Parket bij de Hoge Raad, 13-07-2010, BM4443, 09/01558

Nr. 09/01558

Mr. Machielse

Zitting 11 mei 2010

"1.

Hij in de periode van 12 maart 2007 tot en met 16 maart 2007 in de gemeente Arnhem en/of de gemeente Amsterdam en/of de gemeente Utrecht en/of elders in Nederland, tezamen en in vereniging met anderen aan een persoon, (te weten [slachtoffer]), opzettelijk zwaar lichamelijk letsel (nierfunctiestoomissen en meerdere bloeduitstortingen en meerdere huidbeschadigingen en meerdere schaafwonden en meerdere brandwonden en verminking van het lichaam en meerdere zware kneuzingen) heeft toegebracht,

hebbende verdachte en/of een of meer van zijn mededader(s),

deze [slachtoffer] opzettelijk meermalen (in een garagebox in Amhem):

- met kracht vastgepakt en vastgehouden en vastgebonden en

- een draad om de nek/hals gelegd en die draad vervolgens onder elektrische spanning gezet en

- een chemische (vloei)stof (BIO power) toegediend en/of met een chemische vloeistof bewerkt en

- met een startkabel, althans een daarop gelijkend hard en/of stevig voorwerp, tegen het hoofd en/of het lichaam geslagen en

- met kracht met een verwarmingsbuis, althans een daarop gelijkend hard en stevig voorwerp en/of (een) metalen buizen en/of (een) (bezem)ste(e)l(en), althans (een) daarop gelijkend(e) hard(e) en/of stevig(e) voorwerp(en) tegen het hoofd en/of het lichaam geslagen en

- met kracht in/op/tegen het gezicht, althans het hoofd en/of het lichaam gestompt en/of geslagen en/of geschopt en/of getrapt en

- kokend, althans heet water, over/tegen het lichaam gegooid of gesmeten en/of gegoten en

- nietjes in het lichaam gestoken of gestoten of gebracht en

- met een pistool, althans een daarop gelijkend voorwerp, tegen de rug en/of het lichaam geslagen en

die [slachtoffer] meermalen, althans eenmaal (in een auto (Mercedes):

- geslagen en/of gestompt tegen zijn hoofd en/of (elders) op het lichaam en (vervolgens)

die [slachtoffer] meermalen, althans eenmaal (in een (bestel)bus):

- geslagen en/of gestompt tegen zijn hoofd en/of (elders) op het lichaam en

- met een koevoet, althans een hard voorwerp, tegen het lichaam heeft geslagen en/of met een knipschaar, althans een scherp voorwerp, in het vel (van de hand) geknipt.

2.

Hij in de periode van 12 maart 2007 tot en met 16 maart 2007 in de gemeente Amsterdam en/of in de gemeente Apeldoorn en/of in de gemeente Utrecht en/of in de gemeente Arnhem en/of (elders) in Nederland, tezamen en in vereniging met anderen, opzettelijk een persoon, genaamd [slachtoffer], wederrechtelijk van de vrijheid heeft beroofd en beroofd gehouden,

immers heeft hij, verdachte tezamen en in vereniging met een ander of anderen, die [slachtoffer]:

- in een garage(box) vastgebonden en vastgehouden en een draad om de nek/hals gelegd en

- vastgebonden en tegen zijn wil in een auto en/of een bestelbusje gebracht en/of vervolgens vastgehouden in die auto en/of die (bestel)bus en/of belet dat die [slachtoffer] die auto en/of die (bestel) bus kon verlaten en

- (aldus) voor die [slachtoffer] een bedreigende situatie doen ontstaan waaraan die [slachtoffer] zich niet kon onttrekken

Het slachtoffer, [slachtoffer], heeft - zakelijk weergegeven - verklaard dat hij met zijn oom [betrokkene 3] en een derde niet nader genoemd persoon in de nacht van maandag 12 op dinsdag 13 maart 2007 naar een garagebox in Arnhem is gereden2. De hennepkwekerij die in de garagebox was aangelegd, is vervolgens door hen leeggehaald. Diezelfde nacht is de diefstal van de hennep ontdekt.

Op dinsdagmorgen 13 maart 2007 is [slachtoffer] gebeld door zijn vader met het verzoek naar de bakkerij aan de [a-straat] in Amsterdam te komen. Hij is daar samen met [betrokkene 3] naar toe gegaan. Daar trof hij zijn vader en twee mannen aan, die hij herkende als [medeverdachte] en [verdachte] (verdachte). [slachtoffer] is met [medeverdachte] en [verdachte] (verdachte) meegegaan in een Mercedes.

