College van Beroep voor het bedrijfsleven, 10-03-2004, AO5426, AWB 02/671

No. AWB 02/671 10 maart 2004

18400

1. Vereniging voor Energie, Milieu en Water, te Woerden,

2. Vereniging van Nederlandse Chemische Industrie, te Leidschendam,

3. Vereniging Vrijhandels Organisatie Elektriciteit en Gas, te Arnhem,

hierna te noemen appellanten, gemachtigde: mr. M.R. het Lam, advocaat te Den Haag,

tegen

de directeur van de Dienst uitvoering en toezicht Energie, te Den Haag, verweerder,

gemachtigde: mr. M. Dijkstra, advocaat te Den Haag.

Aan dit geding neemt als derde-belanghebbende tevens deel:

N.V. Nederlandse Gasunie, te Groningen,

gemachtigden: mr. E.H. Pijnacker Hordijk en mr. B.J. van Dijk, advocaten te Den Haag.

1. De procedure

Op 22 april 2002 heeft het College van appellanten een beroepschrift ontvangen, waarbij beroep wordt ingesteld tegen een besluit van verweerder van 27 maart 2002, kenmerk 100249/52.

Bij dat besluit heeft verweerder beslist op het bezwaar dat appellanten hebben gemaakt tegen zijn besluit van 23 mei 2001. Bij laatstgenoemd besluit heeft verweerder de aanvraag van appellanten om aan de N.V. Nederlandse Gasunie (hierna: Gasunie) een bindende aanwijzing op te leggen op grond van artikel 13, derde lid, van de Gaswet, afgewezen.

Bij brief 27 mei 2002 heeft verweerder het College de op de zaak betrekking hebbende stukken toegezonden.

Op 30 mei 2002 hebben appellanten de gronden waarop het beroep berust bij het College ingediend.

Op 19 juli 2002 heeft verweerder een verweerschrift ingediend.

Op 22 augustus 2002 heeft Gasunie het College haar zienswijze doen toekomen.

Op 17 juli 2003 is een aantal nadere stukken van verweerder door het College ontvangen.

Op 25 juli 2003 heeft verweerder een aanvullend verweerschrift ingediend.

Bij beschikking van 18 augustus 2003 heeft het College beslist dat de beperking van de kennisneming van bepaalde (delen van) door verweerder overgelegde producties gerechtvaardigd is te achten.

Bij brief van 9 oktober 2003 hebben appellanten het College geen toestemming gegeven om uitspraak te doen mede op grond van de stukken waarvan het College de beperking van de kennisneming gerechtvaardigd acht.

Op 7 januari 2004 heeft het onderzoek ter zitting plaatsgevonden. Partijen hebben hierbij, vertegenwoordigd door hun gemachtigden, hun standpunten toegelicht.

2. De grondslag van het geschil

2.1 De Gaswet (hierna ook: de Wet) luidde ten tijde van het bestreden besluit, voorzover hier van belang:

" Artikel 12

1. Een gastransportbedrijf is verplicht jaarlijks voor 1 oktober een indicatie bekend te maken van de tarieven en de voorwaarden die het bedrijf in het volgende kalenderjaar voornemens is te hanteren voor het verrichten van transport van gas en van de daarmee noodzakelijkerwijs verbonden diensten.

2. Onder de in het eerste lid bedoelde diensten wordt in ieder geval verstaan het aanpassen van de benuttingsgraad.

3. Het gastransportbedrijf voert overleg met representatieve organisaties van netgebruikers over de indicatieve tarieven en voorwaarden.

4. Het gastransportbedrijf zendt de in het eerste lid bedoelde informatie aan de directeur-generaal en de directeur.

Artikel 13

1. De directeur stelt richtlijnen vast. Bij het vaststellen van richtlijnen houdt de directeur rekening met het belang van het bevorderen van het handelsverkeer en het bevorderen van het doelmatig handelen van gastransportbedrijven en netgebruikers. De richtlijnen worden bekendgemaakt in de Staatscourant.

2. Het gastransportbedrijf neemt de richtlijnen in acht bij het vaststellen van de indicatieve tarieven en voorwaarden.

3. De directeur kan een gastransportbedrijf bindende aanwijzingen geven met betrekking tot de indicatieve tarieven en voorwaarden.

(…)

Artikel 14

1. Een gastransportbedrijf is verplicht, in voorkomend geval tezamen met een verwant bedrijf, met degene die daarom verzoekt te onderhandelen over het verrichten van het transport van gas met behulp van zijn gastransportnet en van één of meer installaties van het verwante bedrijf, voor zover het gebruik van die installaties noodzakelijk is voor het transport.

2. Op de grondslag van hetgeen als gevolg van het eerste lid is overeengekomen, wordt het transport van gas en de daarmee noodzakelijkerwijs verbonden diensten verricht.

3. Toepassing van het eerste en het tweede lid geschiedt op voorwaarden die redelijk, transparant en niet discriminerend zijn.

(…)

Artikel 40

(…)

3. Bij het opstellen van indicatieve tarieven en voorwaarden als bedoeld in artikel 12 en bij het sluiten van overeenkomsten voor het verrichten van transport van gas en daarmee noodzakelijkerwijs verbonden diensten neemt het gastransportbedrijf het belang van een duurzame, doelmatige en milieuhygiënische energievoorziening in acht.

(…)"

De totstandkomingsgeschiedenis van de Wet vermeldt met betrekking tot artikelen 12 en 13 van de Wet (Kamerstukken II 1999/2000, 26 463, nr. 63):

" Met dit amendement worden de amendementen met de nrs. 35, 42 en 44 geïntegreerd. Met de voorgestelde regeling wordt een effectieve toegang tot de gasnetten gewaarborgd. Teneinde de administratieve lasten te beperken is, in afwijking van het gestelde in amendement nr. 35, niet langer gekozen voor een systeem waarbij alle indicatieve tarieven door de directeur-generaal worden vastgesteld. In plaats daarvan is gekozen voor een systeem waarbij representatieve organisaties in een vroegtijdig stadium worden betrokken bij de door het gastransportbedrijf vast te stellen indicatieve tarieven en voorwaarden. Tijdens dit overleg gesignaleerde knelpunten kunnen door partijen ter beoordeling worden voorgelegd aan de directeur-generaal van de Nma. Indien nodig kan de directeur-generaal het gastransportbedrijf door middel van een bindende aanwijzing verplichten tot aanpassing van de indicatieve tarieven en voorwaarden."

2.2 Op grond van de stukken en het onderzoek ter zitting zijn in deze zaak de volgende feiten en omstandigheden voor het College komen vast te staan.

- Bij besluit van 25 augustus 2000 heeft verweerder, op grond van de artikelen 13 en 18 van de Wet, de Richtlijnen voor het jaar 2001 Gaswet vastgesteld (Staatscourant 2000, nr. 165).

- Op 19 september 2000 heeft tussen appellanten en Gasunie een overleg plaatsgevonden over de indicatieve tarieven en voorwaarden voor het verrichten van het transport van gas en de daarmee noodzakelijk verbonden diensten voor het jaar 2001.

- Op 29 september 2000 heeft Gasunie de door haar vastgestelde indicatieve tarieven en voorwaarden voor het verrichten van het transport van gas en van de daarmee noodzakelijkerwijs verbonden diensten, zoals bedoeld in artikel 12 van de Wet, aan verweerder doen toekomen.

- Bij brief van 11 oktober 2000 heeft verweerder Gasunie onder meer het volgende bericht:

" Helaas heb ik moeten constateren dat de door u vastgestelde indicatieve tarieven en voorwaarden 2001, zoals u zelf reeds aangeeft, in belangrijke mate afwijken van de grondslagen uit de Richtlijnen. Het betreft hier in hoofdlijnen de volgende onderwerpen;

- Kostenonderbouwing

- Bij brief van 29 november 2000 hebben appellanten bij verweerder een aanvraag ingediend strekkende tot het opleggen van een bindende aanwijzing aan Gasunie.

- Bij brief van 9 januari 2001 heeft verweerder Gasunie onder meer het volgende bericht:

2. De indicatieve tarieven zoals die door Gasunie zijn voorgesteld voor het jaar 2001, worden met ingang van 1 januari 2001 verlaagd met 6,5%. Dit betreft de tarieven voor:

- gastransport;

- kwaliteitsconversie;

- uurflexibiliteit.

