Parket bij de Hoge Raad, 21-11-2000, ECLI:NL:PHR:2000:ZD1998 AA8406, 01282/99 B

Edelhoogachtbaar College,

1. Het cassatieberoep richt zich tegen een beschikking van de Arrondissementsrechtbank te Amsterdam waarbij op vordering van de Officier van Justitie een bromfiets onttrokken aan het verkeer is verklaard.

2. Namens verzoeker heeft mr D. van der Landen, advocaat te Amsterdam, één middel van cassatie voorgesteld. Daarin wordt geklaagd over de begrijpelijkheid van het oordeel dat de bromfiets, waarop een vals of vervalst framenummer is aangebracht, met het oog op maatschappelijke belangen een ‘gevaarlijk’ voorwerp vormt dat vatbaar is voor onttrekking aan het verkeer.

Om te kunnen overgaan tot onttrekking aan het verkeer van een dergelijke bromfiets moet naar het oordeel van de rechtbank het volgende worden vastgesteld:

De officier van justitie heeft in raadkamer verklaard dat in de onderhavige strafzaak geen verdere vervolging zal plaatsvinden.

De rechtbank is van oordeel dat uit de resultaten van het door de politie gedane onderzoek kan worden vastgesteld dat deze bromfiets op het moment van inbeslagname een vals framenummer had, zodat daaruit moet worden afgeleid dat ‘iemand op enig moment, met het oogmerk om de onderhavige bromfiets te gebruiken of door anderen te doen gebruiken alsof de daarop aangebrachte nummers echt en onvervalst waren, op de bromfiets valselijk een framenummer heeft geplaatst of het echte nummer heeft vervalst’.

Vervolgens dient de rechtbank een antwoord te geven op de vraag of het ongecontroleerd bezit van een dergelijke bromfiets in strijd is met de wet of met het algemeen belang.

Aan de verdediging kan worden toegegeven dat het bezit van een bromfiets waarop een vervalst framenummer is aangebracht, zonder dat daarmee aan het verkeer wordt deelgenomen, niet in strijd is met de letter van de wet. Wel dient echter een dergelijk bezit in strijd te worden geacht met het algemeen belang omdat op een dergelijke wijze te verwachten valt dat het aantal brommers met een vals of vervalst framenummer dat in omloop blijft onverminderd groot zal zijn, hetgeen de rechtbank in strijd met de bedoeling van voornoemde regeling acht.

Hetzelfde geldt ook voor het door de verdediging genoemde alternatief waarbij de beslagene/eigenaar de bromfiets voorziet van een nieuw framenummer, nog daargelaten het feit dat alleen de fabrikant/importeur hiertoe gerechtigd zijn doch niet bereid dit te doen.

De teruggave van de bromfiets met uitzondering van het frame acht de rechtbank evenmin mogelijk, nu het hoogst onwaarschijnlijk is dat een dergelijke handelwijze bijdraagt aan vermindering van het aantal brommers met een vals of vervalst framenummer. De rechtbank acht een zodanige oplossing dan ook in strijd met de bedoeling van voornoemde regeling.

Op grond van het bovenstaande komt de rechtbank dan ook tot de conclusie dat genoemde bromfiets dient te worden onttrokken aan het verkeer omdat het bezit in strijd is met het algemeen belang.

Derhalve acht de rechtbank het beklag ongegrond.”

4. Het middel komt tegen deze overwegingen op met de stelling dat de Rechtbank heeft miskend dat onttrekking aan het verkeer van voorwerpen een veiligheidsmaatregel is, alleen bedoeld om de maatschappij te beveiligen tegen gevaarlijke voorwerpen, en dat de bromfiets in kwestie, ofschoon voorzien van een onjuist framenummer, hetgeen in strijd is met bepalingen uit het Voertuigreglement, niet te beschouwen is als een dergelijk gevaarlijk voorwerp.

5. De Rechtbank heeft voorop gesteld dat de bromfiets, doordat iemand valselijk een framenummer op de bromfiets heeft aangebracht dan wel het echte framenummer heeft vervalst met, naar de Rechtbank heeft aangenomen, het oogmerk die bromfiets te gebruiken of te doen gebruiken alsof het aangebrachte framenummer echt en onvervalst was, “een product van een strafbaar feit is als bedoeld in artikel 219 van het Wetboek van Strafrecht”. Aldus heeft de Rechtbank klaarblijkelijk vastgesteld dat de bromfiets een voorwerp is als bedoeld in art.36c, aanhef en onder 2o Sr. Dat oordeel lijkt mij juist, vgl. HR NJ 1984, 111. Dit onderdeel van de overwegingen wordt in cassatie ook niet bestreden.

