelegging hebben gestrekt tot de voorbereiding van die misdrijven, te weten het vervaardigd hebben en/of het voorhanden hebben gehad van de in de tenlastelegging bedoelde voorwerpen, stoffen en/of informatiedragers.

Ten aanzien van artikel 157 van het Wetboek van Strafrecht staat als beschermd belang voorop de algemene veiligheid van personen of goederen, bij artikel 289 van het Wetboek van Strafrecht het menselijk leven. Ten aanzien van de artikelen 13 en 26 van de Wet wapens en munitie heeft het volgende te gelden: de primaire strekking van de wapenwetgeving is de beheersing van het legale wapenbezit en de bestrijding van het illegale wapenbezit. Alhoewel de wapenwetgeving als achterliggend doel mede beoogt de samenleving - bij wijze van preventie - te beschermen tegen ongecontroleerd wapenbezit en tegen de gevaren die dat ongecontroleerde bezit voor de samenleving met zich kan brengen, regeert als haar rechtstreekse strekking niet de bescherming van de belangen van de algemene veiligheid van personen of goederen noch die van het menselijk leven. Aldus bezien zijn de primaire strekkingen van enerzijds de delictsomschrijvingen van de artikelen 157 en 289 van het Wetboek van Strafrecht en anderzijds die van de artikelen 13 en 26 van de Wet wapens en munitie wezenlijk uiteenlopend.

Tussen enerzijds de in de gewijzigde tenlastelegging betreffende feit 2 aan de verdachte verweten gedragingen en anderzijds de door de rechtbank onder (3) en (4) ten laste van de verdachte bewezen verklaarde gedragingen ontbreekt een wezenlijke samenhang in het handelen en de verwijtbaarheid van de verdachte. Het feitelijk gebeuren, waarop in de gewijzigde tenlastelegging betreffende feit 2 wordt gedoeld, betreft immers het vervaardigd hebben en/of het voorhanden hebben gehad van een samenstel van diverse - illegale én legale - middelen met het concrete doel om met behulp daarvan moord en/of brandstichting en/of het teweegbrengen van een ontploffing te begaan, waarbij de voorbereiding van die concrete doelen en de daaraan inherente misdadige intentie dus primeren, welke doelen en intentie bij het louter in strijd met de wet voorhanden hebben van wapens geen rol spelen. Aldus bezien springt ook het wezenlijk onderscheid in verwijtbaarheid in het oog ten aanzien van degene die zich bezig houdt met de concrete voorbereiding van levensbedreigende misdrijven ten opzichte van degene die zich schuldig maakt aan illegaal wapenbezit.

Een en ander brengt mee dat geen sprake is van 'hetzelfde feit' in de zin van artikel 68 van het Wetboek van Strafrecht.

