Hoge Raad, 01-02-2002, AD6631 AG7745, R01/087HR

1 februari 2002

Eerste Kamer

Rek.nr. R01/087HR

AS

De vrouw heeft het verzoek bestreden.

De Rechtbank heeft na tussenbeschikkingen van 8 maart 2000 en 10 mei 2000 bij eindbeschikking van 30 augustus 2000 de beschikking van deze Rechtbank van 25 september 1996 aldus gewijzigd dat de daarbij aan de man opgelegde bijdrage in het levensonderhoud van de vrouw met ingang van 4 januari 2000 wordt gesteld op ƒ 187,61 per maand. Voorts heeft de Rechtbank bepaald dat de executiekosten ten laste van de man komen, voor het geval deze door hem zijn veroorzaakt, en het meer of anders verzochte afgewezen.

Tegen deze eindbeschikking heeft de vrouw hoger beroep ingesteld bij het Gerechtshof te Leeuwarden.

Bij beschikking van 9 mei 2001 heeft het Hof de beschikking waarvan beroep vernietigd en, opnieuw beslissende, met wijziging van de beschikking van de Rechtbank te Leeuwarden van 25 september 1996 de door de man te betalen bijdrage in de kosten van het levensonderhoud van de vrouw met ingang van 30 augustus 2000 bepaald op ƒ 187,61 per maand en het meer of anders verzochte afgewezen.

De beschikking van het Hof is aan deze beschikking gehecht.

Tegen de beschikking van het Hof heeft de man beroep in cassatie ingesteld. Het cassatierekest is aan deze beschikking gehecht en maakt daarvan deel uit.

De vrouw heeft verzocht het beroep te verwerpen.

De conclusie van de Advocaat-Generaal jhr. mr. J.L.R.A. Huydecoper strekt tot verwerping van het beroep.

3.1 In cassatie kan van het volgende worden uitgegaan.

(i) Het huwelijk van partijen is op 28 oktober 1996 ontbonden door inschrijving van de echtscheidingsbeschikking van 25 september 1996 in de registers van de burgerlijke stand.

(ii) In deze beschikking is voorts bepaald dat de man als bijdrage in de kosten van levensonderhoud van de vrouw ƒ 1.000,-- per maand dient te voldoen en als bijdrage in de kosten van verzorging en opvoeding van de minderjarige kinderen van partijen: [kind 1], geboren op 8 februari 1985 en [kind 2], geboren op 5 december 1989, een bedrag van ƒ 500,-- per kind per maand.

(iii) Bij verzoekschrift van 4 januari 2000 heeft de man verzocht de beschikking te wijzigen en de door de man te betalen bijdrage ten behoeve van de vrouw op nihil te stellen.

3.4 Het middel keert zich tegen het oordeel van het Hof met betrekking tot de ingangsdatum en betoogt dat deze dient te worden gesteld op 4 januari 2000, zoals door de Rechtbank is beslist.

Vooropgesteld moet worden dat - zoals ook tot uitdrukking komt in de passage uit de parlementaire geschiedenis welke is vermeld in de conclusie van de Advocaat-Generaal Huydecoper onder 3 - art. 1:402 BW de rechter een grote mate van vrijheid laat bij het vaststellen van de ingangsdatum van de (gewijzigde) alimentatieverplichting. Met die vrijheid is niet verenigbaar een regel inhoudende dat als uitgangspunt geldt dat die ingangsdatum dient te worden vastgesteld op de datum waarop het inleidende verzoekschrift ter griffie van de rechtbank is ingediend. Van een dergelijke regel is het Hof ook niet uitgegaan. Het heeft slechts tot uitgangspunt genomen dat de gebruikelijke uitkomst met betrekking tot de ingangsdatum veelal is dat deze wordt vastgesteld op de datum van indiening van het inleidend verzoekschrift. Dat uitgangspunt noopte het Hof evenwel niet tot nadere motivering van zijn oordeel dat de ingangsdatum van de gewijzigde betalingsverplichting van de man in dit geval bepaald werd op 30 augustus 2000, de datum van de uitspraak van de Rechtbank. Voor dat oordeel mocht het Hof beslissend achten dat de vrouw er geen rekening mee heeft behoeven te houden, dat zij mogelijkerwijs met ingang van de datum van de indiening van het inleidend verzoekschrift enkel nog recht zou kunnen doen gelden op een aanzienlijk verlaagde bijdrage in de kosten van haar levensonderhoud en daarom een bedrag had moeten reserveren om de eventueel teveel aan haar betaalde alimentatie terug te kunnen betalen. Het middel faalt dus.