Rechtbank Oost-Brabant, 24-05-2019, ECLI:NL:RBOBR:2019:2978, C/01/345192 / KG ZA 19-189

In artikel 6 “Sancties” van de overeenkomst is het volgende geregeld:

“Indien er op een route een tweede structurele chauffeurswisseling binnen één kalendermaand of een derde structurele chauffeurswisseling binnen vier kalendermaanden plaatsvindt, welke niet het gevolg is van een opgelegde wijziging door de opdrachtgever, kan de gemeente een boete opleggen ter hoogte van 5% van de maandfactuur. De boete wordt in de volgende kalendermaand als separate post op de factuur gecrediteerd. Geen boete wordt opgelegd indien er sprake is van overmacht”.

Artikel 1.2. “Aard, omvang en duur van de overeenkomt”

“De overeenkomst bestaat uit het vervoeren van leerlingen, woonachtig binnen de gemeentegrens van Veldhoven, naar en van scholen voor (speciaal) basisonderwijs, (voortgezet) speciaal onderwijs, voortgezet onderwijs en stageadressen in diverse plaatsen. Het vervoer zal worden uitgevoerd met speciale zorg, gezien de problematiek en de eventuele handicaps/beperkingen van de leerlingen. De opdrachtnemer is verantwoordelijk voor de leerling totdat de leerling is overgedragen aan de ouders/verzorgers of aan de school/stageplaats, waarbij toezicht op de andere leerlingen gehandhaafd blijft.”

Artikel 1.2.1. “Reservebank”

“Na gunning worden er met de twee hoogst scorende inschrijvers overeenkomsten afgesloten. Aan de best scorende inschrijver wordt de uitvoering van de opdracht toegewezen. De nummer twee in rangorde neemt plaats op de “reservebank” zonder dat daar een financiële vergoeding vanuit de opdrachtgever tegenover staat.

In geval de opdrachtnemer de overeenkomst niet nakomt, krijgt deze na ingebrekestelling nog

maximaal zes weken de tijd om de opdracht alsnog conform de gestelde eisen uit te voeren. Indien de uitvoering hierna nog steeds niet voldoet kan de opdrachtgever de opdracht voor de resterende contractperiode “doorschuiven” naar de opvolgend best scorende inschrijver in rangorde (nummer twee). Het doorschuiven van de opdracht kan ook worden toegepast wanneer de overeenkomst om andere redenen tussentijds wordt ontbonden.

Artikel 2.3. “Routeplanning”

“De gemeente verstrekt zo spoedig mogelijk, doch uiterlijk vier weken voor aanvang van het nieuwe schooljaar, de benodigde informatie voor het opstellen van een nieuwe routeplanning aan de opdrachtnemer. Tenminste twee weken voor elk nieuw schooljaar zal de opdrachtnemer een complete concept routeplanning afgeven aan de gemeente. De opdrachtnemer moet de routes op de meest efficiënte wijze indelen (zo weinig mogelijk beladen uren/inzet meest efficiënt vervoersmiddel). De gemeente controleert de concept routeplanning en stemt eventuele

aanpassingen af met de opdrachtnemer. Na goedkeuring van de complete routeplanning door de

gemeente (uiterlijk één week voor aanvang schooljaar) zal de opdrachtnemer de ouders/verzorgers hierover informeren”. (…)”

Artikel 2.3.2. “Eisen aan routeplanning”

“De route wordt iedere dag gereden door een vaste chauffeur, tenzij er zwaarwegende redenen zijn (bijv, ziekte), om hier van af te wijken. (…)”.

Artikel 2.3.6. “Ophaal- en afzetmarges”

“De aflevertijd aan en de ophaaltijd van school moet gelegen zijn binnen een tijdsmarge van 10 minuten voor het aanvangstijdstip respectievelijk na het eindtijdstip van schooltijden. Indien er geen toezicht is bij een school is de gemeente gerechtigd deze tijdsmarge van 10 minuten te verkorten.”

Artikel 2.3.7. “Maximale individuele reistijd”

De individuele reistijd (verblijfstijd in het voertuig per rit) is per individuele leerling gelimiteerd. Voor leerlingen die Veldhoven lokaal reizen en voor leerlingen die van en naar Eindhoven reizen is de maximale reistijd 45 minuten en voor de leerlingen die naar de overige bestemmingen reizen 60 minuten (per leerling, enkele reis). Afwijking van de maximale individuele reistijd per rit is enkel toegestaan wanneer de te overbruggen afstand niet binnen de maximale tijdsduur is af te leggen. Het uitgangspunt voor de reistijd is afkomstig van de voorgeschreven routeplanner.”

Artikel 2.4.1. “Personeel”

Het personeel is een zeer belangrijke factor om een kwalitatief goede dienstverlening te verlenen.

Daarom worden, naast het zich houden aan de actuele wet- en regelgeving, de volgende eisen

gesteld aan de chauffeurs die worden ingezet:

1. Chauffeurs dienen, tijdens de uitvoering van het contract te allen tijde, naast het bezit van een geldig rijbewijs, te beschikken over een chauffeurspas en een geldige Verklaring Omtrent Gedrag, geënt op leerlingenvervoer (VOG). Deze VOG kan de vervoerder op verzoek van de gemeente direct tonen. Bij ingang van deze opdracht of bij aanvang van het dienstverband mag de VOG van een chauffeur maximaal 3 maanden oud zijn. Gedurende de looptijd van deze opdracht mag de VOG nooit ouder dan 2 jaar zijn. (…)”

Artikel 2.7. “Eisen en voorwaarden aan de organisatie,

Artikel 2.7.1. communicatie”

“Communicatie staat hoog in het vaandel bij de gemeente. Dit draagt namelijk bij aan de tevredenheid van de klanten (ouders/verzorgers). De gemeente verwacht dat de opdrachtnemer de verantwoordelijkheid voor de communicatie op zich neemt en dit uitstekend uitvoert. Reden hiertoe is dat met goede communicatie klachten voorkomen of goed opgelost kunnen worden. De gemeente verwacht dat de opdrachtnemer hier goed op inspeelt en hier het initiatief in neemt. De opdrachtnemer stelt hiertoe na gunning een communicatieplan op. (…)”

Artikel 2.7.2. “Bereikbaarheid”

De opdrachtnemer dient op alle dagen dat het vervoer operationeel is, telefonisch en per email bereikbaar te zijn voor ouders/verzorgers en andere belanghebbenden van de leerlingen. Het telefoonnummer is 24 uur per dag bereikbaar en van 06.30 uur tot 17.30 uur is opname van de telefoon door een medewerker van de opdrachtnemer gegarandeerd.

Artikel 2.7.3. “Klachtenregeling”

Een klacht is iedere uiting van ongenoegen over de uitvoering van het vervoer, in de breedste zin van het woord, van een ieder die direct of indirect met het vervoer te maken heeft. Het volgende klachtenprotocol wordt gehanteerd:

• De opdrachtnemer beschikt over een klachtenregeling.

• De opdrachtnemer is verantwoordelijk voor de afhandeling van de gemelde klachten.

• Bij klachten is de opdrachtnemer altijd het eerste meldpunt.

• De opdrachtnemer zorgt voor de ontvangst en registratie in het digitale systeem, waarin ook gemeente inzicht heeft (leesrecht) van alle klachten die schriftelijk, telefonisch, per email en via de chauffeur zijn ingediend.

• De opdrachtnemer draagt er zorg voor dat de klacht binnen maximaal twee werkdagen wordt afgehandeld.

• De opdrachtnemer kent aan iedere klacht een uniek nummer toe, zodat de klacht herkenbaar is.

De vervoerder informeert de ouders/verzorgers bij aanvang van elk nieuw schooljaar dat klachten

altijd ingediend moeten worden bij de vervoerder.

Het schoolvervoer startte op 20 augustus 2018. Op 23 juli 2018 had de gemeente

122 leerlingen aangemeld bij [eiseres] . In de periode tot 10 augustus 2018 kwamen hier nog 10 leerlingen bij. Op basis van deze 132 leerlingen heeft [eiseres] een routeplanning gemaakt. Na 20 augustus 2018 heeft de gemeente nog 64 nieuwe leerlingen voor vervoer aangemeld. Na een aantal afmeldingen is het aantal te vervoeren leerlingen opgelopen tot 195.

Bij brief van 19 maart 2019 heeft de gemeente de overeenkomst ontbonden. De motivering van het besluit luidt – integraal weergegeven - als volgt:

“Ondanks dat u naar aanleiding van de ingebrekestelling op een aantal punten de gevraagde acties (deels) heeft uitgevoerd, en daarmee heeft aangetoond te voldoen aan een aantal verplichtingen, komt u nog altijd niet al uw verplichtingen na dan wel heeft u niet aangetoond de verplichtingen na te komen. Dit betreft verplichtingen die specifiek benoemd zijn in de brief tot ingebrekestelling, namelijk:

1. Vaste chauffeur

De route wordt iedere dag gereden door een vaste chauffeur, tenzij er zwaarwegende redenen zijn om hiervan af te wijken.

In de brief tot ingebrekestelling is u gevraagd aan te tonen dat elke route, die gereden wordt in het kader van het leerlingenvervoer in opdracht van de gemeente Veldhoven, gereden wordt en zal worden door een vaste chauffeur.

U geeft in uw reactie op de ingebrekestelling aan dat alle routes gereden worden door vaste chauffeurs en dat uitsluitend routes met afwijkende of wisselende tijden niet vast ingedeeld kunnen worden. Als bijlage is een overzicht van de routes met de namen van de vaste chauffeurs gevoegd.

U geeft daarnaast terecht aan dat nieuwe aanmeldingen kunnen leiden tot wisselingen. Hiervoor heeft de gemeente begrip.

Een controle op de aangeleverde routeplanning leidt echter tot de volgende constateringen:

U geeft aan wanneer een route door een onderaannemer wordt gereden, maar hierbij wordt niet geregistreerd wie de vaste chauffeur is. Ook uit de overige stukken blijkt niet dat de ritten die worden uitgevoerd door onderaannemers een vaste chauffeur hebben. Hiermee wordt niet gesteld dat dit niet het geval is, maar het is in ieder geval niet aangetoond.

Daarnaast is er een aantal ritten waarbij geen chauffeur staat vermeld in de routeplanning. Dit is vervolgens nog gecontroleerd aan de hand van het Excelbestand dat ten behoeve van de check op de VOG’s is aangeleverd. Geconcludeerd wordt dat er een aantal ritten staat opgenomen waarbij niet is aangetoond dat deze door een vaste chauffeur wordt gereden.

Conclusie: Een groot deel van de ritten wordt door een vaste chauffeur gereden.

Echter, voor een aantal ritten heeft u niet aangetoond dat deze door een vaste chauffeur wordt gereden.

II. Maximale reistijd;

De individuele reistijd per individuele leerling bedraagt voor leerlingen die Veldhoven lokaal of van en naar Eindhoven reizen maximaal 45 minuten en voor leerlingen die naar overige bestemmingen reizen maximaal 60 minuten (enkele reis). Afwijking hiervan is enkel toegestaan wanneer de te overbruggen afstand niet binnen de maximale tijdsduur is af te leggen (uitgangspunt is reistijd volgens de routeplanner).

U is gevraagd om aan te tonen dat de maximale reistijd per individuele leerling niet wordt overschreden. Indien wel sprake is van een overschrijding, is u gevraagd aan te tonen dat de te overbruggen afstand niet binnen de tijdsduur is af te leggen.

U geeft in uw reactie aan dat de individuele reistijd van alle leerlingen niet wordt overschreden en verwijst hierbij naar de aangeleverde stukken.

Bestudering van de aangeleverde routeplanning leidt tot de constatering dat diverse ritten de maximale reistijd overschrijden. Dit betreft dus de planning en biedt geen inzicht in de werkelijke reistijd. Het feit dat de planning al diverse overschrijdingen laat zien, leidt tot de constatering dat bij het plannen geen rekening lijkt te worden gehouden met de afgesproken maximale reistijden. De overschrijding is in sommige gevallen minimaal, echter er worden uit de routeplanning 15 ritten gehaald waarbij de maximaal toegestane reistijd met minimaal een kwartier wordt overschreden (van in totaal 35 geconstateerde overschrijdingen). Er wordt door u op geen enkele wijze een toelichting gegeven hierop, sterker nog er wordt gesteld dat uit de bijlagen valt op te maken dat voor alle leerlingen de maximale reistijd niet wordt overschreden. Mogelijk dat in bepaalde gevallen de geregistreerde gegevens niet kloppen, maar verwacht mag worden dat u de aangeleverde gegevens controleert voordat u deze toezendt.

Daarbij is het ook mogelijk dat het niet haalbaar is een route binnen de maximale reistijd te rijden. Echter, u heeft hier geen enkele toelichting op gegeven. Tevens hebben wij in eerdere gesprekken met uw bedrijf aangegeven dat ritten gesplitst moeten worden, indien dit overschrijding van de maximale reisduur kan voorkomen.