8.1 Op donderdag 8 april 2004 omstreeks 20.35 uur hebben twee personen een gewapende overval gepleegd op de winkelvestiging van de Edah aan de Mathenesserdijk te Rotterdam. De winkel was toen reeds voor het publiek gesloten. In het pand waren nog slechts aanwezig de plaatsvervangend bedrijfsleider [slachtoffer] en zes part-time medewerkers, in de stukken als 'vakkenvullers' aangeduid. Eén van de medewerkers was de verdachte, die toen enige maanden in dienst was van de Edah. Kort vóór de overval had één van de medewerkers, [naam], van binnenuit het rolluik geopend, dat vanuit de Schaepmanstraat toegang gaf tot de laad- en loshal, teneinde een tweetal vrouwelijke medewerkers naar buiten te laten. Volgens [naam] was het gebruikelijk dat één van de medewerkers het rolluik bediende om deze te openen of te sluiten. Het rolluik werd bediend via een knoppenkastje, bevestigd aan de muur rechts van het rolluik. Niet is gebleken van enig bestendig gebruik of van enige instructie met betrekking tot de persoon of personen die het rolluik mochten bedienen. Volgens [slachtoffer] kon iedereen dat. Omstreeks 20.35 uur is het rolluik opnieuw geopend, en wel door de verdachte met in zijn directe nabijheid meerdere van zijn collega's die zich in de hal hadden verzameld om het pand te verlaten. Daarop zijn twee personen de hal binnen gekomen, gewapend met een automatisch geweer (later geïdentificeerd als een Zastava M-70) respectievelijk een machinepistool (later geïdentificeerd als een Wz-63). Volgens [naam] heeft een van de overvallers zijn wapen op de verdachte gericht met bevel: 'zakken, zakken', waarop de verdachte door zijn knieën zakte en pas daarna begreep dat hij het rolluik moest laten zakken, hetgeen hij toen ook gedaan heeft. Vervolgens hebben de overvallers bivakmutsen over hun hoofd getrokken, waardoor hun gezichten bedekt werden. Enkele van de medewerkers (niet alle) hebben verklaard dat zij de beide overvallers zonder bivakmuts hebben gezien, onder wie [naam] die heeft verklaard dat hij hen bij nadere confrontatie zou kunnen herkennen. De verdachte heeft - als getuige - verklaard dat hij de overvallers niet goed heeft kunnen zien, terwijl hij niet heeft verklaard over de omstandigheid dat de overvallers aanvankelijk de bivakmutsen nog niet over het hoofd hadden getrokken. Vervolgens zijn alle medewerkers en [slachtoffer] onder bedreiging van de vuurwapens via de winkelruimte naar het bedrijfsleiderkantoor gedirigeerd. [slachtoffer] is gedwongen via dit kantoor naar het naastgelegen kassakantoor te gaan, waar zich de geldkluis bevond. [slachtoffer] heeft op bevel van een van de overvallers de kluis geopend en een gedeelte van de inhoud (ongeveer 700 Euro) in een plastic tas gedaan, waarmee de overvallers zijn vertrokken nadat zij alle medewerkers en [slachtoffer] in het bedrijfsleiderkantoor bijeen hadden gebracht. Volgens een van de medewerkers, [naam], zou de verdachte in het arabisch hebben gezegd: "Hoe kan mij dit gebeuren; ik werk hier net twee maanden". [slachtoffer] heeft nog verklaard dat de overvallers, als zij beter waren ingelicht, een veel grotere buit zouden hebben gehad.

Kort na de overval (om ongeveer 20.50 uur) is één van de overvallers op straat aangehouden door de politie. Het betreft [medeverdachte]. De andere overvaller wist op dat moment te ontkomen.

8.3 Uit de voorhanden onderzoeksgegevens met betrekking tot de door de overvallers gebezigde vuurwapens en de op

30 juni 2004 in de zolderberging behorende bij de woning van de verdachte aangetroffen wapenonderdelen (patroonhouders en geluiddemper) is evenmin bewijs te putten van enige betrokkenheid van de verdachte bij het plan en/of de uitvoering van de overval.

Ten aanzien van de twee patroonhouders wordt door de technische recherche verklaard dat deze specifiek bestemd zijn voor automatische geweren van het type Kalashnikov AK-47 of daarvan afgeleide vuurwapens, zoals bijvoorbeeld het automatische geweer Zastava M-70. Dat de patroonhouders geschikt zijn voor gebruik in het bij de overval gebruikte vuurwapen Zastava M-70, rechtvaardigt evenwel geenszins de conclusie dat er enig concreet verband bestaat tussen die patroonhouders en dat vuurwapen, in de zin dat deze patroonhouders ook daadwerkelijk hebben behoord bij de (later) bij de overval gebruikte Zastava M-70 of uitsluitend voor dat wapen geschikt zijn.

