Parket bij de Hoge Raad, 04-03-2008, BC3678, 01614/07

Conclusie inzake:

[verdachte]

1. Het Gerechtshof te Amsterdam heeft verdachte op 16 februari 2007 ter zake van "medeplegen van opzettelijk handelen in strijd met een in artikel 2, onder A, van de Opiumwet gegeven verbod" veroordeeld tot achtenveertig maanden gevangenisstraf.

2. Namens verdachte heeft Mr H.O. den Otter, advocaat te Amsterdam, cassatie ingesteld. Mr G.P. Hamer en Mr B.P. de Boer, advocaten te Amsterdam, hebben een schriftuur ingezonden houdende twee middelen van cassatie.

3.1. Het eerste middel klaagt dat het hof ten onrechte niet heeft beslist op voorwaardelijke verzoeken om getuigen te horen.

3.2. Ten laste van verdachte is bewezenverklaard dat:

"hij op 16 oktober 2005 te Schiphol, gemeente Haarlemmermeer, tezamen en in vereniging met anderen, opzettelijk binnen het grondgebied van Nederland heeft gebracht ongeveer 18 kilogram van een materiaal bevattende cocaine, zijnde cocaine een middel in de bij de Opiumwet behorende lijst I."

3.3. Op de voet van art. 410 lid 3 Sv heeft de raadsman van verdachte bij appèlschriftuur het gemotiveerde verzoek gedaan om onder meer [medeverdachte 1] als getuige te horen. In dat verband heeft de raadsman opgemerkt dat de getuige wordt gezien als de zogenaamde leverancier van de 18 kilo cocaine. Verder luidt de appelschriftuur:

"Hij is degene die contact heeft met de medeverdachte [medeverdachte 2]. Zowel [medeverdachte 2] als [medeverdachte 1] kunnen hier nader over verklaren wat deze gesprekken die thans in het dossier liggen, te betekenen hebben. [Verdachte] is er overigens van overtuigd dat er meerdere gesprekken zijn (die niet in het dossier zijn neergelegd), waaraan ook [medeverdachte 1] deelneemt en die naar alle waarschijnlijkheid ook ontlastend werken."

3.4. Ter terechtzitting in hoger beroep heeft verdachte voor het eerst verklaard dat het in deze zaak niet gaat om cocaine maar om Viagra. In dat verband verklaart hij voor zover hier relevant als volgt:

3.5. Blijkens het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep van 2 februari 2007 heeft de raadsman het volgende aangevoerd:

3.6. De zich bij de stukken bevindende pleitnota in hoger beroep houdt aan het slot onder punt 16 nog het volgende in:

3.7. Het bestreden arrest vermeldt als beslissing van het hof op het in de pleitnota gedane verzoek het volgende:

"Wijst af het sub 16 van de pleitnota van 2 februari 2007 voorwaardelijk gedane verzoek nadere getuigen te horen, daar de wet dergelijke verzoeken niet kent."

3.8. Aldus heeft het hof het verzoek om nadere getuigen te horen op onjuiste gronden afgewezen.(1)

3.9. Het middel slaagt.

4.1. Het tweede middel klaagt dat het hof niet in het bijzonder de redenen heeft opgegeven waarom het is afgeweken van het uitdrukkelijk onderbouwde standpunt van de verdediging inhoudende dat vrijspraak moet volgen. In dit verband klaagt het middel voorts dat het hof in de bewijsoverweging feiten en omstandigheden die niet in de bewijsmiddelen worden vermeld als redengevend heeft aangemerkt zonder aan te geven uit welke bewijsmiddelen het die feiten en omstandigheden heeft afgeleid (HR 24 juni 2003, NJ 2004, 165).

4.2. De toelichting op het middel bevat een samenvatting van hetgeen de steller van het middel kennelijk aanmerkt als het uitdrukkelijk onderbouwde standpunt en luidt in zoverre als volgt:

"Blijkens de in hoger beroep overlegde pleitnotities heeft de raadsman van rekwirant in hoger beroep, mr. H.O. den Otter, uitgebreid aangevoerd dat het door de rechtbank gebruikte bewijs 'redengevend kan zijn om tot een bewezenverklaring te komen'. Daarbij heeft hij onder andere aangegeven dat de door de rechtbank voor het bewijs gebruikte tapgesprekken niet gaan over een transport van 18 kilo cocaine, althans dat dat niet voldoende blijkt, dat het zeer opvallend is dat er in de dagen direct voorafgaande aan de poging 18 kilo cocaine Nederland binnen te brengen geen gesprekken meer worden gevoerd tussen de vermeende plegers van die invoer, dat het in de tapgesprekken voorkomende getal 48(000) niet aan de tenlastegelegde 18 kilo is te koppelen, zelfs de recherche onderling een verschillende uitleg geeft aan dezelfde in de tapgesprekken voorkomende woorden en dat de bewijsmiddelen 10.1 t/m 10.8 (zonder nadere toelichting) in het geheel niet redengevend kunnen zijn voor het bewijs van het in de onderhavige zaak tenlastegelegde."