6. Ik zie een overeenkomst met het in HR NJ 1993, 586 beoordeelde geval. Daar ging het om de onttrekking aan het verkeer (en afwijzing van een verzoek tot teruggave) van een snorfiets waarvan het motorvermogen was opgevoerd. De Hoge Raad overwoog dat “de omstandigheid dat ‘een opgevoerde snorfiets’ ook elders dan op de openbare weg kan worden gebruikt, op zichzelf niet in de weg (staat) aan het oordeel dat het ongecontroleerd bezit van een dergelijk voorwerp, dat bestemd is om als vervoermiddel te worden gebezigd, in strijd is met de wet of het algemeen belang als bedoeld in art. 36c Sr”.

8. Dat klemt temeer aangezien zich in dit dossier een rapport van een hoofdinspecteur van politie bevindt waarin er, onderbouwd met gegevens uit de praktijk, op wordt gewezen dat het niet altijd mogelijk is om van een bromfiets(frame) met een bewerkt framenummer het oorspronkelijke framenummer te achterhalen, terwijl dat onderzoek in ieder geval tijdrovend en kostbaar is. Het in circulatie zijn van bromfietsen met een bewerkt framenummer vormt aldus een hindernis voor een doeltreffende controle op de naleving van wettelijke bepalingen, in het bijzonder die bepalingen die bescherming tegen onvrijwillig bezitsverlies beogen te geven, terwijl de opsporing van vermogensdelicten daardoor in niet geringe mate wordt bemoeilijkt. Men zou daarnaast nog op een ander aspect kunnen wijzen. Het is denkbaar dat verzoeker, indien hij over de bromfiets weer de beschikking zou krijgen, op enig moment zou besluiten die bromfiets aan een derde over te dragen. Het lijdt geen twijfel dat de politie bij een volgende controle, waarbij wederom zal worden vastgesteld dat er met het framenummer is geknoeid, gerechtigd zou zijn de bromfiets onder een volgende bezitter opnieuw in beslag te nemen, met alle hinder en schade die daaruit voor die persoon voort zou vloeien. Voor iedere toekomstige bezitter blijft de bromfiets met bewerkt framenummer derhalve het risico opleveren van een confrontatie met de politie en bezitsverlies. Het is niet aanvaardbaar te noemen dat een voorwerp dat de bezitter aan zulk risico blootstelt in het vrije verkeer kan blijven.

9. Het kan er, dunkt mij, voor worden gehouden dat de Rechtbank al deze omstandigheden op het oog heeft gehad waar zij in haar beschouwingen betrok dat het teruggeven van bromfietsen die, in strijd met het bepaalde in het Voertuigreglement, niet voorzien zijn van het originele, door de fabrikant aangebrachte, framenummer het circuit van gestolen bromfietsen in stand houdt of stimuleert, respectievelijk het niet met het algemeen belang te verenigen is dat het aantal bromfietsen met een vals of vervalst framenummer dat in omloop blijft onverminderd groot zal blijven.

11. Het komt mij derhalve voor dat de Rechtbank, gelet op de omstandigheden waaronder de bromfiets met het valse of vervalste framenummer werd inbeslaggenomen en de kennelijk bij verzoeker bestaande intentie haar weer in het verkeer te gebruiken zo hij er weer de beschikking over krijgt, geredelijk had kunnen vaststellen dat het ongecontroleerd bezit ervan in rechtstreekse zin in strijd komt met de wet. In ieder geval moet naar mijn oordeel worden vastgesteld dat de door de Rechtbank geconstateerde strijd met het algemeen belang in dit geval wel heel dicht tegen strijd met de wet aan ligt. Ook daarom zie ik niet in waarom ten onrechte of op onbegrijpelijke gronden zou zijn geoordeeld dat die bromfiets een voorwerp vormt waarvan het ongecontroleerd bezit maatschappelijk gevaarlijk te noemen is.

13. Een voor de hand liggende oplossing zou zijn geweest dat verzoeker in de gelegenheid zou zijn gesteld de bromfiets door de fabrikant van een nieuw framenummer te laten voorzien. Namens verzoeker is dat in subsidiaire zin verzocht, en daarmee zou aan alle belangen zijn tegemoetgekomen. De Rechtbank heeft evenwel moeten vaststellen dat fabrikant en importeur niet bereid zijn daaraan mee te werken. Dat zal wellicht samenhangen met de kosten van het aanbrengen van zo een nieuw framenummer in verband met de waarde van de bromfiets in de staat waarin zij ten tijde van de inbeslagneming verkeerde, maar wat daarvan zij, de Rechtbank zag zich geplaatst voor de onmogelijkheid verzoeker op die wijze tegemoet te komen.

15. Deze conclusie strekt tot verwerping van het beroep.

De Procureur-Generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden,