Rechtbank Dordrecht, 08-06-2006, AX8630, 142861 CV-EXPL 04-4114

Vonnis van 8 juni 2006

in de zaak van

tegen

Partijen zullen hierna Dexia en [gedaagden] genoemd worden.

1.2. Ten slotte is vonnis bepaald.

2.2. Door bemiddeling van de cliëntenremisier Amsterdams Financieel Advies Bureau (hierna: AFAB) hebben [gedaagden] op 16 januari 2001 en 2 juli 2001 twee overeenkomsten van effectenlease met Bank Labouchère NV gesloten, respectievelijk betreffende de producten ‘Capital Effect Maandbetaling’ (overeenkomstnummer 21697644) en ‘Capital Effect Maandbetaling 20 jaar’ (overeenkomstnummer 24500194). Beide overeenkomsten hadden een looptijd van 240 maanden (20 jaar). Volgens de overeenkomsten diende de lessee ([gedaagden]) via automatische incasso de totale leasesom van respectievelijk EUR 21.979,20 (aankoopsom EUR 8.588,16 en rente EUR 13.391.04) en EUR 10.884,00 (aankoopsom EUR 4.252,55 en rente EUR 6.631,45) terug te betalen in 240 maandelijkse termijnen van elk respectievelijk EUR 91.58 en EUR 45,35. Tussentijdse beëindiging is bij de overeenkomst met contractnummer 21697644 mogelijk na 60 maanden en bij de overeenkomst met contractnummer 24500194 na 90 maanden.

2.3. De min of meer gelijkluidende bepaling 6 van de op de overeenkomsten toepasselijke ‘Bijzondere voorwaarden (Labouchère) Effecten Lease’ houdt in dat indien lessee na schriftelijke ingebrekestelling nalatig blijft met het betalen van één of meer (maand)termijnen de Bank gerechtigd is de overeenkomst terstond te beëindigen en het onbetaalde restant van de totaal overeengekomen leasesom(men) uit hoofde van alle lopende lease-overeenkomsten soortgelijk als de onderhavige overeenkomst in zijn geheel op te eisen en de waarden te verkopen, waarna de Bank de opbrengst van die verkoop in mindering zal brengen op datgene wat lessee haar verschuldigd is.

2.4. [gedaagden] zijn vanaf 28 mei 2001 regelmatig in gebreke gebleven met de betaling van voormelde maandelijkse bedragen aan Dexia/ Bank Labouchère NV. Intrum Justitia heeft namens Dexia [gedaagden] schriftelijk in gebreke gesteld. Dexia heeft vervolgens [gedaagden] bij aangetekend schrijven aangezegd tot verkoop van de aandelenportefeuille over te zullen gaan.

2.5. Bij brieven van 2 en 3 juli 2003 heeft Dexia aan [gedaagden] een laatste aanmaning gezonden tot betaling van de achterstallige termijnen, met de mededeling dat bij verder verzuim van betaling de aandelenportefeuille zou worden geliquideerd. Toen betaling uitbleef is Dexia daadwerkelijk tot verkoop van de geleasde aandelen overgegaan, waarna zij [gedaagden] twee eindafrekeningen heeft toegestuurd van in totaal EUR 8.661,70. Na verrekening van dividend dienen [gedaagden] een bedrag van EUR 8.632,28 aan Dexia te voldoen. [gedaagden] hebben dit bedrag niet betaald.

5.2. In de WCK wordt onder krediettransactie onder meer verstaan iedere overeenkomst en ieder samenstel van overeenkomsten met de strekking dat door of vanwege de kredietgever aan de kredietnemer een geldsom ter beschikking wordt gesteld en de kredietnemer aan de kredietgever één of meer betalingen doet (art. 1 aanhef en sub a onder 1 WCK).

5.3. De onderhavige overeenkomsten kenmerken zich onder meer hierdoor dat Dexia aan [gedaagden] bedragen ter beschikking heeft gesteld, waarover [gedaagden] rente dienden te betalen en welke bedragen aan het einde van de looptijd terugbetaald dienden te zijn. Aldus voldoen deze overeenkomsten aan bovengenoemde definitie. In dit verband is van belang dat de wetsgeschiedenis bij art. 1 WCK onder meer vermeldt: “Centraal in de wet staat het begrip krediettransactie, dat beoogt alle relevante vormen van consumentenkrediet te omvatten. Uitgangspunt is dat een feitelijke omschrijving wordt gegeven van de verschillende elementen, waaruit een krediettransactie kan bestaan. Bij een meer formeel-juridische benadering bestaat het gevaar van ontduiking van de wet via juridische constructies die de economische werkelijkheid maskeren.” (kamerstukken II 1986-1987, 19 785, nr. 3, blz. 68). Nu ook aan de overige eisen voor toepasselijkheid van de WCK (de kredietsommen bedragen minder dan € 40.000) is voldaan, geldt deze wet.

5.4. Hierbij is in aanmerking genomen dat de onderhavige overeenkomsten niet voldoen aan art. 4 lid 1 onder h WCK. In casu is immers geen sprake van het verstrekken van zekerheid door middel van “belening” van effecten van [gedaagden], reeds omdat volgens de voorwaarden de onderhavige aandelen ten tijde van de totstandkoming van de onderhavige overeenkomst nog niet aan [gedaagden] toebehoorden.

5.6. Als gevolg van de nietigheid van de overeenkomsten is de rechtsgrond die ten grondslag lag aan de wederzijds verrichte prestaties, (met terugwerkende kracht) daaraan komen te ontvallen. Hetgeen ter uitvoering van de overeenkomsten is betaald, dient in beginsel als onverschuldigd te worden terugbetaald (art. 6:203 lid 1 BW). Het uitgangspunt hierbij is dat beide partijen (financieel) hersteld dienen te worden in de situatie waarin zij zich bevonden ten tijde van het sluiten van de overeenkomst. Die overeenkomst(en) bestaat (bestaan) uit het door Dexia ter beschikking stellen van een geldsom tegen rente aan [gedaagden] en het door Dexia verwerven van bepaalde aandelen ter waarde van die geldsom ten behoeve van [gedaagden], waarbij partijen hebben afgesproken dat koersfluctuaties voor rekening van [gedaagden] komen. Dit uitgangspunt brengt in beginsel met zich dat de aangekochte aandelen voor rekening van Dexia blijven en dat Dexia niets te vorderen heeft van [gedaagden], nu de aankoopprijs van de aandelen gelijk is aan de ter beschikking gestelde geldsom. Voorts dient Dexia de door [gedaagden] betaalde rente in beginsel als onverschuldigd aan deze terug te betalen.

5.7. In dit geval is het echter naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar dat de overeenkomsten met terugwerkende kracht geheel ten nadele van Dexia teniet worden gedaan. Het is immers aannemelijk dat de nietigheid van de overeenkomsten in rechte niet aan de orde zou zijn gekomen, indien de waarde van de aandelen ten tijde van het expireren van de overeenkomst groter zou zijn geweest dan de ter beschikking gestelde geldsom. Gelet hierop, in het licht van artikel 6:278 lid 2 BW, zal iedere partij de helft van het saldo dat bestaat uit het aankoopbedrag van de aandelen minus de opbrengst uit de verkoop ervan dienen te dragen. Voor [gedaagden] worden deze bedragen verminderd met de door hen betaalde rentetermijnen. Uit de eindafrekeningen van contracten 21697644 en 24500194 begrijpt de kantonrechter dat ten tijde van de beëindiging van de overeenkomsten respectievelijk 29 en 65 maandtermijnen resteerden, waaruit volgt dat [gedaagden] respectievelijk 31 en 25 maandtermijnen hadden betaald.

5.9. Door verrekening van genoemde bedragen (€ 1.929,78 en € 2.838,98 voor contractnummer 21697644 en € 1.009,80 en € 1.133,75 voor contractnummer 24500194) ontstaat een saldo van € 909,20 en € 123,95 ten gunste van [gedaagden]

5.10. Uit het bovenstaande volgt dat de vordering van Dexia zal worden afgewezen. [gedaagden] hebben geen vordering in reconventie ingesteld en de toewijzing van enig bedrag aan hen is dan ook niet aan de orde.

5.11. Als de in het ongelijk gestelde partij zal Dexia worden veroordeeld in de kosten van dit geding.

6.1. wijst de vordering af,

6.2. veroordeelt Dexia in de proceskosten, aan de zijde van [gedaagden] tot op heden begroot op nihil.

Dit vonnis is gewezen door mr. J.E. Biesma en in het openbaar uitgesproken op 8 juni 2006 door mr. E.D. Rentema.?