Conclusie: Bij een aanzienlijk deel van de ritten wordt, volgens de door u aangeleverde routeplanner, de maximale reistijd overschreden. U onderkent dit niet en heeft zodoende ook niet, zoals wel gevraagd, aangetoond dat de te overbruggen afstand niet binnen de maximale tijdsduur is af te leggen of anderszins een verklaring voor de overschrijding gegeven.

III. VOG’s

Chauffeurs dienen te beschikken over een geldige Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) die bij ingang van de opdracht of bij aanvang van het dienstverband maximaal 3 maanden oud mag zijn. Gedurende de looptijd van de opdracht mag de VOG nooit

ouder zijn dan 2 jaar.

De gemeente heeft u gevraagd om een overzicht te overleggen van alle chauffeurs die in Veldhoven woonachtige leerlingen vervoeren (waaronder ook wordt verstaan:

invalchauffeurs en chauffeurs die via onderaanneming voor [eiseres] rijden) in combinatie met de VOG’s per chauffeur die aan de criteria voldoen.

U geeft in de reactie aan dat zowel het gevraagde overzicht als kopieën van alle VOG’s zijn aangeleverd. Daarnaast heeft u de eis omtrent de VOG’s ter discussie gesteld, omdat indien een chauffeur over een chauffeurspas beschikt deze ook over een

geldige VOG beschikt en continue gescreend wordt. U geeft aan deze eis in het eerstvolgend overleg te willen bespreken, zodat bekeken kan worden of de eis gewijzigd kan worden voor de toekomst. U stelt terecht dat recent duidelijk is geworden dat de chauffeurs continue gescreend worden en dat met het bezit van een chauffeurspas voldoende geborgd wordt dat iemand aan de criteria om een VOG te krijgen voldoet. Desalniettemin staat de eis nog ongewijzigd in het contract met u en hebben we al sinds aanvang van het contract gevraagd om de VOG’s. Pas na ingebrekestelling wordt aangegeven dat u de eis ter discussie stelt. Tot die tijd is hier inhoudelijk niet op gereageerd en werden de gevraagde stukken niet (volledig) aangeleverd.

Beoordeling van hetgeen is aangeleverd laat zien dat de meeste VDG’s van de vaste chauffeurs zijn overgelegd, maar dat het gevraagde wederom niet volledig is aangeleverd. Een uitzondering is een VOG, daterend uit 2010, die, ondanks eerdere

communicatie hierover met u, opnieuw is aangeleverd. Deze voldoet niet aan de criteria. Daarnaast zijn niet alle VOG’s van chauffeurs die via onderaanneming rijden aangeleverd. Tot slot weten we van een aantal ritten niet door wie ze gereden wordt

en dus ook niet of de VOG aanwezig is.

Conclusie: Niet alle VOG’s, die aan de criteria voldoen, zijn overgelegd. Desalniettemin kan op basis van recente informatie gesteld worden dat alle chauffeurs die over een chauffeurspas beschikken, aan de eisen voldoen die worden gesteld in verband met het verkrijgen van een VOG.

IV. Klachten

Alle klachten worden geregistreerd en binnen maximaal twee werkdagen afgehandeld. Daarbij is afgesproken om vragen en klachten van ouders/gemeente binnen 24 uur te beantwoorden.

U is gevraagd een volledige klachtenregistratie te overleggen waaruit volgt dat u op elke klacht van ouders en/of gemeente binnen 24 uur hebt gereageerd en binnen twee werkdagen hebt afgehandeld.

U geeft in uw reactie aan dat er geen enkele klacht openstaand is en u heeft uw klachtenregistratie bijgevoegd.

Uit controle van deze lijst blijkt dat de klachten op het overzicht inderdaad allemaal zijn afgehandeld door u. Twee klachten van ouders, die bekend zijn bij de gemeente en waarvan eveneens bekend is dat ze aan uw organisatie zijn gemeld, ontbreken

echter op het overzicht, evenals een klacht van de gemeente Veldhoven zelf. Vragen en klachten van de gemeente Veldhoven zijn in de periode van ingebrekestelling niet allemaal binnen 24 uur beantwoord. Enkele malen bleek het nodig een herinnering te sturen met het verzoek om een reactie.

Conclusie: Het overgelegde klachtenoverzicht is niet volledig en gebleken is dat niet op alle vragen en klachten van de gemeente is gereageerd binnen de afgesproken termijn.

