Rechtbank Midden-Nederland, 16-10-2019, ECLI:NL:RBMNE:2019:6466, 7023140 AC EXPL 18-1992

[verzoeker sub 1] huurt van Portaal een flatwoning aan het [adres] in [woonplaats] . Portaal heeft aan de woning van [verzoeker sub 1] groot onderhoud en renovatiewerkzaamheden uitgevoerd, als onderdeel van een grootschalig project “ [..] ”. Zowel de binnenkant van de woning als de buitenkant van de flat is in deze periode ingrijpend verbouwd. Dat heeft geleid tot veel overlast bij de bewoners van de flat, waaronder [verzoeker sub 1] . Tijdens de werkzaamheden heeft [verzoeker sub 1] twee keer gedurende 2 tot 3 maanden in een logeerwoning verbleven. Vanwege de overlast als gevolg van de bouwwerkzaamheden in combinatie met zijn persoonlijke situatie, was het volgens [verzoeker sub 1] voor hem noodzakelijk om te verhuizen. Hij vordert daarom in deze procedure van Portaal de verhuiskostenvergoeding van € 5.857,--, waar aanspraak op bestaat wanneer renovatiewerkzaamheden plaatsvinden die een verhuizing noodzakelijk maken.

Portaal stelt zich op het standpunt dat [verzoeker sub 1] geen recht heeft op een verhuiskostenvergoeding om - samengevat - de volgende redenen:

De kantonrechter volgt Portaal niet in haar stelling dat zij, vanwege het feit dat [verzoeker sub 1] niet eerder dan nadat al voldoende draagvlak was verkregen voor uitvoering in bewoonde staat, dan wel vanwege het feit dat hij niet op tijd (binnen acht weken na kennisgeving door Portaal) een beslissing van de rechter heeft gevraagd over de redelijkheid van het voorstel, geen verhuiskostenvergoeding is verschuldigd. De Hoge Raad heeft in het arrest van 22 april 2016 (ECLI:NL:HR:2016:726) antwoord gegeven op prejudiciële vragen over de verhuiskostenvergoeding en heeft daarbij onder meer benadrukt dat de verhuiskostenregeling van dwingend recht is. De huurder kan daarom geen afstand doen van het recht op de verhuiskostenvergoeding bij renovatie. In het verlengde hiervan is de kantonrechter van oordeel dat de huurder zijn recht op een verhuiskostenregeling ook niet prijs geeft als hij geen gebruik heeft gemaakt van de in de wet geboden mogelijkheid om de redelijkheid van het renovatievoorstel aan de rechter voor te leggen, dan wel in een woning gaat wonen nadat dat voorstel al draagvlak heeft gekregen onder de bewoners.

Uit artikel 7:220 lid 5 BW volgt dat een huurder recht heeft op een verhuiskostenvergoeding als een verhuizing noodzakelijk is in verband met voorgenomen renovatiewerkzaamheden. Voor onderhoudswerkzaamheden die geen renovatie zijn gelden andere regels. Uit de memorie van toelichting (Tweede Kamer 2007-2008, 31 528, nr. 3) en de uitspraak van de Hoge Raad van 22 april 2016 volgt dat een verhuiskostenvergoeding alleen kan worden gevraagd als de renovatiewerkzaamheden (op zichzelf en dus los van de onderhoudswerkzaamheden) een verhuizing noodzakelijk maken. Benadrukt wordt dat een huurder geen recht heeft op een verhuiskostenvergoeding in geval van (dringend) onderhoud, zelfs niet als dat onderhoud er wel toe leidt dat de huurder de woning (tijdelijk) moet verlaten. Daarbij wordt in de wetsgeschiedenis wel opgemerkt dat het in het algemeen niet vaak zal voorkomen dat een huurder ten behoeve van onderhoudswerkzaamheden de woning moet verlaten. In die gevallen wordt verwezen naar de mogelijkheid van de huurder om bij overlast, kosten of schade aanspraak te maken op huurvermindering of schadevergoeding, als er tenminste kan worden gesproken van een ‘gebrek’.