3. Gasunie verleent in het jaar 2001 haar volledige en coöperatieve medewerking aan het beantwoorden van alle informatieverzoeken - alsmede het verstrekken van deze informatie -van de DTe in het kader van de voorbereiding van een consultatiedocument, en in het kader van de voorbereiding van de permanente Richtlijnen zoals voorzien in de Gaswet. Dit betekent onder andere dat Gasunie zich zal inspannen om de gevraagde informatie op korte termijn ter beschikking te stellen. (…)

4. Gasunie en de DTe hebben thans op principiële punten een "agreement to disagree". De onderzoeken genoemd onder punt 3 zijn er evenwel op gericht om in het jaar 2001 - in het kader van de permanente Richtlijnen voor 2002 en later - behulpzaam te zijn bij het trachten tot overeenstemming te komen ten aanzien van deze principiële punten, alsmede de maatvoering ten aanzien van de implementatie van deze punten. De discussie wordt voortgezet in het kader van de procedure die leidt tot vaststellen van permanente Richtlijnen.

Ook de onderzoeken genoemd onder punt 3 vinden in dat kader plaats.

- Bij brief van 10 januari 2001 heeft Gasunie de overeenkomst met verweerder bevestigd.

- Op 8 maart 2001 zijn appellanten in de gelegenheid gesteld hun aanvraag tot het opleggen van een bindende aanwijzing aan Gasunie mondeling toe te lichten.

- Bij besluit van 23 mei 2001 heeft verweerder de aanvraag afgewezen.

- Bij brief van 22 juni 2001 hebben appellanten tegen dit besluit bezwaar gemaakt.

- Op 11 oktober 2001 is het bezwaar namens appellanten toegelicht op een hoorzitting.

- Vervolgens heeft verweerder het bestreden besluit genomen.

- De statutaire doelstelling van appellante sub 2 luidt als volgt:

" 1. Het doel der vereniging is het behartigen van de belangen van de

Nederlandse Chemische Industrie.

2. De vereniging tracht dit doel te bereiken langs wettige weg en wel door middel van het:

a. bevorderen van overleg;

b. leggen van contacten;

c. optreden namens de leden;

d. geven van voorlichting;

e. verstrekken van adviezen;

f. bijhouden van een documentatie;

g. stimuleren van gewenste ontwikkelingen;

h. optreden tegen schadelijke invloeden;

i. aanwenden van andere wettige middelen bevorderlijk aan het doel."

3. Het bestreden besluit en het standpunt van verweerder

Bij het bestreden besluit heeft verweerder onder meer het volgende overwogen:

" 40. In het bestreden besluit is aangegeven dat de directeur DTe in redelijkheid heeft besloten om inzake de Richtlijnen niet van zijn beleidsvrijheid tot het geven van een bindende aanwijzing, zoals bedoeld in artikel 13, derde lid van de Gaswet, gebruik te maken. De directeur DTe heeft in het kader van een zorgvuldige besluitvorming bij deze beslissing conform de Richtlijnen maatvoering en redelijkheid als belangrijkste uitgangspunten gehanteerd.

43. De directeur DTe merkt daarbij op, met verwijzing naar de randnummers 15 en 26, dat de directeur DTe geen invulling heeft gegeven aan de hem toekomende beleidsvrijheid om een bindende aanwijzing te geven, maar er voor heeft gekozen om na het afwegen van de betrokken belangen afspraken te maken met Gasunie. Deze afspraken bestaan uit een vijftal punten die bijdragen aan de doelstellingen van de Richtlijnen en die zodoende het liberaliseringsproces in belangrijke mate bevorderen.

(…)

45. Onderdeel van afspraken met Gasunie, zoals ook vermeld in de brief van

9 januari 2001, was dat Gasunie in het jaar 2001 haar volledige en coöperatieve medewerking zou verlenen aan alle informatieverzoeken in het kader van de voorbereiding van een consultatiedocument, alsmede ten behoeve van de voorbereiding van de Richtlijnen voor het jaar 2002 zoals voorzien in de Gaswet. Deze afspraken met Gasunie hadden tot doel de voorbereiding van de Richtlijnen voor het jaar 2002 voortvarend te laten verlopen.