Ze zijn naar het Geuzenveld gereden, waar de auto werd geparkeerd en [slachtoffer] is uitgestapt.

Na 10 minuten zei [medeverdachte] dat hij moest instappen. Ze zijn vervolgens via de A2 richting Arnhem gereden. Bij een benzinestation langs de A2 heeft [verdachte] (verdachte) zijn telefoon afgepakt. [Slachtoffer] heeft verklaard dat hij toen het idee kreeg dat hij werd ontvoerd en dat hij bang werd. Ze zijn verder gereden naar Arnhem en in de buurt van het Gelredome een garagebox binnengegaan, waar [slachtoffer] is mishandeld. Binnen werd [slachtoffer] door zowel [medeverdachte] als [verdachte] (verdachte) hard geslagen. Hij zag twee jongens binnenkomen met een grote zwarte boodschappentas, waaruit ze een startkabel en een pistool haalden. Een van de jongens gaf het pistool aan [verdachte] (verdachte). [Slachtoffer] voelde dat [verdachte] (verdachte) met een hard voorwerp op zijn rug sloeg en hij zag dat [verdachte] (verdachte) met de achterkant van het pistool op zijn rug sloeg. Toen hij op de grond lag, zag hij dat [medeverdachte] de startkabel in zijn handen had en dat hij hem daarmee sloeg overal waar hij [slachtoffer] kon raken. Hij zag dat [verdachte] (verdachte) even wegging en terugkwam met een soort van ijzeren verwarmingsbuis, waarmee hij hem sloeg op zijn lichaam. Ook [medeverdachte] sloeg hem met een ijzeren verwarmingsbuis hard op zijn lichaam. [Verdachte] (verdachte) sloeg hem vervolgens met een koperen buis. Toen [medeverdachte] hem vroeg of hij iets wilde drinken, zag [slachtoffer], dat [verdachte] (verdachte) met een metaal kleurige waterkoker aan kwam lopen. [Verdachte] (verdachte) gooide vervolgens de waterkoker met daarin gekookt water over hem heen. [Slachtoffer] zag dat [verdachte] (verdachte) en [medeverdachte] vervolgens naar hem toekwamen met houten balken en hij voelde dat ze hem hiermee sloegen. Ook de jongen die eerder het pistool uit de tas had gehaald, sloeg hem. [slachtoffer] raakte buiten bewustzijn. Toen hij bijkwam schopte [verdachte] (verdachte) hem in zijn buik en [medeverdachte] hem tegen zijn hoofd. [Slachtoffer] zag dat [verdachte] (verdachte) wegliep en terugkwam met een grote metalen fles. [verdachte] (verdachte) deed [slachtoffer]s mond open en [medeverdachte] goot vloeistof in zijn mond. [Slachtoffer] kreeg een branderig gevoel in zijn mond en keel. Toen hij enige tijd later zijn ogen opende, zag hij [verdachte] (verdachte) aankomen met een wit elektriciteitsnoer dat aan een kant gestript was. [Medeverdachte] draaide het snoer om zijn hals. [Verdachte] (verdachte) deed de stekker, die aan de andere kant van het snoer zat, in het stopcontact en [slachtoffer] voelde een schok. Na een paar seconden vloog de zekering eruit. Dit herhaalde zich meerdere keren en tussendoor werd hij door [medeverdachte] in zijn buik geslagen. Vervolgens gingen [medeverdachte] en [verdachte] (verdachte), die een witte nietmachine (tacker) in zijn handen had, bij [slachtoffer] zitten. Hij kreeg van [medeverdachte] een harde klap op zijn gezicht en hoorde gelijktijdig een knal. Hij zag en voelde dat [verdachte] (verdachte) met de tacker nietjes in zijn lichaam aan het schieten was. Elke keer als hij een beweging maakte, werd hij door [medeverdachte] en de jongen in het groene trainingspak geslagen of geschopt. [Medeverdachte] haalde daarna de waterkoker en gooide water over [slachtoffer] heen. Het water dat over hem werd gegooid, was heet, kokend. [medeverdachte] en [verdachte] hebben over hem heen geürineerd. [slachtoffer] heeft zelf alle nietjes uit zijn lichaam moeten verwijderen. Na de mishandeling in Arnhem is [slachtoffer] in de Mercedes gezet en zijn ze gaan rijden. In de auto is hij geslagen en gestompt door de jongen met het groene trainingsjack en door [verdachte] (verdachte). Op een drukke kruising bij Zandvoort/Haarlem heeft [slachtoffer] geprobeerd weg te rennen. [slachtoffer] heeft hierover verklaard dat hij bang was dat ze hem opnieuw zouden mishandelen. Op een gegeven moment heeft hij het linkerachterportier geopend en geprobeerd uit de auto te springen. Hij werd door de jongen in het groene trainingsjack echter weer de auto ingetrokken. De jongen werd daarbij geholpen door [verdachte] (verdachte). Dit was in de buurt van Bloemendaal/Aerdenhout/Zandvoort. Toen het donker werd zag hij dat er een Hyundai busje achter hen reed. De jongen in het groene trainingsjack pakte zijn handen vast en [verdachte] (verdachte) draaide vervolgens met grijs ducktape zijn handen aan elkaar vast en vervolgens ook zijn voeten. [Slachtoffer] is daarna overgeladen in de Hyundai. [medeverdachte] en [verdachte] (verdachte) zaten ook in die Hyundai. In de bus is [slachtoffer]s hoofd beplakt met ducktape, zodanig dat alleen zijn neus vrij werd gehouden. In de bus is hij mishandeld met het gereedschap dat in de Hyundai lag. Hij is geslagen met een koevoet en [medeverdachte] en [verdachte] (verdachte) hebben hem met knipscharen, die in de bus lagen, verwond en mishandeld door hem daarmee tussen zijn wijs- en middelvinger te knippen. [Medeverdachte] heeft hem ook geslagen met een betonbeitel en vloeistof in zijn mond gegoten. Toen hij spuugde, begon [medeverdachte] hem te slaan en te schoppen. Toen [verdachte] (verdachte) zei dat ze [slachtoffer] uit de auto zouden zetten en [slachtoffer] vroeg hem bij een ziekenhuis af te zetten, werd [verdachte] (verdachte) daarop boos en begon [slachtoffer] te schoppen in zijn lies en te slaan op zijn lichaam. [Verdachte] (verdachte) gaf [slachtoffer] water, waarvan [slachtoffer] misselijk werd en begon te braken. [verdachte] (verdachte) werd woest, pakte een breekijzer en sloeg [slachtoffer] ermee op zijn bovenlichaam. [Slachtoffer] heeft verder verklaard dat hij is geslagen met grof geweld, dat daarbij een bezem is gebruikt, dat hij was geblinddoekt en dat zijn handen en benen waren geboeid. Uiteindelijk is hij door [verdachte] (verdachte) in Utrecht uit de bus gezet en achtergelaten.