De Hoge Raad heeft in haar uitspraak van 22 april 2016 overwogen dat het bij renovatie moet gaan om werkzaamheden die “geacht worden te leiden tot een toename van het woongenot, als gevolg van vervangende nieuwbouw dan wel als gevolg van de gedeeltelijke vernieuwing van de bestaande woning door middel van een (fysieke) verandering of toevoeging”. Welke werkzaamheden aan de woning van [verzoeker sub 1] als renovatiewerkzaamheden moeten worden aangemerkt laat de kantonrechter echter in het midden, omdat, zoals hieronder is te lezen, de noodzaak om te verhuizen als gevolg van de werkzaamheden, onvoldoende door [verzoeker sub 1] is onderbouwd.

Hoe de door Portaal in dit project verrichte werkzaamheden ook worden genoemd, in dit geval wordt de vordering afgewezen omdat [verzoeker sub 1] niet voldoende heeft onderbouwd dat de werkzaamheden een noodzaak tot verhuizing met zich meebrachten. Er is niet snel sprake van een noodzaak tot verhuizing. Uit de memorie van toelichting blijkt dat zo’n noodzaak bestaat als de werkzaamheden niet kunnen worden uitgevoerd wanneer de huurder in de woning blijft wonen. Dat kan het geval zijn door de aard van de werkzaamheden, maar ook door de combinatie met specifieke omstandigheden van de huurder (bijvoorbeeld zijn gezondheid of gezinssamenstelling) die in een bepaald geval een noodzaak om tijdens de werkzaamheden te verhuizen met zich mee kunnen brengen.

De verhuis- en inrichtingskostenvergoeding van artikel 7:220 lid 5 en 6 BW is bedoeld als tegemoetkoming in de kosten van het verhuizen van de inboedel naar een (tijdelijke) woning, het inrichten van die woning, en het weer terugverhuizen van de inboedel na de renovatie en het herinrichten van de gerenoveerde woning (Tweede Kamer 2002-2003, 28 600 XI, nr. 35 en Tweede Kamer 2007-2008, 31 528, nr. 3). Wanneer er geen verhuizing (inclusief inboedel) heeft plaatsgevonden, maar alleen een verplaatsing naar een wisselwoning, waarbij enkele zaken zijn meegenomen, is de verhuiskostenregeling in principe niet aan de orde. In dit geval heeft [verzoeker sub 1] in een wisselwoning verbleven, maar was het voor hem niet nodig om te verhuizen met al zijn spullen; hij hoefde alleen persoonlijke spullen mee te nemen naar de logeerwoning. [verzoeker sub 1] heeft weliswaar gesteld dat de wisselwoning niet volledig was ingericht en dat hij wasmachine, ijskast en gordijnen mee moest nemen maar Portaal heeft dit gemotiveerd weersproken. Alleen de gordijnen waren niet tijdig aanwezig. Bovendien kon [verzoeker sub 1] nog altijd zijn eigen woning in om bijvoorbeeld de was te doen. De kantonrechter neemt dan ook als vaststaand aan dat [verzoeker sub 1] de tijdelijke logeerwoning niet heeft hoeven inrichten en de eigen woning niet heeft ontruimd, nog los van de vraag of het verblijf in de noodwoning noodzakelijk was voor [verzoeker sub 1] dan wel dat hij, zoals Portaal heeft gesteld, daar alleen verbleef omdat zijn (agressieve) gedrag de werkzaamheden in zijn woning belemmerde. Bovendien heeft [verzoeker sub 1] niet aangetoond dat hij kosten heeft moeten maken in zijn eigen woning bij terugkeer na de renovatie. Er is in dit geval dus geen sprake van een verhuizing zoals bedoeld in artikel 7:220 lid 5 en 6 BW en er bestaat dus ook om die reden geen aanspraak op een verhuiskostenvergoeding.

Uit het voorgaande volgt dat Portaal in deze procedure gelijk krijgt. De vordering tot betaling van de wettelijke verhuiskostenvergoeding aan [verzoeker sub 1] zal worden afgewezen.

De kantonrechter ziet in de omstandigheden van het geval, in het bijzonder de erkenning van Portaal dat er veel mis is gegaan (zie de Nieuwsbrief van Portaal van juli 2015, productie 2 bij Antwoord) en de bevestiging van Portaal ter zitting dat de werkzaamheden aan de galerijen (te) veel geluidsoverlast hebben opgeleverd en dat dat anders had gemoeten, aanleiding om de proceskosten van partijen te compenseren, in die zin dat iedere partij zijn eigen kosten draagt.