(…)

50. De directeur DTe heeft, onder verwijzing naar het voorgaande, in redelijkheid geoordeeld dat een zwaar middel als een bindende aanwijzing over het jaar 2001, gelet op de vereiste zorgvuldigheid waarmee de directeur DTe met de betrokken belangen dient om te gaan, niet geboden was.

In het op 25 juli 2003 ter griffie ontvangen verweerschrift heeft verweerder onder meer

- zakelijk weergegeven - het volgende aangevoerd.

Bij nader inzien heeft verweerder appellanten ten onrechte in bezwaar ontvangen. Gelet op haar statutaire doelstelling kan appellante sub 2 namelijk niet als belanghebbende in de zin van artikel 1:2 Awb worden aangemerkt. Bovendien geldt ten aanzien van appellanten gezamenlijk dat zij door het bestreden besluit niet rechtstreeks in hun belang worden getroffen. Het gaat in het onderhavige geval immers slechts om indicatieve tarieven en voorwaarden, waarbij het partijen vrijstaat in hun onderhandelingen met de Gasunie afwijkende tarieven te bedingen. De onderhavige tarieven en voorwaarden betreffen derhalve slechts het vertrekpunt voor deze onderhandelingen. Het is de uitkomst van die onderhandelingen, bij het sluiten van de betreffende overeenkomst(en), die de belangen van de bij appellanten aangesloten leden raakt.

Voorts heeft verweerder in zijn ter zitting overgelegde pleitnota nog het volgende aangevoerd.

" 39. Naar het oordeel van DTe hebben appellanten ieder belang bij een uitspraak in deze procedures verloren.

47. Appellanten voeren dus een procedure die op zijn best van principiële betekenis kan zijn. Gelet op het komende recht is zelfs dat belang twijfelachtig. Een dergelijk belang is echter hoe dan ook geen procesbelang.

(…)"

4. Het standpunt van appellanten

Appellanten hebben ter ondersteuning van het beroep in hun beroepschrift onder meer het volgende tegen het bestreden besluit aangevoerd.

" 15. De Directeur Dte stelt zich in zijn van besluit van 27 maart 2002, inhoudende een beslissing op de door VEMW, VNCI en VOEG ingediende bezwaren tegen het besluit tot afwijzing van de aanvraag om een bindende aanwijzing in de zin van artikel 13 lid 3 Gaswet, (hierna "Besluit") op het standpunt dat artikel 13 lid 3 Gaswet de Directeur Dte beleidsvrijheid laat met betrekking tot het nemen van een besluit omtrent het al dan niet geven van een bindende aanwijzing. In het kader van een zorgvuldige besluitvorming, zo stelt de Directeur Dte in het Besluit, heeft de Directeur Dte op goede gronden afgezien van het geven van een bindende aanwijzing aan Gasunie.

19. Uit deze uitspraken van de Directeur Dte, neergelegd in beleidsregels, leiden VEMW, VNCI en VOEG af dat het vertrekpunt bij de toepassing van de bevoegdheid tot het geven van een bindende aanwijzing is dat de Richtlijnen door de gastransportbedrijven moeten worden nageleefd en dat de Directeur Dte bij geconstateerde niet-naleving door gastransportbedrijven van het bepaalde in de Richtlijnen handhavend zal optreden. Uit de principes van redelijkheid en maatvoering volgt evenwel dat deze handhaving niet zover zal gaan dat de gastransportbedrijven zullen worden verplicht het bepaalde in de Richtlijnen volledig na te volgen. Uit de principes van redelijkheid en maatvoering vloeit voort dat gastransportbedrijven met gedeeltelijke naleving van het bepaalde in de Richtlijnen kunnen volstaan.

20. Uit de in het kader van de bezwaarschriftprocedure ter inzage gelegde openbare dossier blijkende correspondentie tussen de Directeur Dte en Gasunie in de periode van 29 september 2000 tot en met 24 november 2000, waarbij in het bijzonder wordt gewezen op de brief van de Directeur Dte van 11 oktober 2000 (…), blijkt dat de Directeur Dte bekend was met het feit dat Gasunie weigerde uitvoering te geven aan een groot aantal onderdelen van de Richtlijnen. (…)

27. Met de beslissing om niet handhavend op te treden tegen Gasunie heeft de Directeur Dte de belangen van VEMW, VNCI en VOEG onvoldoende meegewogen bij zijn besluitvorming in het kader van de beslissing al dan niet tot het opleggen van een bindende aanwijzing aan Gasunie over te gaan. De weigering tot handhaving over te gaan heeft tot gevolg dat de door VEMW, VNCI en VOEG vertegenwoordigde netgebruikers tarieven betalen aan Gasunie voor netdiensten die veel te hoog zijn. De door de Directeur Dte verrichte belangenafweging is dan ook (tevens) in strijd met het bepaalde in

artikel 3:4 lid 2 Awb."

5. Het standpunt van Gasunie

In haar op 22 augustus 2002 ter griffie ontvangen brief heeft Gasunie onder meer het volgende aangevoerd:

" 37. VEMW ontwikkelt in haar beroepschrift allereerst een uitvoerige argumentatie ten betoge dat de Richtlijnen 2001 de status van algemeen verbindende voorschriften hebben. Nog daargelaten dat dit betoog feitelijke grondslag mist doordat DTe zelf de Richtlijnen 2001 uitdrukkelijk als beleidsregels heeft gekwalificeerd (Richtlijnen, rnr. 7), valt niet in te zien wat de relevantie van dit betoog zou kunnen zijn voor de beoordeling van de rechtmatigheid van het bestreden besluit. Voor zover de stelling van VEMW strekt ten betoge dat de naleving van algemeen verbindende voorschriften door DTe kan en moet worden afgedwongen door middel van het geven van aanwijzingen faalt dit reeds om de enkele reden dat juist van algemeen verbindende voorschriften verwacht mag worden dat deze zodanig zijn geredigeerd dat zij voor de normadressaten eenduidige voorschriften bevatten. Dat laatste kan, zoals ook door DTe in zijn verweerschrift wordt bevestigd, van de Richtlijnen 2001 in ieder geval niet worden gezegd. Dit alles laat overigens onverlet dat (…) DTe aan artikel 13 Gaswet in het geheel niet de bevoegdheid kan ontlenen om algemeen verbindende voorschriften vast te stellen.

38. In het tweede luik van het beroepschrift beklaagt VEMW zich erover dat de besluitvorming van DTe onvoldoende zorgvuldig zou zijn. Hoewel onduidelijk is en blijft wat VEMW nu precies met haar vordering voor ogen staat, is de onderliggende strekking wel helder: door een aanwijzing uit te vaardigen had DTe Gasunie moeten dwingen haar tarieven "met vele tientallen procenten" (…) te verlagen. Het moge echter (…) voldoende duidelijk zijn dat een zodanig optreden jegens Gasunie onrechtmatig zou zijn geweest. De Gaswet biedt geen rechtsbasis om een binnen een Europese context opererende onderneming als Gasunie te dwingen haar tarieven te verlagen tot vele tientallen procenten onder de Europese "benchmark".

(…)

40. In aanvulling op het bovenstaande wijst Gasunie er, wellicht ten overvloede op dat artikel 13 lid 3 Gaswet slechts bepaalt dat de Directeur DTe een bindende aanwijzing "kan" geven. Uit deze formulering vloeit naar het oordeel van Gasunie voort, dat de Directeur DTe ter zake een discretionaire bevoegdheid toekomt. Bij de beoordeling van de rechtmatigheid van de bestreden weigering een bindende aanwijzing te geven voor het jaar 2001 dient dit te worden meegewogen.

In rnr. 14 van het verweerschrift merkt DTe op dat het naar haar stellige overtuiging "zeer twijfelachtig (was) of het toentertijd voor verweerder praktisch wel mogelijk was om een juridisch houdbare bindende aanwijzing aan Gasunie te geven die tot een beter resultaat had geleid dan de thans met Gasunie gemaakte afspraken." DTe wijst er in dat verband onder meer op dat "de betrokken (tijdelijke) normen zich naar hun aard niet goed (leenden) voor het geven van vergaande en concrete bindende aanwijzingen." Het komt Gasunie voor dat ook hier sprake is van voortschrijdend inzicht.

