Rechtbank Den Haag, 04-08-2015, ECLI:NL:RBDHA:2015:9159, SGR 15/4793

1. Ingevolge artikel 8:81 van de Algemene wet bestuursrecht kan, indien tegen een besluit bij de rechtbank beroep is ingesteld dan wel, voorafgaand aan een mogelijk beroep bij de rechtbank, bezwaar is gemaakt of administratief beroep is ingesteld, de voorzieningenrechter van de rechtbank die bevoegd is of kan worden in de hoofdzaak, op verzoek een voorlopige voorziening treffen indien onverwijlde spoed, gelet op de betrokken belangen, dat vereist. Voor zover deze toetsing meebrengt dat het geschil in de bodemprocedure wordt beoordeeld, heeft het oordeel van de voorzieningenrechter daaromtrent een voorlopig karakter en is dat niet bindend voor de beslissing in die procedure.

2. Ten aanzien van het spoedeisend belang overweegt de voorzieningenrechter het volgende. Gelet op het geringe bedrag aan inkomsten uit de bijstandsuitkering dat verzoekster na betaling van haar vaste lasten overhoudt om in haar levensonderhoud te voorzien, is het naar het oordeel van de voorzieningenrechter aannemelijk dat sprake is van een zodanige penibele financiële situatie dat verzoekster een spoedeisend belang heeft bij het treffen van een voorlopige voorziening.

3. De voorzieningenrechter gaat bij de beoordeling uit van de volgende feiten en omstandigheden. Verzoekster ontvangt een bijstandsuitkering naar de norm voor een alleenstaande. Zij huurt een kamer op het adres [adres] te [woonplaats] voor € 250,- per maand, inclusief gas, water en licht. Op voornoemd adres staan naast verzoekster vier andere meerderjarige personen ingeschreven.

4. Het bestreden besluit berust op het standpunt dat de kostendelersformule zoals bedoeld in artikel 22a, eerste lid, van de Participatiewet op verzoeksters bijstandsuitkering moet worden toegepast. Dit omdat verzoekster met vier andere meerderjarige personen op haar adres woont en geen commerciële huurprijs voor haar kamer betaalt. De uitzondering op de kostendelersformule als bepaald in artikel 22a, vierde lid, aanhef en onder b van de Participatiewet is daarom niet op verzoeksters bijstandsuitkering van toepassing. Dit betekent dat verzoeksters bijstandsuitkering met ingang van 1 juli 2015 op 38 procent van het Wettelijk Minimumloon wordt vastgesteld. Dat is volgens de bijlage bij het bestreden besluit een bedrag van € 521,60 per maand.

5. Verzoekster stelt zich op het standpunt dat de kostendelersformule niet op haar uitkering dient te worden toegepast. Zij betwist dat zij geen commerciële prijs voor haar kamer betaalt. Haar zolderkamer heeft geen raam en heeft feitelijk maar vier vierkante meter aan leefruimte. Daarnaast heeft zij geen eigen keuken, toilet en douche. Een huur van € 250,- per maand is in haar geval dus wel commercieel.

6. De voorzieningenrechter overweegt dat in de Memorie van Toelichting bij de wijziging van de Wet werk en bijstand en enkele andere sociale zekerheidswetten (Wet maatregelen Wet werk en bijstand en enkele andere wetten) over de commerciële huurprijs het volgende is opgemerkt: “Er moet sprake zijn van een commerciële prijs; de prijs moet in verhouding staan tot de geleverde prestaties en datgene dat in het commerciële verkeer gebruikelijk is. Dit laatste veronderstelt tevens periodieke aanpassing van de prijs.” (Kamerstukken II 2013/14, 33 801, nr. 3, p. 60).

7. Verweerder heeft in zijn beleid opgenomen dat van een commerciële huurvergoeding sprake is als de maandelijkse huurvergoeding ten minste 20 procent van de gehuwdennorm bedraagt. Dat komt per 1 januari 2015 neer op een huurprijs van minimaal € 275,-.

8. Naar het voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter volgt uit de gedingstukken dat verweerder in het bestreden besluit geen rekening heeft gehouden met de onder 6 genoemde passage uit de Memorie van Toelichting. Voor de toepassing van de kostendelersnorm is verweerder namelijk uitgegaan van de huurprijs die verzoekster betaalt voor haar kamer, zonder onderzoek te hebben gedaan naar de verhouding tussen de betaalde huur en de geleverde prestaties. Dit doet de vraag rijzen of het beleid van verweerder – gelet op de hiervoor aangehaalde Memorie van Toelichting – zich verdraagt met de bedoeling van de wetgever. Naar het oordeel van de voorzieningenrechter leent die vraag zich echter niet voor beantwoording in het kader van een voorlopige voorzieningenprocedure.

9. Omdat het belang van verzoekster dat haar uitkering ongewijzigd wordt uitbetaald naar het oordeel van de voorzieningenrechter zwaarder weegt dan verweerders belang bij het per 1 juli 2015 toepassen van de kostendelersformule, ziet de voorzieningenrechter aanleiding om een voorlopige voorziening te treffen. De voorzieningenrechter wijst het verzoek toe en treft de voorlopige voorziening dat het bestreden besluit van 9 juni 2015 wordt geschorst tot zes weken na bekendmaking van de beslissing op bezwaar. Dit betekent dat verweerder de bijstandsuitkering van verzoekster ongewijzigd en met terugwerkende kracht naar de norm voor een alleenstaande aan haar betaalbaar dient te stellen.

10. Omdat de voorzieningenrechter het verzoek toewijst, bepaalt de voorzieningenrechter dat verweerder aan verzoekster het door haar betaalde griffierecht vergoedt.

11. De voorzieningenrechter veroordeelt verweerder in de door verzoekster gemaakte proceskosten. Deze kosten stelt de voorzieningenrechter op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vast op € 980,- (1 punt voor het indienen van het verzoekschrift, 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 490,- en een wegingsfactor 1).