Parket bij de Hoge Raad, 29-05-2007, BA1736, 02267/06

Conclusie inzake:

[verdachte]

1. Het Gerechtshof te Leeuwarden heeft de verdachte op 14 april 2006 voor 1 primair: "diefstal, voorafgegaan van geweld en bedreiging met geweld tegen personen, gepleegd met het oogmerk om die diefstal voor te bereiden, terwijl het feit wordt gepleegd door twee of meer verenigde personen en terwijl het feit de dood ten gevolge heeft, terwijl tijdens het plegen van het misdrijf nog geen vijf jaren zijn verlopen sedert de schuldige een tegen hem wegens diefstal met geweld uitgesproken gevangenisstraf geheel of ten dele heeft ondergaan"; 2 primair: "medeplegen van poging tot doodslag"; 3 meer subsidiair(1): "openlijk met verenigde krachten geweld plegen tegen personen" en 4: "diefstal, voorafgegaan en vergezeld van geweld en bedreiging met geweld tegen personen, gepleegd met het oogmerk om die diefstal voor te bereiden en gemakkelijk te maken, terwijl het feit wordt gepleegd door twee of meer verenigde personen" veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van zestien jaren. Voorts zijn beslissingen genomen ten aanzien van de vordering van de benadeelde partij en het inbeslaggenomene, is de tenuitvoerlegging van een eerder voorwaardelijk opgelegde straf gelast als nader in het arrest omschreven en heeft het hof een schadevergoedingsmaatregel opgelegd.

2. De verdachte heeft tijdig beroep in cassatie ingesteld. Mr. M.L.M. van der Voet, advocaat te Amsterdam, heeft een schriftuur ingezonden, houdende twee middelen van cassatie.

3.1 Het eerste middel richt zich tegen de ten aanzien van het onder 3 meer subsidiair gegeven beslissingen. Nu in de tenlastelegging de woorden "in vereniging" ontbreken, had het hof de tenlastelegging op dit punt nietig moeten verklaren danwel het bewezenverklaarde niet mogen kwalificeren als openlijke geweldpleging. Daarnaast heeft het hof ten onrechte naar art. 141 Sr (oud) gekwalificeerd, aldus de steller van het middel.

3.2 Art. 141, eerste lid, Sr luidt sinds 12 mei 2000:

"1. Zij die openlijk in vereniging geweld plegen tegen personen of goederen, worden gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vier jaren en zes maanden of geldboete van de vierde categorie."

3.3 De tenlastelegging houdt ten aanzien van het onder 3 meer subsidiair tenlastegelegde in dat:

"hij op of omstreeks 30 januari 2005 te Drachten, gemeente Smallingerland, met een ander of anderen op of aan de openbare weg (De Houtzaagmolen), in elk geval op of aan de openbare weg, openlijk geweld heeft gepleegd tegen [slachtoffer 1] welk geweld bestond uit het meermalen, althans eenmaal (met gebalde handen) op/tegen het hoofd en/of elders tegen het lichaam van die [slachtoffer 1] slaan en/of het meermalen, althans eenmaal tegen het lichaam van die [slachtoffer 1] schoppen.

3.4 Daarvan is bewezenverklaard:

"hij op 30 januari 2005 te Drachten, gemeente Smallingerland, met een ander op of aan de openbare weg (De Houtzaagmolen) openlijk geweld heeft gepleegd tegen [slachtoffer 1] welk geweld bestond uit het meermalen tegen het hoofd en/of elders tegen het lichaam van die [slachtoffer 1] schoppen."

Het hof heeft het bewezenverklaarde gekwalificeerd als:

"openlijk met verenigde krachten geweld plegen tegen personen".

3.5 Ten aanzien van de woorden "in vereniging" die in 2000 in de plaats kwamen van de woorden "met verenigde krachten" pleegt de Hoge Raad de wetgeschiedenis te citeren(2):

3.6 De wetgever beoogde met deze wijziging in de tekst van art. 141 Sr de strafbaarstelling van openlijke geweldpleging meer op één lijn te brengen met de strafrechtelijke aansprakelijkheid wegens medeplegen.(3) In de memorie van toelichting schrijft de Minister dat niet iedereen die geen geweld gebruikt ook onschuldig is. Ook degenen die geen geweld gebruiken kunnen schuldig zijn, doordat hun aanwezigheid het plegen van geweld door anderen bevordert.(4) De ontwikkeling van het medeplegen heeft geleid tot strafrechtelijke aansprakelijkheid ook van degene die nauw en volledig samenwerkt zonder samen uit te voeren. Anderzijds schoot de strafrechtelijke reactie tekort jegens hen die bijvoorbeeld een bijdrage leveren aan gewelddadige confrontaties met de politie zonder zelf daden van geweld te begaan.

3.7 De woorden "in vereniging" vormen een bestanddeel van art. 141 Sr en behoren in de tenlastelegging tot uitdrukking te komen. De vraag is of dit in de onderhavige zaak voldoende is geschied doordat de tenlastelegging spreekt van "met een ander of anderen".

Het middel faalt.

4.1 Het tweede middel behelst een soortgelijke klacht ten aanzien van het onder 4 bewezene. In de bewezenverklaring is - ik zou welhaast reeds zeggen: abusievelijk - niet de zinssnede uit de tenlastelegging opgenomen: "welke diefstal werd voorafgegaan en/of vergezeld en/of gevolgd van geweld en/of bedreiging met geweld tegen die [slachtoffer 2]".

4.2 Nu de tenlastelegging het misdrijf van art. 312 Sr wel toereikend omschrijft kan uw Raad de bewezenverklaring verbeterd lezen, nu hier evident sprake is van een misslag.

Het middel faalt.

5. Beide middelen falen. Het tweede middel kan worden afgedaan met de aan art. 81 RO ontleende motivering. Een andere grond waarop de Hoge Raad gebruik zou moeten maken van zijn bevoegdheid de bestreden uitspraak ambtshalve te vernietigen heb ik niet aangetroffen.

6. Deze conclusie strekt tot tot verbeterde lezing van de kwalificatie van het onder 3 meer subsidiaire als "openlijk in vereniging geweld plegen tegen personen" en van de bewezenverklaring van feit 4. Voor het overige dient het beroep te worden verworpen.