In het ziekenhuis zijn bij [slachtoffer] de volgende verwondingen geconstateerd3:

- twee diepe brandwonden (3e graads) in de beide flanken;

- een brandwond aan de rechterpols;

- aan één kant in de hals blauwe vlekken;

- een snijwond tussen de vingers aan de linkerhand;

- wonden op romp en gezicht;

- vele bloeduitstortingen op het gehele lichaam;

- blauwe ogen, bloeduitstortingen;

- scrotum aan één kant blauw;

- opgezette mond en wangen;

- nierfalen;

- op de onderbenen wonden gelijkend op afdrukken van hakken van een laars, te weten 3 afdrukken rechts en 1 afdruk links, allen tot bloedens toe;

- op het linkerbeen zeker 30 puntjes, lijkend op nietjesindrukken.

Van de verwondingen van [slachtoffer] zijn foto's gemaakt4.

De verbalisanten [verbalisant 1], [verbalisant 2] en [verbalisant 3] relateren dat zij op 3 en 4 april 2007 in een garagebox aan de [b-straat] te Amhem een sporenonderzoek hebben ingesteld. Op de bodem van een met water gevulde waterton troffen zij een schenkkan van een elektrische waterkoker aan. Op het aanrecht stond een onderplaat met elektrische voeding van een waterkoker, die was aangesloten op een wandcontactdoos boven het aanrecht. De schenkkan paste op de onderplaat. Op de rand van de waterton waren op bloed gelijkende vegen zichtbaar, waarvan een monster is veiliggesteld (svo-1371). Naast een doos lagen vier verbogen of geknikte delen van koperen (gas)pijpen, die allen aan één kant door buigen/knikken zijn afgebroken (svo-1351 t/m svo-1354). Bij de verbogen pijpen lag een afgebroken deel van een houten steel (svo-1350).

De verbalisanten hebben verklaard dat zij onder meer de volgende voorwerpen en sporen hebben veiliggesteld:

- een wit elektriciteitssnoer met vaste stekker en aan de andere zijde gestripte draden (svo-13 72);

- een wit elektriciteitssnoer met aan beide einden gestripte draden (svo-1373);

- een strip met een hoeveelheid nietjes met een breedte van 11 mm, metaalkleurig, en een aantal soortgelijke losse nietjes die op de vloer lagen (svo-1376);

- een nietje 11 mm, metaalkleurig (svo-1377);

- een metalen magazijn van een nietmachine (svo-1378);

- filterpeuken (svo-1388 t/m svo-1391 en svo-1410).

Uit het rapport, opgemaakt door gerechtelijk deskundige H.J.T. Jansen komt naar voren dat op de volgende sporen DNA is aangetroffen van [slachtoffer], waarbij de kans dat het DNA van een ander afkomstig zou kunnen zijn, is gesteld op minder dan 1 op 1 miljard 9:

- een bemonstering bloed van een bezemsteel (svo-1350, DGA365);

- een bemonstering bloed van een koperen pijp (svo-1351, DGA367);

- een bemonstering bloed van de zijkant van een waterton (svo-1371, DGA372);

- een bemonstering van een elektriciteitssnoer (svo-1373, DGA376).

De verbalisanten [verbalisant 4] en [verbalisant 5] relateren dat een sporenonderzoek heeft plaatsgevonden met betrekking tot de Renault Laguna met het kenteken [AA-00-BB]. Blijkens de bijlage is in de achterbak onder meer een grijze vuilniszak aangetroffen (svo-503) met daarin kledingstukken, te weten onder meer een bruine polo (svo-503B), een blauwe spijkerbroek (svo-503C). Op de bruine polo en de blauwe spijkerbroek werden bloedsporen aangetroffen. De bloedsporen op de blauwe spijkerbroek zijn onderworpen aan een DNA-onderzoek.

Uit het rapport, opgemaakt door gerechtelijk deskundige H.J.T. Jansen komt naar voren dat op de rechter broekspijp (svo-503C1, DGA362) sporen DNA is aangetroffen van [slachtoffer], waarbij de kans dat het DNA van een ander afkomstig zou kunnen zijn, is gesteld op minder

dan 1 op 1 miljard 12.

Verdachte heeft verklaard dat lijn 946 een mobiele telefoon is die hij in de betreffende periode in gebruik had.

[Medeverdachte] en verdachte zijn op dinsdag 13 maart 2007 naar de bakkerij in Amsterdam gereden. Hij was samen met [medeverdachte] toen [slachtoffer] in de bakkerij kwam.

Op woensdag 14 maart 2007 is verdachte gebeld door [medeverdachte] dat alles in orde was en dat de hennep terug zou worden gebracht. Hij heeft gebeld naar de vader van [slachtoffer] om te zeggen dat er hennep ontbrak en dat hij geld wilde hebben. Hij heeft meermalen met de ouders van [slachtoffer] gebeld. Soms kreeg hij de moeder van [slachtoffer] (het hof begrijpt: [betrokkene 1]) aan de telefoon en soms zijn vader (het hof begrijpt: [betrokkene 2]). De ouders van [slachtoffer] wilden [slachtoffer] spreken. [Slachtoffer] zat achterin het busje, merk Hyundai. Verdachte zag dat hij tape op zijn ogen en om zijn handen had. [Medeverdachte] zat achter het stuur van het busje. Bij [slachtoffer] zaten nog twee andere mannen. Donderdag 15 maart 2007 heeft hij veel met de ouders van [slachtoffer]

gebeld om te vragen hoe het ging met het verzamelen van het geld.

[Betrokkene 3] heeft verklaard dat hij op dinsdag 13 maart 2007 samen met zijn neef [slachtoffer] naar de bakkerij is gegaan, dat hij daar een Iraanse en een Marokkaanse man zag en dat [slachtoffer] met hen is meegegaan15. De Iraanse en de Marokkaanse man vertelden aan hem en aan zijn zwager, [betrokkene 2], dat ze 2000 hennepplantjes of 100 kilo hennep of € 300.000 wilden

hebben. Op dinsdag 13 en woensdag 14 maart 2007 is hij drie keer opgebeld en is tegen hem gezegd dat hij tot woensdag 14 maart 2007 om 14.00 uur de tijd had om voor het geld of de hennep te zorgen. Op woensdag 14 maart 2007 is hij eerst gebeld door een Marokkaanse man en korte tijd later door een Turkse man, genaamd [betrokkene 4] en eigenaar van garage [A]. [Betrokkene 4] vroeg hem naar het [c-straat] te komen. Hij is met [betrokkene 2] naar een café op het [c-straat] gegaan. [betrokkene 4] zei dat hij wilde bemiddelen als tolk. Ze moesten de hennep teruggeven en dan zou hij met 11/2 uur [slachtoffer] terugbrengen. Hij heeft de Turkse vriend van [slachtoffer] gebeld, die zei dat de hennep in Apeldoorn was. Ze zijn vervolgens naar Apeldoorn gereden.