4.3. Het hof heeft het vonnis van de rechtbank bevestigd behoudens de strafoplegging en de motivering daarvan. Het vonnis bevat de volgende bewijsoverweging:

"De raadsman van verdachte heeft ter terechtzitting betoogd dat de in oktober 2005 afgeluisterde gesprekken, zoals deze in het dossier zijn weergegeven, op geen enkele wijze te linken zijn aan de invoer van de 18 kilo cocaine die is aangetroffen op 16 oktober 2005. In dit verband wijst de raadsman er tevens op dat zijn client op 3 november 2005 tegenover de Koninklijke Marechaussee heeft verklaard dat hij wel zaken heeft gedaan met medeverdachte [medeverdachte 2], maar dat er twee zaken bijna gelijk met elkaar liepen en dat de gevonden partij van 18 blokken cocaine niet van hen waren. Volgens de raadsman wordt deze verklaring ondersteund door de verklaring die [medeverdachte 2] op 4 januari 2006 tegenover de Koninklijke Marechaussee heeft afgelegd, inhoudende dat de gevonden 18 kilo niet van hem was en dat uit de afgeluisterde telefoongesprekken het volgende blijkt: er was eerst 18, de 18 werd 13, de 13 werd 10 en de 10 is nooit gekomen.

4.4. Het hof heeft in een nadere bewijsmotivering zelf nog het volgende overwogen:

4.5. Vooropgesteld moet worden dat de motiveringsplicht van art. 359 lid 2 Sv niet zo ver gaat dat bij niet-aanvaarding van een uitdrukkelijk onderbouwd standpunt op ieder detail van de argumentatie moet worden ingegaan.(2) Voorts dient te worden vooropgesteld dat in een klacht met voldoende precisie moet worden aangeduid op welke met argumenten onderbouwd standpunt de klacht het oog heeft.(3)

4.6. Het hof heeft een uitvoerige bewijsoverweging van de rechtbank overgenomen, waarin de rechtbank reageert op door de raadsman in eerste aanleg gevoerde bewijsverweren. Daar bovenop heeft het hof in het bestreden arrest nog gerespondeerd op het in hoger beroep gevoerde bewijsverweer. Hoewel in het middel de onderdelen en de strekking wordt aangeduid van het uitdrukkelijk onderbouwde standpunt waarop het hof volgens het middel heeft moeten beslissen, is daarin onvoldoende duidelijk gemaakt welk onderdeel of welke onderdelen van dat standpunt het hof in het midden heeft gelaten en waarom die onderdelen niet hun weerlegging vinden in de nadere bewijsoverwegingen in samenhang met de gebezigde bewijsmiddelen. In zoverre faalt het middel.

4.7. Voorts bevat het middel de klacht dat het hof in de bewijsoverweging feiten en omstandigheden die niet in de bewijsmiddelen worden vermeld als redengevend heeft aangemerkt zonder aan te geven uit welke bewijsmiddelen het die feiten en omstandigheden heeft afgeleid. De klacht betreft in dit verband in het bijzonder de door het hof overgenomen nadere bewijsoverweging van de rechtbank voor zover daarin wordt overwogen dat het vliegtuig waarin op 16 oktober 2005 de cocaine is aangetroffen op 15 oktober 2005 uit Paramaribo is vertrokken. Dat dit vliegtuig reeds op 15 oktober 2005 (een zaterdag) is vertrokken wordt door de rechtbank in verband gebracht met voor het bewijs gebezigde telefoongesprekken van 11 en 12 oktober 2005 waarin wordt gezegd dat "het zaterdag wordt".

4.8. De steller van het middel meent kennelijk dat het vertrek van het vliegtuig op 15 oktober 2005 niet uit de bewijsmiddelen kan worden afgeleid en een zodanig relevante omstandigheid is dat het hof had moeten aanduiden waar het deze vertrekdatum uit afleidt, omdat anders het vliegtuig waarin tenslotte op 16 oktober 2005 de cocaine is aangetroffen niet aan de genoemde telefoongesprekken is te linken. In dit verband is van belang dat het onder nr. 1 voor het bewijs gebezigde proces-verbaal van bevindingen onder meer het volgende inhoudt:

"Op zondag 16 oktober 2005 hebben wij, verbalisanten, een onderzoek ingesteld in een vliegtuig van de Koninklijke Luchtvaartmaatschappij (KLM). Dit vliegtuig stond aangesloten op gate E24 op de luchthaven Schiphol en was afkomstig uit Paramaribo, Suriname."

4.9. Mijns inziens dient dit middel te falen omdat uit het betreffende proces-verbaal van bevindingen zoals dat zich in het dossier bevindt, blijkt dat het onderzoek in het betreffende vliegtuig is ingesteld om 09.30 uur in de morgen van 16 oktober 2005. Nu bovendien vast is gesteld dat het vliegtuig uit Paramaribo kwam, kan gelet op de gebruikelijke duur van een vlucht van Paramaribo naar Amsterdam uit het voor het bewijs gebezigde proces-verbaal worden afgeleid dat het vliegtuig op 15 oktober 2005 is vertrokken. Het enkele ontbreken in de bewijsmotivering van het genoemde tijdstip in het betreffende proces-verbaal heeft mijns inziens niet tot gevolg dat de motiveringsplicht als bedoeld in HR 24 juni 2003, NJ 2004, 165 is geschonden.

4.10. Het middel faalt.

5. Het tweede cassatiemiddel faalt en kan met de aan artikel 81 RO ontleende motivering worden verworpen. Het eerste middel is gegrond. Ambtshalve heb ik geen grond aangetroffen die tot vernietiging van het bestreden arrest behoort te leiden.

6. Deze conclusie strekt wegens gegrondbevinding van het eerste middel tot vernietiging van het bestreden arrest en tot terugwijzing van de zaak naar het gerechtshof te Amsterdam, teneinde op het bestaande beroep opnieuw te worden berecht en afgedaan.

AG