Op verzoek van het hof is door het NFI op 24 oktober 2005 nader gerapporteerd over de mogelijke relatie tussen deze geluiddemper en de Wz-63. Daaruit blijkt dat bij het NFI geen kennis en documentatie voorhanden is betreffende de

vraag hoe specifiek de geluiddemper is. Voorts wordt gerapporteerd, dat bij montering van de geluiddemper op de bij de overval gebruikte Wz-63 de geluiddemper niet zuiver in lijn staat met de loop van dat wapen, dat de geluiddemper een mechanische belasting veroorzaakt op het bewegende deel van het afvuurmechanisme van het wapen, en dat bij het schieten doorlaadstoringen (kunnen) ontstaan als de geluiddemper op de loop van het wapen is gemonteerd. Ten aanzien van op de schroefdop op de loop van de Wz-63 en op de geluiddemper aangetroffen verf wordt verklaard dat deze verven niet van elkaar zijn te onderscheiden in de onderzochte kenmerken en dat de aard van deze overeenkomst een aanwijzing geeft voor een verband tussen de geluiddemper en de Wz-63. Een 'aanwijzing' is de een na laagste van de zeven door het NFI in deze gehanteerde positieve waarschijnlijk-heidsgraden. Deze gegevens kunnen niet, ook niet in onderling verband bezien, tot de conclusie leiden dat de geluiddemper daadwerkelijk deel heeft uitgemaakt van de bij de overval gebruikte Wz-63 of uitsluitend voor dat wapen geschikt is.

9.1 Voorafgaand aan de bespreking van de vraag of bewezen kan worden verklaard hetgeen aan de verdachte wordt verweten, wijst het hof op het navolgende. Het hof heeft zich erop toegelegd maximale duidelijkheid te verkrijgen omtrent de (mogelijke) betekenis die de verschillende onder de verdachte inbeslaggenomen voorwerpen, stoffen en informatiedragers voor het bewijs zouden kunnen hebben.

Daarbij heeft het hof moeten vaststellen dat niet in alle opzichten in het voorbereidend onderzoek sprake is geweest van een verslaglegging die het mogelijk maakt een eenduidig verband te leggen tussen (bevindingen ten aanzien van) stukken van overtuiging en de inbeslagneming onder de verdachte ('chain of evidence'). Evenmin was uit het dossier steeds duidelijk op welke wijze met die stukken van overtuiging was omgesprongen ('chain of custody'). Het hof heeft daarom voorafgaande aan de terechtzitting een aantal onderzoeken doen uitvoeren en een aantal getuigen en getuige-deskundigen over een en ander op de terechtzitting gehoord. Dit heeft er onder meer toe geleid dat ná de inhoudelijke behandeling op

31 oktober 2005 nog een blik met kunstmest 'boven water' kwam waarvan de inhoud nog ijlings door het Nederlands

Forensisch Instituut - ook vergelijkend - onderzocht is kunnen worden. Het behoeft geen betoog dat een dergelijke

gang van zaken geen aanbeveling verdient. Het hof kan - terugziende - echter vaststellen dat een en ander er niet toe heeft geleid dat aan de waarheidsvinding te kort is gedaan.

Het hof zal die in de tenlastelegging genoemde middelen afzonderlijk en in hun gezamenlijkheid beoordelen op hun gebruiksmogelijkheden, zoals door de advocaat-generaal bedoeld, en op het misdadige doel dat de verdachte

mogelijk met het gebruik van die middelen voor ogen heeft gehad; alles voorzover komt vast te staan dat de verdachte deze middelen heeft vervaardigd en/of voorhanden heeft gehad.

[6] elektrische circuits met toebehoren,

[7] het eivormige gele flesje met kunstmest en een 'gemodificeerd' lampje,

[15] de pipet, pincet en luciferhoutjes, waaraan het hof geen zelfstandige betekenis vermag toe te kennen (en waaraan het dan ook voorbij gaat),

[16] enkele chemicaliën en

[17] de kunstmest.