[Betrokkene 3] heeft op 29 februari 2008 tegenover de rechter-commissaris verklaard dat ze na 70 à 80 kilometer op een parkeerplaats zijn gestopt. De huurauto kwam daar ook. Met [betrokkene 2] en hem erbij, waren ze met 6 tot 8 mensen. Er werd daar gesproken. Ze zijn in de auto gestapt, de Turk ([betrokkene 4]) ging bij [betrokkene 2] in de auto. Naast [betrokkene 3] ging een Marokkaan zitten.

Vlak voor Apeldoorn zijn ze weer op een parkeerplaats gaan staan. [betrokkene 2] zei dat hij de hennep wilde gaan halen en hij wilde dat er iemand meeging. [betrokkene 3] mocht niet mee. De Turk ([betrokkene 4]) is met [betrokkene 2] meegegaan. De Iraniër ([betrokkene 5]), drie Marokkanen en [betrokkene 3] zijn als eerste van de parkeerplaats vertrokken. De rode Mercedes volgde hen.

Tegenover de politie heeft [betrokkene 3] verder verklaard dat op een parkeerplaats bij Kwantum de rode vrachtwagen en de rode Mercedes stonden. Daar zag hij [betrokkene 2] en [betrokkene 4] weer. Hij heeft de telefoon van [betrokkene 4] gepakt en heeft gebeld naar de Turkse vriend van [slachtoffer]. Hij hoorde dat [betrokkene 2] tegen die vriend zei dat ze zijn zoon hadden en hij hoorde dat [betrokkene 2] die vriend smeekte om met de hennep te komen. [Betrokkene 3] moest in de auto gaan zitten en ze zijn weggereden.

Op 16 maart 2006 werden politieambtenaren gestuurd naar de Prins Bernhardlaan, alwaar een persoon in elkaar zou zijn gezakt. Daar de man gewond bleek te zijn werd deze door het ambulancepersoneel overgebracht naar het Medisch Centrum Utrecht (UMC) voor medische behandeling.

Door mij werd aan het slachtoffer gevraagd naar zijn naam.

Hij gaf op te zijn genaamd:

[slachtoffer],

geboren op [geboortedatum] 1981 te [geboorteplaats],

en wonende [d-straat 1] te [plaats].

Op 19 maart 2007 bezochten wij het slachtoffer [slachtoffer] in het UMC (ziekenhuis) te Utrecht. Hij was inmiddels (de dag ervoor) overgeplaatst van de Intensive Care naar de Medium Care-afdeling.

Men was medisch bezig met zijn nierdialyse.

02-04-07 Ontslag.

Tijdens telefonisch overleg met dr. Faber meldde deze dat [slachtoffer] bij ontslag een bijna normale nierfunctie had met het vooruitzicht dat deze spontaan verder zou normaliseren. [slachtoffer] was niet meer dialysebehoeftig.

"De werkwijze die het Hof in de onderhavige zaak heeft gevolgd ten aanzien van de bewijsmotivering, komt erop neer dat de redengevende feiten en omstandigheden waarop de beslissing steunt dat de verdachte het tenlastegelegde feit heeft begaan, in een terstond uitgewerkt arrest zijn vermeld in een bewijsredenering waarbij het Hof heeft volstaan met een verwijzing naar de wettige bewijsmiddelen waaraan die feiten en omstandigheden zijn ontleend. In beginsel is die werkwijze niet in strijd met art. 359, derde lid, Sv.

Een dergelijke bewijsredenering kan de inzichtelijkheid van de door de rechter gevolgde gedachtegang bevorderen, terwijl niet wordt tekortgedaan aan een andere wezenlijke functie van de bewijsmotivering, namelijk dat de rechter op controleerbare wijze zich ervan vergewist dat de beslissing dat de verdachte het tenlastegelegde feit heeft begaan, steunt op daartoe redengevende feiten en omstandigheden die zijn ontleend aan wettige bewijsmiddelen.