Door thans zozeer te benadrukken dat de Richtlijnen 2001 tijdelijk en voorlopig waren, geeft DTe eigenlijk in omfloerste woorden toe dat de Richtlijnen 2001 volstrekt prematuur waren, en dat DTe in anno 2000 vooruitliep op muziek waarvan zij het basisritme nog niet kende. Anders gezegd: DTe had terecht gegronde redenen om te vrezen dat een eventuele bindende aanwijzing aan het adres van Gasunie zou sneuvelen wegens strijd met de wet resp. strijd met algemene beginselen van behoorlijk bestuur.

6. De beoordeling van het geschil

6.1 Allereerst dient te worden bezien of verweerder (alle) appellanten terecht in bezwaar heeft ontvangen en of (alle) appellanten thans nog belang bij de behandeling van onderhavig beroep hebben. Het College beantwoordt deze vragen bevestigend en overweegt hiertoe in de eerste plaats dat, anders dan verweerder meent, de statutaire doelstelling van appellante sub 2 zich uitstrekt tot de behartiging van de energiebelangen van de bij haar aangesloten leden, die vitaal zijn voor de bedrijfsvoering van de bij appellante sub 2 aangesloten leden zowel gezien het verbruik van gas voor het opwekken van energie als het verbruik van gas als grondstof in bepaalde takken van (chemische) industrie. Voorts zet appellante sub 2 zich ook blijkens haar feitelijke werkzaamheden in en buiten rechte in ter behartiging van genoemde belangen.

Bovendien acht het College hierbij van belang dat appellante sub 2 door Gasunie, het betrokken gastransportbedrijf, is beschouwd als representatieve organisatie in de zin van artikel 12, derde lid, van de Wet, en dat appellante sub 2 ook daadwerkelijk als zodanig is opgetreden. Een dergelijke representatieve organisatie dient in beginsel te worden beschouwd als collectief belangenbehartiger in de zin artikel 1:2, derde lid, Awb.

Gelet op het vorenstaande kan appellante sub 2 worden aangemerkt als belanghebbende in de zin van artikel 1:2, derde lid, Awb.

In de tweede plaats is het College, in tegenstelling tot verweerder, van oordeel dat appellanten door het bestreden besluit voldoende rechtstreeks in hun belangen worden getroffen. Door verweerder is weliswaar betoogd dat het hier gaat om indicatieve tarieven en voorwaarden en dat het netgebruikers vrijstaat bij onderhandelingen afwijkende tarieven te bedingen, waarbij pas op dat moment hun belangen en die van hun leden komen vast te staan, doch het College volgt dit betoog niet. Door verweerder wordt immers niet ontkend dat in de praktijk vrijwel in alle gevallen tegen de indicatieve tarieven wordt gecontracteerd en dat in de regel alleen op grond van bijzondere omstandigheden afwijkende tarieven kunnen worden bedongen. Waar het indicatieve tarief aldus in de praktijk het karakter verkrijgt van een gereguleerd tarief, kan naar het oordeel van het College niet staande worden gehouden dat appellanten door het bestreden besluit niet rechtstreeks in hun belangen worden getroffen.

In de derde plaats is het College van oordeel dat niet gesteld kan worden dat appellanten (inmiddels) ieder belang bij de behandeling van onderhavig beroep hebben verloren. Een eventueel oordeel dat het bestreden besluit onrechtmatig is, kan leiden tot het oordeel dat aan de bij appellanten aangesloten leden te hoge tarieven zijn berekend voor het transport van gas en dat zij dientengevolge schade hebben geleden, die voor vergoeding in aanmerking zou kunnen komen. Dat het bestaan en de exacte omvang van deze schade in het kader van deze procedure tot op heden niet is onderbouwd, doet hieraan niet af.

6.2 Vervolgens is de vraag aan de orde of verweerder in redelijkheid af heeft kunnen zien van het opleggen van een bindende aanwijzing aan Gasunie, die door appellanten gevraagd is.