9.4.1.1 Over de (mogelijke) betekenis van bedoelde voorwerpen en stoffen is door de getuige-deskundigen

ir. P.C.A.M. de Bruyn en ir. ing. R.M. van der Knijff, beiden verbonden aan het Nederlands Forensisch Instituut, d.d. 15 maart 2005 en 24 oktober 2005 gerapporteerd; het hof ontving bovendien van de hand van ir. De Bruyn een algemene rapportage uit januari 2005 over "Ammoniumnitraat en ammoniumnitraatspringstoffen in een forensisch-technisch perspectief", alsmede een rapport d.d. 4 november 2005 omtrent de inhoud en de samenstelling van de onder [16] bedoelde (flessen met) chemicaliën en de in de woning van de verdachte aangetroffen kunstmest. Beide deskundigen zijn ter terechtzitting van 31 oktober 2005 en 7 november 2005 gehoord, waarbij de aandacht geconcentreerd is geweest op explosieve constructies op basis van zogenaamde ANFO-mengsels (van AmmoniumNitraat en een brandstof - "Fuel Oil"). Daarbij is het navolgende naar voren gekomen.

Een aldus 'gemodificeerd' lampje kan van stroom worden voorzien door het op te nemen in een elektrisch circuit

- met een voedingsbron - dat op enigerlei wijze kan worden gesloten met behulp van een al dan niet op afstand bestuurde of van een tijdmechanisme voorziene schakelaar: het activeringsmechanisme.

Ladingen op basis van ammoniumnitraat die tot ontploffing (kunnen) worden gebracht, behoren tot de categorie detonerende springstoffen. Een dergelijke lading alleen kan, aldus de deskundige De Bruyn, eigenlijk niet door

een slagpijpje worden ontstoken. Daartoe is vereist dat het ammoniumnitraat wordt vermengd met (een) andere

stof(fen) als 'inleidlading' met een hoge detonatiesnelheid. Bovendien wordt de werking van het

ammoniumnitraat bevorderd door toevoeging van een 'brandstof' (die met de bij de ontbinding van het ammoniumnitraat vrijkomende zuurstof verbrandt). Indien een en ander niet op adequate wijze en/of niet in de juiste verhoudingen gebeurt, blijft explosie achterwege. Ondanks deze complicaties zijn in de afgelopen jaren velen er, ondanks hun beperkte ervaring, in geslaagd een functionerende geïmproviseerde explosieve constructie op basis van ammoniumnitraat te vervaardigen, aldus de deskundige De Bruyn.

Uitsluitend de brandspiritus kan enige rol spelen (als bij te mengen brandstof). De fles met brandspiritus was

overigens volgens het proces-verbaal van W. Noordzij d.d. 2 november 2005 'leeg'.

Ten aanzien van het inbeslaggenomen samenstel van bedrading, batterij en lampje heeft de deskundige

Van der Knijff vastgesteld dat dit (onder voorwaarde) een elektrisch circuit kan vormen met de deurbelschakelaar als 'activeringsmechanisme'; bij gebruikmaking van het eveneens aangetroffen 9 meter lange snoer kan het lampje ook op enige afstand tot branden worden gebracht. Een dergelijk lampje kan - zoals hiervoor aangegeven - na verwijdering van het glas als ontsteker voor daarvoor geschikte (deflagrerende) explosieve ladingen worden gebruikt; die functie kan een dergelijk lampje echter niet hebben bij een lading op basis van ammoniumnitraat.

9.4.1.3 Ten aanzien van de onderzochte materialen heeft de getuige-deskundige De Bruyn in zijn rapport van

24 oktober 2005 (door hem ter terechtzitting bevestigd) - mede op basis van het onderzoek door de getuige-deskundige Van der Knijff - onder meer de navolgende conclusies geformuleerd:

"Het geheel aan aangetroffen materialen geeft aan dat vrijwel zeker getracht is een explosieve constructie te vervaardigen. Dat blijkt uit de combinatie van de volgende materialen:

1. het voorwerp met het gemodificeerde lampje in het gele, kunststof flesje [1.001]

2. het op kunstmest gelijkende product (de korrels uit materiaal [1.001](Hof: zijnde thans ook 3.005), dat gemengd is met een vluchtige koolwaterstofverbinding en

3. de elektrische schakeling met het kerstboomlampje [2.003], de gemodificeerde kerstboomlampjes [2.003] en het elektriciteitsdraad [2.002].

