Gerechtshof 's-Hertogenbosch, 11-06-2015, ECLI:NL:GHSHE:2015:2116, F 200 166 347_01

Sinds 7 juni 2005 stond [minderjarige] onder toezicht van de stichting. Deze ondertoezichtstelling is steeds verlengd tot 7 juni 2013.

Vanaf 5 februari 2007 is [minderjarige] uithuisgeplaatst. Hij verblijft sinds 13 september 2013 op een behandelgroep van Kompaan en De Bocht (Toermalijn).

Bij beschikking d.d. 10 april 2013 heeft de rechtbank Zeeland-West-Brabant, zittingsplaats Breda, de ouders ontheven van het ouderlijk gezag.

Deze beschikking is door dit hof bij beschikking d.d. 10 oktober 2013 vernietigd.

De ouders voeren – kort samengevat – het volgende aan.

De rechtbank heeft ten onrechte geoordeeld dat de ouders conform artikel 1:266 van het Burgerlijk Wetboek (BW) onmachtig zijn om hun plicht tot verzorging en opvoeding van [minderjarige] te vervullen. De rapportage van het Ambulatorium is gedateerd en onzorgvuldig opgesteld. Bovendien is dat rapport gebaseerd op de situatie waarin [minderjarige] veilig gehecht was in het toen nog perspectief biedende pleeggezin, dat hem de nodige veiligheid en structuur leek te kunnen bieden.

Hoewel de stichting geacht wordt vooreerst te trachten de ouders in de thuissituatie zodanig te ondersteunen dat zij de opvoeding en verzorging van hun kind weer ter hand kunnen nemen, heeft de stichting nimmer serieus de optie bekeken om [minderjarige] terug te plaatsen. De strijd die de stichting tegen de ouders, althans tegen de moeder voert, staat voorop. De ouders zijn onder druk gezet en onvoldoende begeleid. Men heeft geen aandacht voor de wens van [minderjarige], die al tien jaar onder toezicht staat.

Het contact tussen [minderjarige] en de ouders is recentelijk uitgebreid. [minderjarige] wilde heel graag meer contact met zijn ouders hebben en was zeer gelukkig met begeleide bezoeken bij hen thuis. Hij is vrolijk rondom het contact met zijn ouders en laat bij hen ook minder spanning zien.

Omtrent de moeder heersen bij de stichting vooroordelen. De moeder heeft zich aangemeld bij GGz Breburg. Zij heeft jarenlang machteloos moeten toezien hoe haar zoon werd misbruikt en er gedurende de uithuisplaatsing nog slechter af was dan bij ouders thuis.

De vader ziet het verdriet van de moeder en voert een machteloze strijd tegen de stichting. In het verleden is geconstateerd dat de vader over positieve pedagogische vaardigheden beschikt, kan aansluiten bij de belevingswereld van [minderjarige], hem kan begrenzen en een activiteit kan ‘voorstructureren’. [minderjarige] is zich intussen meer gaan hechten aan de vader en hij heeft een zekere band met hem opgebouwd. De vader staat onder behandeling bij GGz onder meer voor de verwerking van het verlies van zijn oudste zoon en om te praten over de relatie met de moeder. De moeder sluit aan het eind van het gesprek altijd aan.

De traumabehandeling van [minderjarige] is niet gestart. Bij dit besluit zijn de ouders niet betrokken. Zij zijn echter van mening dat, gelet op het seksueel grensoverschrijdende gedrag van [minderjarige] (hetgeen vaker voorkomt bij kinderen die in het verleden zijn misbruikt), deze behandeling wel noodzakelijk is. Vanwege de problematiek van [minderjarige] werd geadviseerd hem in een gezinshuis te laten opgroeien. Volgens de ouders wordt [minderjarige] voor alles gestraft en zijn zijn schoolresultaten slecht. Hij komt vaak te laat op school. De ouders betwijfelen of [minderjarige] wel naar de juiste school gaat, gezien zijn achtergrond. Er is nog altijd onduidelijkheid over het toekomstperspectief van [minderjarige].

De ouders wensen dat [minderjarige] thuis wordt geplaatst. De ouders menen dat de hulpverlening voor [minderjarige] ook in een vrijwillig kader kan worden gecontinueerd, dan wel tot stand kan komen.

De stichting voert – kort samengevat – het volgende aan.

Voor [minderjarige] werd het sinds begin februari 2015 moeilijker om zich positief op te stellen in de behandelgroep. Hij stelde zich laconiek, opstandig en dreigend op. [minderjarige] is overgeplaatst naar een gezinshuis, eveneens van Kompaan en De Bocht. Recent zijn door Kompaan en De Bocht een aantal eerdere incidenten bekend geworden, die nu pas door groepsgenoten gemeld zijn en welke betrekking hebben op seksueel grensoverschrijdend gedrag van [minderjarige] naar groepsgenoten.

Op school heeft [minderjarige] veel structuur nodig om tot leren te kunnen komen. Hij benadert klasgenoten vaak op een verkeerde manier. Bij creatieve vakken kan [minderjarige] echter intensief en geconcentreerd bezig zijn.

Traumabehandeling van Herlaarhof is niet gestart, omdat in de situatie van [minderjarige] niet aan de voorwaarden (rust, veiligheid en emotionele stabiliteit) voor de behandeling werd voldaan. Het is te verwachten dat door uitbreiding van de contacten tussen [minderjarige] en de ouders, op termijn wel aan die voorwaarden zal worden voldaan. Er wordt toegewerkt naar een structureel tweewekelijks weekendbezoek van [minderjarige] bij de ouders, van vrijdagmiddag tot zondagavond. In het weekend van 11 en 12 april 2015 verbleef [minderjarige] al van zaterdagochtend tot zondagmiddag onbegeleid bij de ouders. Bij slechter verloop van de contacten zal gekeken worden hoe dit kan worden verbeterd, waarbij niet gekozen zal worden voor beperking van het contact. Voorts is afgesproken dat [minderjarige] de behandeling blijft volgen die de instelling hem kan bieden.

Men is zoekende naar een goede plek voor [minderjarige] om verder op te groeien. Volgens de stichting behoort thuisplaatsing evenwel op dit moment niet tot de mogelijkheden, omdat de stichting verwacht dat de ouders in de opvoeding van [minderjarige] snel zullen vastlopen, hetgeen de omgang en hun onderlinge band negatief kan beïnvloeden. Bovendien wordt [minderjarige] in de thuissituatie overvraagd en belast met volwassenproblematiek.

De stichting bekijkt de mogelijkheid van een plaatsing op een zorgboerderij van Juzt in [plaats], om in een later stadium eventueel de mogelijkheden van thuisplaatsing te gaan onderzoeken.

De samenwerking van de stichting en de ouders verloopt goed. Tijdens de gesprekken met de gezinsvoogd discussiëren de ouders onderling echter veelvuldig, waarbij de vader de moeder steeds dient te begrenzen.

De raad voert ter zitting – kort samengevat – het volgende aan.

Het gaat niet om wie de schuld kan worden gegeven van die dingen die niet goed zijn gegaan. In de allereerste ontwikkeling van [minderjarige] was al sprake van een hechtingsstoornis. Dit was de basis waarop dingen in zijn latere leven niet goed zijn gegaan.

Er is verwarring over de definitie van ‘behandeling’ binnen het gezinshuis. Er zijn voor de opvoeding van [minderjarige] meer vaardigheden nodig dan de gemiddelde ouder in zich heeft.

Vanwege de hechtingsproblematiek is gekozen voor plaatsing in een gezinshuis. Hierbij wordt niet ingespeeld op het gevoel en inzicht van het kind. Tevens wordt niet ingezet op het creëren van een affectieve band, maar op het bieden van structuur en duidelijkheid, in de hoop dat het kind gaat leren dit, als basis, vast te houden. Dat leidt er vaak toe dat het beeld ontstaat dat het kind alleen maar wordt gestraft en taakjes moet doen. Het aanbieden van die structuur is echter de behandeling, waarvan je niet snel het resultaat ziet, hetgeen in deze situatie een complicerende factor is en de ouders frustreert.

De raad verwijst naar verschillende factoren waarmee rekening dient te worden gehouden: het IQ van [minderjarige], de beperkte zelfreflectie van de moeder en het gevoel van de moeder dat het allemaal aan haar ligt, alsmede de conflicten tussen de ouders waar [minderjarige] tussen zit.

Men kan handelen vanuit de emotie die bij iedereen leeft en vanuit de wens van de ouders en [minderjarige] door thuisplaatsing een kans te geven. Als deze thuisplaatsing mislukt, levert dit echter wederom een enorme beschadiging op. Hierin kan volgens de raad niet de veiligheid worden gevonden die men [minderjarige] wilt bieden. Bovendien weet de raad niet welke vorm van ambulante hulpverlening in die situatie passend zou zijn. Daarbij komt dat de kans aanwezig is dat [minderjarige], die zelf naar school fietst, in de verleiding komt om een meisje te betasten. Ook dit zou een onveilige situatie met zich brengen omdat hij daarop in de woonplaats van de ouders zou worden aangekeken, hetgeen wederom stress zou opleveren.

Er is winst geboekt door wat meer omgang en ‘gezamenlijkheid’ tussen de ouders en [minderjarige] te realiseren. De raad maakt zich echter ernstige zorgen over de seksuele ontwikkeling van [minderjarige]. Ten aanzien van de traumatherapie hanteert Herlaarhof het strikte beleid dat zij de behandeling niet starten als er teveel onrust is, terwijl de betrokkenen die rust juist met behulp van Herlaarhof willen creëren.

Het streven op dit moment is dat alle betrokkenen gaan samenwerken en dat [minderjarige] zoveel mogelijk kan profiteren van de affectie van zijn ouders. Nodig is daarvoor wel dat de ouders inzien dat [minderjarige] de huidige behandeling in het gezinshuis nodig heeft.