Gerechtshof 's-Hertogenbosch, 21-08-2014, ECLI:NL:GHSHE:2014:2872, F 200.137.086-01

Volgens de man is sprake van een wijziging van omstandigheden sinds de beschikking van 2 juni 2010 die een herbeoordeling van de behoefte en draagkracht rechtvaardigt. De man stelt dat (in ieder geval) met ingang van 1 januari 2013 het voor de onderneming niet meer mogelijk is om aan hem in privé dividend uit te keren. De man heeft in dit kader gewezen op de door hem overgelegde (concept)jaarstukken van de jaren 2009 tot en met 2014 van beide vennootschappen en de daarin – volgens de man – zichtbare achteruitgang van de financiële situatie van de onderneming. De man stelt voorts dat hij met ingang van 1 december 2012 een arbeidsongeschiktheidsverzekering heeft afgesloten en dat zijn maandelijkse basis- en aanvullende premie ZVW zijn gestegen met ingang van 1 januari 2013. Ter onderbouwing van die stelling heeft de man de polissen van voormelde verzekeringen overgelegd.

De vrouw heeft gemotiveerd betwist dat sprake is van een wijziging van omstandigheden.

Gelet op de uitgebreide zorgregeling tussen de man en de kinderen, waarbij een meer dan gemiddeld deel van de verzorging en opvoeding voor rekening van de man komt, acht het hof het redelijk dat de man de omvang van zijn dienstverband heeft verlaagd naar 80% van het fulltime equivalent. Daar komt bij dat de man onbetwist heeft gesteld dat voormeld inkomen door de belastingdienst is goedgekeurd.

Het hof is voorts van oordeel dat de man ter zitting een toereikende verklaring heeft gegeven voor het verschil tussen de in de jaarrekeningen van [Products] Products B.V. opgenomen management fee en het inkomen van de man zoals blijkt uit zijn salarisstroken. In de management fee zijn namelijk eveneens begrepen de ten laste van [Products] Products B.V. komende werkgeverslasten en pensioenpremie. Gelet op de omvang van het verschil tussen beide bedragen acht het hof de verklaring van de man aannemelijk.

De vrouw heeft geen verweerschrift ingediend en ter zitting mondeling verweer gevoerd. De vrouw heeft daarbij gewezen op inconsistenties in de jaarstukken. De man heeft voor deze door de vrouw eerst ter zitting gestelde inconsistenties steeds een verklaring gegeven, die de vrouw niet heeft weersproken.

Zo heeft de man nader toegelicht dat het verschil tussen de netto omzet in de conceptjaarstukken van 2012 en de netto omzet in de definitieve jaarstukken van 2012, is ontstaan doordat de rechter in 2012 heeft bepaald dat een klant in Bonaire gehouden was een aan de onderneming verstrekte opdracht af te nemen. De winst uit deze opdracht ad circa € 25.000,- is vervolgens in de definitieve jaarstukken van 2012 verantwoord.

Voorts heeft de man uitgelegd hoe het komt dat de inkoopwaarde van de materialen jaarlijks aanzienlijk kan variëren. Dit is namelijk afhankelijk van de prijsafspraken met de afnemer van de producten (machines) en de branche waarin deze afnemer werkzaam is.

De post ‘uitbesteed werk’ is volgens de man in 2012 gestegen nadat de contracten van tijdelijk personeel niet waren verlengd. De kosten van uitbesteed werk zijn relatief hoog, maar op de lange termijn bespaart de onderneming hiermee op personeelskosten, aldus de man.

Tot slot heeft de man verklaard dat, zoals blijkt uit de jaarstukken, een auto ter beschikking staat aan de onderneming die door het personeel wordt gebruikt. De man gebruikt deze auto niet privé. Hij heeft een eigen auto waarvan het kenteken bij de vrouw bekend is, omdat zij op die auto beslag heeft laten leggen.

Overige verschillen kunnen volgens de man verklaard worden door het gegeven dat de man in 2011 is overgestapt naar een andere accountant, die enkele posten op een andere manier in de jaarstukken heeft verantwoord.

De man heeft voorts opgemerkt dat het voor hem moeilijk is om, zonder eerst in de gelegenheid te zijn gesteld zijn accountant te consulteren, een adequate reactie te geven op al hetgeen de vrouw eerst ter zitting van het hof naar voren heeft gebracht.

Het hof is, anders dan de vrouw, van oordeel dat van de juistheid van de (definitieve) jaarstukken van de onderneming kan worden uitgegaan. Het hof acht de verklaringen van de man ter zitting plausibel. Overige door de vrouw benoemde verschillen en/of stijgingen in de omzet en de kosten waarvoor de man niet (direct) een verklaring heeft kunnen geven acht het hof niet van dusdanige omvang c.q. relevantie dat het hof op grond daarvan tot een ander oordeel zou moeten komen. Bovendien zijn de cijfers in de definitieve jaarstukken steeds gunstiger voor de vrouw dan de cijfers in de conceptjaarstukken, zoals de man ter zitting terecht heeft opgemerkt.

Het voorgaande laat evenwel onverlet dat ook uit de definitieve jaarstukken een duidelijke tendens is op te maken dat het slecht gaat met de onderneming. Jaarlijks daalt de winst en dalen de resultaten, alsmede de liquide middelen en het eigen vermogen van de onderneming: de verliezen in de werkmaatschappij worden ten laste van het eigen vermogen van de holding gebracht. Het eigen vermogen van de holding bedroeg in 2009 € 170.112,-, maar per 31 december 2012 nog slechts € 36.667,-. Uit de door de man overgelegde prognose met betrekking tot 2014 blijkt eveneens van een te verwachten verlies, zij het minder omvangrijk dan in de voorgaande jaren.

In het rapport van de Expertgroep Alimentatienormen wordt ervan uitgegaan dat de ondernemer zich dient te verzekeren voor de risico’s van arbeidsongeschiktheid. Opgegeven premies dienen wel redelijk te zijn in relatie tot het huidige inkomen en de al getroffen andere voorzieningen.

Uit de toelichting van de man ter zitting op de overgelegde polis blijkt dat hij € 31.000,- per jaar krijgt uitgekeerd in het geval van arbeidsongeschiktheid. Het hof acht de omvang van deze uitkering en de maandelijkse premie redelijk in relatie tot het huidige inkomen van de man. Het is het hof niet gebleken van andere reeds getroffen voorzieningen.

Het hof overweegt dat de vrouw willens en wetens, door hangende de procedure in hoger beroep beslag te laten leggen op verschillende vermogensbestanddelen van de man, het risico heeft genomen dat zij te veel ontvangen alimentatie zou moeten terugbetalen.

De vrouw heeft geen aangifte IB overgelegd en ook anderszins geen inzage verschaft in haar vermogenspositie, hetgeen, gelet op haar stelling, wel op haar weg had gelegen. Van enige onmogelijkheid aan de zijde van de vrouw om de teveel ontvangen alimentatie terug te betalen is het hof geenszins gebleken. Het hof gaat er vanuit dat, zoals de man onweersproken heeft verklaard, de vrouw de te veel ontvangen kinderalimentatie, ook als deze, ondanks de draagkracht aan de zijde van de vrouw, inmiddels zou zijn verbruikt voor de kosten van verzorging en opvoeding, (grotendeels) kan verrekenen met de vordering ad € 9.500,- die zij op de man heeft, voortvloeiende uit de boedelscheiding van partijen.