Een andere toepassing van deze materialen is ons niet bekend.

De aangetroffen materialen [1.001, 2.002 t/m 2.004] vormen tezamen geen deugdelijke explosieve constructie, omdat er geen explosieve lading aanwezig is en omdat er geen ontsteker aanwezig is die een ANFO-mengsel kan ontsteken."

9.4.2 Een tweede categorie voorwerpen wordt gevormd door de in de tenlastelegging genoemde zaken die hetzij als (onderdeel van een) wapen, hetzij als een in het kader van een te ondernemen aanslag nuttig hulpmiddel zouden kunnen worden beschouwd. Het gaat daarbij (in de nummering van de gewijzigde tenlastelegging) om

[8] een portofoon,

[9] twee patroonhouders (voor automatische vuurwapens)

[10] een geluiddemper (voor een automatisch wapen),

[11] een kogelwerend vest,

[12] steekwapen(s),

[13] op een (vuur)wapen gelijkende voorwerpen en

[14] een nacht-/restlichtkijker.

Op zichzelf kunnen steekwapens (waarvan - afgezien van de omschrijving op de lijst van inbeslaggenomen goederen als: 'dolk in schede - King Arthur' en 'dolk in foedraal - Stainless Steel - Commandodolk' - elke nadere omschrijving ontbreekt) als offensief wapen worden aangemerkt en - evenals de geluiddemper en de patroonhouders, indien tenminste het bijbehorende automatisch wapen eveneens beschikbaar is - op weg naar of als middel tot een aanslag te stade komen. Ook bij de portofoon (mits afgestemd op het communicatiemiddel dat bij een andere deelnemer in gebruik is), het kogelwerende vest en de restlichtkijker kan het hof zich een (nuttige) functie in het kader van een aanslag voorstellen,

afhankelijk van de wijze waarop die zijn beslag zou moeten krijgen; bij het balletjespistool en het luchtdrukpistool schiet 's hofs fantasie echter te kort.

Van alle zaken in deze categorie geldt echter dat hun betekenis - ook in onderling verband en samenhang bezien, alsook bezien in relatie met hetgeen hierna ten aanzien van de 'derde categorie' wordt vastgesteld - zodanig diffuus en onzeker is, dat het hof bij de beoordeling van de vraag of het onder 2 tenlastegelegde wettig en overtuigend bewezen kan worden geacht, aan de aanwezigheid van deze voorwerpen in de woning van de verdachte voorbij zal gaan.

A.

- een A4-blad met de tekst 'defensie', met op de achterzijde de tekst "(nodig) auto silaa7 appels"

- een getekende schets/plattegrond met de aanduidingen 'parkeerplaats', 'hoge hek', 'bewakingshokje', 'deur', en 'bewaker ongewapend'

- 22 kleurenfoto's (afdrukdatum 29-mar-04).

Blijkens de stukken gaat het bij deze foto's en de plattegrond om de kazerne van het Korps Commando Troepen te Roosendaal en is de tekst op de getekende plattegrond hoogstwaarschijnlijk door de verdachte geschreven.

C. Aidi, tolk en beëdigd vertaler Nederlands-Arabisch en Arabisch-Nederlands, door de rechter-commissaris als getuige gehoord, heeft verklaard dat het woord 'silaa7'

B.

- een A4-blad met de tekst 'kerncentrale', met op de achterzijde de tekst "(nodig) silaa7 ladder van

2,5/3 m hoog auto grote tas"

- diverse van internet afkomstige A4-bladen met overzichtfoto's van kolencentrale, kerncentrale (printdatum 28-05-2004)

- een A4-blad waarop een plattegrond is getekend met de aanduiding van een beveiligingshokje en een tweetal hekken.

C.