V. Ophaal- en afzetmarge

De ophaal- en afzetmarge bedraagt maximaal 10 minuten.

U is gevraagd een routeplanning te overleggen waaruit volgt dat aan deze afspraak wordt voldaan.

U geeft aan dat alle routes worden uitgevoerd binnen de tijdsmarges zoals afgesproken.

De aangeleverde routeplanning is bestudeerd en hieruit volgt dat op 13 ritten de termijn van 10 minuten wordt overschreden. Dit varieert van 4 minuten tot 25 minuten, Ook is er één rit geregistreerd waarbij de aflevertijd later is dan het tijdstip

dat school aanvangt.

U heeft geen toelichting gegeven op de uit de planning volgende overschrijdingen.

Conclusie: de ophaal- en afzetmarge van 10 minuten wordt in een aantal gevallen

overschreden, zonder dat hiervoor enige verklaring of toelichting wordt gegeven.

Communicatie:

Naast bovengenoemde conclusies omtrent nakoming van de verplichtingen, wordt opgemerkt dat de communicatie met uw organisatie vanaf de start zeer moeizaam verloopt en dat hierin weinig tot geen vooruitgang wordt geboekt. Uit uw reactie op de ingebrekestelling volgt dat u de door de gemeente ervaren problematiek niet (h)erkend. Wij zien enkel mogelijkheden tot verbetering als belde partijen inzicht in de problematiek delen. Daarbij geeft u bij herhaling als oorzaak voor een deel van de

problematiek aan dat de gemeente hij de start van het schooljaar een aantal leerlingen niet tijdig heeft aangemeld. Echter, dit verklaart mogelijk een deel van de ervaren problemen In de eerste maanden van het schooljaar, maar kan geen reden

meer zijn voor de problemen die nu nog worden ervaren. Het vertrouwen in de samenwerking is bij de gemeente ernstig geschaad. Uit uw brief blijkt dat ook u niet geheel tevreden bent over de samenwerking en hierover in gesprek wil met de

gemeente zodat problemen voor een volgend schooljaar worden voorkomen. Tot slot hebben meerdere ouders hun gebrek aan vertrouwen in [eiseres] richting de gemeente uitgesproken. Al met al wordt een groot gebrek aan vertrouwen in een

goede samenwerking geconstateerd.

De gemeente is verantwoordelijk om ervoor zorg te dragen dat de leerlingen in Veldhoven, die hier recht op hebben, kwalitatief goed leerlingenvervoer aangeboden krijgen. Het betreft een kwetsbare doelgroep waar de gemeente een zorgplicht voor heeft. Hiertoe heeft de gemeente afspraken gemaakt met u als uitvoerder van het leerlingenvervoer. Deze afspraken geven voor een groot deel invulling aan de zorgplicht van de gemeente. Ondanks alle inzet van de gemeente om u tot nakoming

van deze verplichtingen te bewegen, is dit niet voldoende gelukt. Dit betekent dat de gemeente op het punt is gekomen dat het nemen van haar verantwoordelijkheid op het gebied van het aanbieden van kwalitatief goed leerlingenvervoer met zich

meebrengt dat de gemeente de overeenkomst met u moet ontbinden.

Wij realiseren ons dat dit besluit veel impact heeft voor uw organisatie. Desondanks zijn we, gezien de veelal kwetsbare groep leerlingen, van mening dat we hierin onze verantwoordelijkheid moeten nemen.

Vervolg

Wij zullen de reservebankpartij opdracht verstrekken de uitvoering van het leerlingenvervoer over te nemen. Deze partij heeft maximaal twee maanden de tijd om het vervoer over te nemen. Dit betekent dat wij de overeenkomst met uw

onderneming uiterlijk op 9 juni 2019 ontbinden. Indien in overleg tussen alle partijen blijkt dat het vervoer al op een eerdere datum door de reservebankpartij wordt overgenomen, zullen we die datum aanhouden als datum van ontbinding van de

overeenkomst.

Tot dat tijdstip gaan wij er van uit dat u het leerlingenvervoer conform de eisen in de overeenkomst zult voortzetten

Wanneer u voornemens bent om rechtsmiddelen tegen deze ontbinding in te stellen verzoeken wij u om dit binnen een termijn van 20 dagen na verzending van deze brief te doen en ons hiervan tijdig op de hoogte te stellen.”