Gunstig effect van de hier gevolgde werkwijze is dat de verdachte terstond na de uitspraak beschikt over een uitgewerkt vonnis. Van een later op te maken 'aanvulling' op het vonnis in de zin van art. 365a Sv kan immers geen sprake meer zijn, omdat bij deze werkwijze geen verkort vonnis wordt gewezen.

"Dat in die werkwijze de redengevende inhoud van een bewijsmiddel - zoals hetgeen een getuige heeft waargenomen of ondervonden, of hetgeen een opsporingsambtenaar heeft gerelateerd omtrent zijn bevindingen - zakelijk wordt samengevat, is op zichzelf niet onverenigbaar met genoemd motiveringsvoorschrift. Daarbij zal uiteraard de redengevend geachte inhoud van het bewijsmiddel geen geweld mogen worden aangedaan.

Wel zullen de redengevende feiten en omstandigheden moeten worden onderscheiden van gevolgtrekkingen - geheel of ten dele van feitelijke aard - die de rechter aan die feiten en omstandigheden verbindt. Waar met een dergelijke gevolgtrekking wordt volstaan zonder dat de onderliggende redengevende feiten en omstandigheden worden opgenomen, is aan het wettelijk motiveringsvereiste niet voldaan. In dit verband moet ook worden benadrukt dat het bij deze werkwijze noodzakelijk is dat de verwijzing naar de wettige bewijsmiddelen waaraan de redengevende feiten en omstandigheden zijn ontleend, zo nauwkeurig is dat kan worden beoordeeld of de bewezenverklaring in toereikende mate steunt op de inhoud van wettige bewijsmiddelen en of de samenvatting geen ongeoorloofde conclusies of niet redengevende onderdelen inhoudt dan wel of het bewijsmiddel niet is gedenatureerd.

De Procureur-Generaal

bij de Hoge Raad der Nederlanden

1 De vindplaatsvermeldingen verwijzen onder meer naar de doorlopende paginanummering van het in wettelijke vorm opgemaakt proces-verbaal en de daarbij behorende bijlagen, dossiemummer LJN PL0620/07-204566, gesloten en ondertekend op 27 augustus 2007 door [verbalisant 6] en [verbalisant 7].

2 Zie de processen-verbaal van de verhoren van het slachtoffer, [slachtoffer] (p. 1550 t/m 1662).

3 Zie het proces-verbaal, ambtelijk verslag, van 22 maart 2007 (p. 1755).

4 Zie de foto's als bijlage bij het proces-verbaal van bevindingen van 18 maart 2007 (p. 4027 t/m 4050).

5 Zie het rapport van het Nederlands Forensisch Instituut met betrekking tot de verwondingen van het slachtoffer [slachtoffer] (p. 4061 t/m 4088).

6 Zie de processen-verbaal van de verhoren van [betrokkene 3] (p. 2427 t/m 2430).

7 Zie de verklaring van [betrokkene 3], afgelegd bij de rechter-commissaris.

8 Zie het proces-verbaal sporenonderzoek van 16 juli 2007 (p. 4090 t/m 4096).

9 Zie het deskundigenrapport van het Nederlands Forensisch Instituut (p. 4267 t/m 4277).

10 Zie een later aan het dossier toegevoegd rapport van het Nederlands Forensisch Instituut van 1 februari 2008.

11 Zie het proces-verbaal sporenonderzoek Renault Laguna (p. 4005 t/m 4018).

12 Zie het deskundigenrapport van het Nederlands Forensisch Instituut (p. 4267 t/m 4277).

13 Zie informatie met betrekking tot het dactyloscopisch onderzoek (p. 1921 en 1922) en het later aan het dossier toegevoegde expertiserapport van 26 februari 2008.

14 Zie het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep van 24 maart 2009.

15 Zie de processen-verbaal van de verhoren van [betrokkene 3] (p. 2406 t/m 2444) en de verklaring van [betrokkene 3], afgelegd bij de rechter-commissaris.

1 Of, indien sprake is van een bekennende verdachte als bedoeld in art. 359, derde lid, tweede volzin, Sv, een opgave van bewijsmiddelen.

2 Zie bijv. www.rechtspraak.nl (gerechten => Raad voor de Rechtspraak => Kwaliteit van de rechtspraak => Project Motiveringsverbetering in Strafvonnissen (PROMIS)).

3 HR 15 mei 2007, NJ 2007, 387 en 388, m.nt. Buruma (onder NJ 2007, 387).