Gerechtshof Amsterdam, 15-02-2022, ECLI:NL:GHAMS:2022:378, 200.276.227/01

In januari 2016 heeft [appellant] een Uniform Pensioen Overzicht (verder: UPO) ontvangen, waarin stond vermeld dat zijn pensioenaanspraak bij voortzetting van het dienstverband tot 5 november 2017 € 47.887,- bruto per jaar zou bedragen.

In januari 2017 heeft [appellant] een UPO ontvangen, waarin stond vermeld dat zijn pensioenaanspraak bij voortzetting van het dienstverband tot 5 november 2017 € 47.156,- bruto per jaar zou bedragen.

Voorafgaand aan het ontvangen van het UPO 2017 heeft [appellant] de nieuwsflits van 22 december 2016 ontvangen, waarin stond vermeld dat per 1 juli 2017 de omrekenfactoren zouden gaan wijzigen. Vanaf 28 december 2016 waren in de zogenaamde digitale pensioenplanner deze nieuwe omrekenfactoren verwerkt.

In januari 2017 ontving [appellant] een volgende nieuwsflits. Hierin stond vermeld dat de omrekenfactoren per 1 juli 2017 zouden wijzigen en dat in “Mijn KLM pensioen” konden worden nagegaan of dat invloed had op de hoogte van het pensioen.

Op 9 april 2017 ontving [appellant] een brief van het Pensioenfonds, waarin stond vermeld dat hij ingaande 5 november 2017 een pensioen zou ontvangen van een 12,96 maal per jaar uit te keren bedrag van € 3.540,66 bruto (dus € 45.887,- bruto per jaar) bij de standaardverdeling ouderdoms-/nabestaandenpensioen van 100:70. [appellant] heeft door middel van een brief gedateerd 28 april 2017 aan het Pensioenfonds laten weten geen wijziging in de verhouding ouderdoms-/nabestaandenpensioen te willen aanbrengen. Zijn ouderdomspensioen zou dus € 3.540,66 bruto per maand gaan bedragen. Op 26 juni 2017 heeft [appellant] contact opgenomen met het Pensioenfonds en – naar het hof begrijpt – gevraagd of de hoogte van het op 9 april 2017 vermelde pensioen wel juist was. Het Pensioenfonds liet weten – zo begrijpt het hof [appellant] ’ standpunt – dat de oude omrekenfactoren konden worden toegepast indien [appellant] uiterlijk op 30 juni 2017 met pensioen zou gaan. [appellant] liet vervolgens weten dat dat niet mogelijk was vanwege tussen hem en KLM gemaakte afspraken over zijn uitzending naar Brazilië waar hij op dat moment verbleef.

[appellant] voert allereerst aan dat het Pensioenfonds hem had moeten wijzen op de gevolgen van de gewijzigde omrekenfactoren, en door dat na te laten heeft gehandeld in strijd met de hierboven genoemde wetsartikelen. Het Pensioenfonds heeft dat weersproken en heeft aangevoerd dat ten aanzien van de wijziging van de omrekenfactoren voldoende en tijdige informatie is verstrekt. Van strijd met de enig wetsartikel is volgens het Pensioenfonds geen sprake.

[appellant] heeft erkend de nieuwsflits van 22 december 2016 en de nieuwsflits van 27 januari 2017 te hebben ontvangen. In die nieuwsflitsen stond vermeld dat de omrekenfactoren per 1 juli 2017 zouden veranderen en dat dat invloed kon hebben op het te ontvangen ouderdomspensioen. Het hof leidt uit een en ander af dat het Pensioenfonds met het versturen van de nieuwsflitsen, deelnemers zoals [appellant] , tijdig heeft geïnformeerd. Gelet op het tijdstip waarop het bestuur de aanpassing van de omrekenfactoren ingaande 1 juli 2017 in het pensioenreglement/bijlage 1 had vastgesteld (naar zijn zeggen 20 december 2016, en van welk tijdstip het hof zal uitgaan) kon de algemene communicatie niet veel eerder plaatsvinden dan op 22 december 2016.

Het Pensioenfonds heeft gesteld, en zulks is door [appellant] niet gemotiveerd betwist, dat het hem op basis van het pensioenreglement vrijstond de wijziging van de omrekenfactoren per direct in te laten gaan. Het Pensioenfonds is op grond van het pensioenreglement, maar ook vanwege zijn verplichting te voldoen aan collectieve actuariële gelijkwaardigheid en aan de wettelijke financiële rekenregels, verplicht de omrekenfactoren periodiek aan de gewijzigde grondslagen aan te passen. Dit houdt in dat het Pensioenfonds (en daarmee de deelnemers) geen voor- of nadeel mag hebben van de te hanteren uitruilvoet. [appellant] heeft zulks niet gemotiveerd weersproken. Het Pensioenfonds heeft ter zitting verklaard desalniettemin de wijzigingen van de omrekenfactoren ongeveer zes maanden van tevoren bekend te maken. Dit om te voorkomen dat informatie zou worden verstrekt over de hoogte van een ouderdomspensioen bij de specifiek toe te passen pensioendatum (zoals ten aanzien van [appellant] is gebeurd door middel van de brief van 9 april 2017) waarin bedragen zouden staan die als gevolg van de daarin nog niet verdisconteerde wijziging van omrekenfactoren, niet klopten en nog zouden moeten worden aangepast. Het hof acht dat niet onzorgvuldig. Ook wat dat betreft was [appellant] dus adequaat geïnformeerd.

Het Pensioenfonds heeft ter zitting in hoger beroep uitgelegd waarom het niet aan de individuele deelnemers heeft medegedeeld of de wijziging van omrekenfactoren voor hen nadelig zou zijn dan wel of vervroeging van de ingangsdatum van het ouderdomspensioen voor hen wellicht voordeliger zou zijn, omdat een en ander te beschouwen zou zijn als advisering – waartoe het Pensioenfonds niet gehouden is – en waarmee deelnemers wellicht zelfs gestimuleerd zouden worden gebruik te maken van op dat moment al niet meer correcte omrekenfactoren (door bijvoorbeeld de ingangsdatum van het ouderdomspensioen te vervroegen tot 30 juni 2016) hetgeen ten laste zou komen van (de andere deelnemers van) het Pensioenfonds. Het was voor deelnemers weliswaar mogelijk die ingangsdatum te vervroegen, maar het Pensioenfonds hoefde de deelnemers niet te stimuleren zulks te doen, zo begrijpt het hof dit standpunt. Het hof acht ook dit niet onzorgvuldig. Het Pensioenfonds heeft door middel van verzending van de nieuwsflitsen de wijzigingen tijdig bekendgemaakt, en uit die nieuwsflitsen viel voldoende duidelijk af te leiden dat een wijziging van de omrekenfactoren zou plaatsvinden en dat dat gevolgen kon hebben voor de hoogte van de pensioenuitkering van de deelnemers. De deelnemers waren via de rekentool in staat na te gaan wat de ene ingangsdatum van pensioen voor hen zou betekenen, en wat een andere. Dat het Pensioenfonds het sommige deelnemers kennelijk heeft toegestaan hun aanvankelijk beoogde pensioeningangsdatum te vervroegen, maakt evenmin dat dit onzorgvuldig is tegenover [appellant] . Dat naar zeggen van [appellant] door het Pensioenfonds thans uitgebreidere informatie wordt verstrekt over de gevolgen van het wijzigen van omrekenfactoren dan destijds betekent niet dat de in 2016 en 2017 verstrekte informatie ontoereikend was.

Anders dan [appellant] is het hof daarmee van oordeel dat de door het Pensioenfonds verstrekte informatie voldoende, tijdig, uitgebreid en duidelijk was. Het Pensioenfonds heeft niet gehandeld in strijd met de artikelen 7:611 BW, 6:162 BW of de eisen van redelijkheid en billijkheid ex artikel 6:2 lid 1 en/of artikel 6:248 lid 1 BW. Het Pensioenfonds had een voldoende zwaarwegend belang om de omrekenfactoren te wijzigen en daarbij is met het belang van [appellant] voldoende rekening gehouden. Ten slotte rustte op het Pensioenfonds geen bijzondere zorgplicht vanwege het feit dat [appellant] in het buitenland werkzaam was. Daarmee slagen de grieven I en II niet.