- een A4-blad met de tekst 'AIVD', met op de achterzijde de tekst "(nodig) auto en tas (voor de hek)"

- een A4-blad met een tekening van een locatie met de straatnamen Oude Trambaan en Dr.V.D.Stamstraat

- een gedeelte van een commerciële uitgave van een stratenboekje, weergevende een gedeelte van de gemeente Leidschendam, waarbij een merkteken is gezet bij de Vlietweg

- twee A4-bladen waarop onder andere is geschetst een vierkant gearceerd vlak waar bankjes voor staan en waarop onder meer is aangetekend de werking van een 4 meter lang hek: "hek gaat elektrisch open en dicht, heeft pas nodig".

D.

- een A4-blad met de tekst '2e Kamer', met op de achterzijde de tekst '(nodig) auto'

- een A4-blad met daarop de tekst "Het Binnenhof is niet te bereiken, alles is door uit de grond stekende palen afgesloten" en onder de tekst 'Tweede Kamer' een getekende schets van een locatie, waarop palen zijn aangegeven

- diverse plattegronden van gedeelten van de binnenstad van Den Haag, waarop het binnenhofcomplex staat aangegeven, kennelijk deel uitmakend van een commerciële uitgave van een stratenboekje.

E.

- een A4-blad met de tekst "Schiphol", met op de achterzijde de tekst "(nodig) auto tas 2 vesten"

- twee A4-bladen waarop een schets van een locatie met de tekst "aankomsthal 3" en de plaats van "draaideur", "winkel" en "glas", alsmede de maat van dat laatste

- een plattegrond van Schiphol met een daarop getekende pijl vanaf een ingang van Schiphol Plaza naar Departures 3.

F.

- een detailplattegrond van het centrum van Den Haag, onderdeel van een Falkplan-kaart van Den Haag, waarop een merkteken is gezet bij de locatie van het Ministerie van Defensie.

9.5 Met betrekking tot de vraag met welke mogelijke intentie de verdachte de hiervoor besproken voorwerpen, stoffen en informatiedragers voorhanden heeft gehad, speelt zijn opstelling ten opzichte van extremistisch geweld een rol. Het hof heeft hierbij op het volgende acht geslagen:

- De verdachte heeft ter zitting van 31 oktober 2005 desgevraagd verklaard dat hij begin 2003 een reis naar Tsjetsjenië heeft ondernomen, doch daar niet is gearriveerd, dat het zou kunnen dat hij degene is die in schriftelijke weergave van een interview met Mo wordt aangeduid uit wiens mond is opgetekend dat de actie van 11 september 2001, waarbij 'twee vliegtuigjes' zich in de Twin Towers boorden, 'super rechtvaardig' was en dat hij, toen hij richting Tsjetsjenië ging, bereid was tot alles, ook vergelding, dat hij kan schieten en dat geweld een oplossing is.

- Op basis van zich in het dossier bevindende stukken met betrekking tot het bij de verdachte in gebruik zijnde telefoonnummer [nummer], de omstandigheid dat verdachte heeft verklaard Jason W[.] via het internet te kennen en met name de chatsessies tussen 'Mujaheed' via [naam]@hotmail.com en 'A.s.zaterda' via [naam]@hotmail.com op 18 september 2003, tussen 'Mujaheed' via [naam]@hotmail.com en N.N. via [naam]@hotmailcom op 8 september en 2 oktober 2003 en een chatsessie op 4 oktober 2003, waaraan 'Mujaheed' via [naam]@hotmail.com deelnam, neemt het hof aan dat de verdachte toen een belangrijke rol speelde bij het ronselen en het beoordelen van de geschiktheid van personen voor training voor de jihad en de gewelddadige uitvoering daarvan.

- Op 8 september 2004 heeft de verdachte zich in een telefoongesprek tegenover zijn echtgenote met de woorden 'iets heel moois' uitgelaten over de televisiebeelden van de terroristische gijzeling in Beslan, waarbij vele dodelijke slachtoffers vielen.

- In de woning van de verdachte is aangetroffen de hoogstwaarschijnlijk door de verdachte geschreven tekst

- voorzover hier van belang luidende -: "Als ik een zoon krijg dan moet hij op zijn 15e naar een trainingskamp gaan en daar blijven, Mijn kind zodra hij/zij kan denken en praten de Tawheed leren. Tawheed en Jihaad moet zijn/haar motto worden".

9.6.2 Tevens is het - in algemene zin - van belang om onder ogen te zien dat signaleringen van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst van actuele risico's voor de democratische rechtsorde en/of de veiligheid van de staat politie en justitie aanleiding kunnen geven om op te treden. Dat optreden vindt dan in de verdenking van ernstige misdrijven - samenhangend met de gesignaleerde risico's - zijn rechtvaardiging. Daarmee is echter geenszins ook gezegd dat tevens na onderzoek zal blijken dat daadwerkelijk sprake is geweest van dergelijke ernstige misdrijven en dat daarom ook bestraffing gerechtvaardigd is.

Daarom moet aanvaard worden dat onder omstandigheden optreden dat door de belangen gemoeid met de opsporing van ernstige misdrijven wordt gerechtvaardigd, er niet altijd toe zal (kunnen) leiden dat die vermeende ernstige misdrijven ook daadwerkelijk bestraft kunnen worden.

9.6.3 Ten aanzien van de algemene strekking van de strafbaarstelling van voorbereidingshandelingen, zoals die sedert 1 april 1994 in artikel 46 van het Wetboek van Strafrecht haar beslag heeft gekregen, overweegt het hof - voorzover thans voor de beoordeling in deze zaak van belang - het navolgende.

Bij voorbereiding gaat het - evenals bij poging - om de strafbaarstelling van een 'onvolkomen delictsvorm'. Voor wat de poging betreft gaat het om handelen dat, als 'begin van uitvoering', "naar haar uiterlijke verschijningsvorm moet worden beschouwd als te zijn gericht op de voltooiing van het misdrijf": terwijl de dader er zijnerzijds wel alles aan deed om het delict te voltooien, is het delict door omstandigheden buiten hem om niet tot voltooiing gekomen. De wetgever heeft handelen op dat 'voorterrein' strafbaar gesteld op grond van het oordeel dat het gedrag dat aldus werd gesteld reeds zodanig laakbaar en - vanuit de te beschermen maatschapelijke belangen - gevaarzettend was, dat een strafsanctie gelegitimeerd is. Ook bij de strafbare voorbereiding, die op het 'voorterrein' verder verwijderd is van het voltooide misdrijf dan de poging, moet het gaan om handelen waarin de kwalijke bedoelingen van de dader zichtbaar worden: hij moet opzettelijk middelen vervaardigen of voorhanden hebben, die welbewust kennelijk zijn bestemd om het misdrijf te begaan waarop hij het oog heeft.

9.6.5 De strafrechtelijke beoordeling van die intenties dient echter plaats te vinden mede tegen de achtergrond van de materialen die de verdachte daartoe voorhanden had. Het hof heeft die voorwerpen, stoffen en informatiedragers (voor zover relevant geacht) hierboven beschreven en zal die thans beoordelen.

Het hof leidt uit de inbeslaggenomen plattegronden,

foto's, schetsen en aantekeningen af dat de verdachte het gebouw van de AIVD en de kazerne van het Korps Commando Troepen heeft 'afgelegd' en daarvan aantekeningen (over de bij een actie benodigde materialen) heeft gemaakt; tevens heeft hij (op internet) de situatie bij de kerncentrale Borssele 'bekeken', alsmede die bij de gebouwen van de Tweede Kamer en het Binnenhof en bij Schiphol. Een en ander draagt naar 's hofs oordeel een nog zo primitief en oppervlakkig karakter, dat het hof het onmogelijk acht dat op basis van deze vergaand onvolkomen informatie een aanval op deze objecten met enige kans op succes zelfs maar in voorbereiding kan worden genomen.

Dit arrest is gewezen door mrs. Van Boven, Aler en Le Clercq-Meijer, in bijzijn van de griffier

mr. Schmidt-Fries.

Het is uitgesproken op de openbare terechtzitting van het hof van 18 november 2005.