Appellanten menen van niet en hebben daartoe onder meer betoogd dat het optreden van de representatieve organisaties in het overleg met de Gasunie als bedoeld in artikel 12, derde lid, van Wet moet worden bezien als het voeren van collectieve onderhandelingen ten behoeve van de bij hen aangesloten leden, waarbij eventuele geschillen die voortvloeien uit die onderhandelingen aan verweerder moeten kunnen worden voorgelegd en door verweerder onder handhaving van de Richtlijnen en de Wet dienen te worden beslecht met het opleggen van een bindende aanwijzing. Onder die omstandigheden betreft de aanvraag tot het treffen van een bindende aanwijzing naar het oordeel van appellanten een verzoek om uitleg van de Richtlijnen en/of de Wet en is verweerder verplicht deze uitleg te geven.

Het College kan appellanten niet in dit betoog volgen. Immers, blijkens de hierboven onder paragraaf 2.1 geciteerde tekst uit de wetsgeschiedenis heeft de wetgever weliswaar de mogelijkheid willen openen om eventuele tijdens het overleg gesignaleerde knelpunten aan verweerder voor te leggen, doch hieruit kan niet worden afgeleid dat verweerder ook verplicht zou zijn om in alle gevallen een uitspraak te doen middels een bindende aanwijzing. Genoemde passage stelt immers dat verweerder van dit middel indien nodig gebruik kan maken, waarbij aldus sprake is van een discretionaire bevoegdheid tot het geven van een eventuele aanwijzing en geen verplichting.

Ook overigens valt in de Wet geen bepaling aan te wijzen op grond waarvan verweerder zonder meer verplicht zou zijn tot het geven van een bindende aanwijzing ingeval een gastransportbedrijf, zoals Gasunie, bij het opstellen van de indicatieve tarieven en voorwaarden de Richtlijnen niet in acht zou nemen. Met name de omstandigheid dat de tarieven voor het transport van gas niet (volledig) kostengeoriënteerd zijn, maakt niet dat deze tarieven onredelijk zijn in de zin van artikel 14, derde lid, van de Wet, of ondoelmatig in de zin van artikel 40, derde lid van de Wet.

De Richtlijnen verplichten verweerder evenmin tot bindende aanwijzingen, nu deze met betrekking tot mogelijk handhavend optreden bepaald ruim en vrijblijvend zijn geformuleerd en verweerder dientengevolge een ruime beoordelingsvrijheid verschaffen.

Verweerder heeft ter motivering van zijn weigering van het opleggen van een bindende aanwijzing in het onderhavige geval naar het oordeel van het College in redelijkheid doorslaggevende betekenis mogen hechten aan de omstandigheid dat het jaar 2001 voor Gasunie een overgangsfase naar een geliberaliseerde markt betekende en dat Gasunie zich binnen een relatief kort tijdbestek diende aan te passen aan het liberaliseringsproces. Voorts heeft verweerder bij die afweging evenzeer in redelijkheid kunnen betrekken het belang van het behoud van een goede verstandhouding met Gasunie, gelet op haar bijzondere positie binnen het liberaliseringsproces en het belang van haar volledige medewerking ten behoeve van een voorspoedige voortgang van dit liberaliseringsproces. Ook heeft verweerder bij deze afweging de resultaten kunnen betrekken, die voortvloeien uit het hierboven onder paragraaf 2.2 omschreven met Gasunie gesloten akkoord. Weliswaar betreft dit akkoord mede onderwerpen die niet geregeld zijn in het kader van de Richtlijnen, doch de daaruit voortvloeiende voordelen ten behoeve van het liberaliseringsproces kunnen zoals verweerder terecht heeft overwogen, in redelijkheid niet ontkend worden. Het College is niet tot het oordeel kunnen komen dat verweerder niet in redelijkheid heeft kunnen besluiten aan de belangen van appellanten en hun leden een minder groot gewicht toe te kennen, mede in aanmerking genomen dat de Richtlijnen een tijdelijk karakter hadden en in 2002 zouden worden opgevolgd door permanente richtlijnen.

6.3 Het vorenstaande leidt tot het oordeel dat het beroep ongegrond is.

Het College acht geen termen aanwezig voor een proceskostenveroordeling met toepassing van artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht.