Gerechtshof 's-Gravenhage, 25-11-2003, AO5171, 2200290703

GERECHTSHOF TE 'S-GRAVENHAGE meervoudige kamer voor strafzaken

ARREST

[naam]

1. Onderzoek van de zaak

Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzittingen in eerste aanleg en het onderzoek op de terechtzitting in hoger beroep van dit hof van 11 november 2003.

2. Tenlastelegging

Aan de verdachte is tenlastegelegd hetgeen vermeld staat in de inleidende dagvaarding, waarvan een kopie in dit arrest is gevoegd.

3. Procesgang

In eerste aanleg is de verdachte van het primair tenlastegelegde vrijgesproken en terzake van het subsidiair tenlastegelegde veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 18 maanden met aftrek van voorarrest, met beslissing omtrent de vordering van de benadeelde partij en oplegging van een schadevergoedingsmaatregel als nader vermeld in het vonnis. Voorts heeft de rechtbank bevolen dat de verdachte ter beschikking wordt gesteld en dat hij van overheidswege wordt verpleegd.

Namens de verdachte is tegen het vonnis hoger beroep ingesteld.

4. Beoordeling van het vonnis

Het vonnis waarvan beroep kan niet in stand blijven, omdat het hof zich daarmee niet verenigt.

5. Bewezenverklaring

Het hof acht wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte het primair tenlastegelegde heeft begaan op de wijze als is vermeld in de hierna ingevoegde bijlage die van dit arrest deel uitmaakt.

Hetgeen terzake meer of anders is tenlastegelegd, is niet bewezen. De verdachte moet daarvan worden vrijgesproken.

Voorzover in de tenlastelegging taal- en/of schrijf-fouten voorkomen, zijn deze in de bewezenverklaring verbeterd. Blijkens het verhandelde ter terechtzitting is de verdachte daardoor niet geschaad in de verdediging.

6. Toelichting op de bewezenverklaring

Naar het oordeel van het hof volgt uit het vorenstaande dat de verdachte voldoende tijd heeft gehad om zich te beraden op het te nemen of reeds genomen besluit om zijn broer [naam] van het leven te beroven, zodat gelegenheid heeft bestaan voor de verdachte om over de betekenis en de gevolgen van zijn voorgenomen daad na te denken en zich daarvan rekenschap te geven. Derhalve heeft de verdachte gehandeld met voorbedachten rade als bedoeld in artikel 289 van het Wetboek van Strafrecht.

Voor zover al niet uit het vorengaande voortvloeit dat het opzet van de verdachte was gericht op de levensberoving van zijn broer [naam] is het hof van oordeel dat - ook al zou de verdachte, zoals deze heeft betoogd, op enig moment in de woning van het slachtoffer tot inkeer zijn gekomen en om die reden zijn oorspronkelijke plan om zijn broer [naam] te doden hebben laten varen en hem nog slechts hebben willen verwonden - de verdachte door te handelen als hiervoor omschreven welbewust de aanmerkelijke kans heeft aanvaard dat zijn broer als gevolg van het slaan met een koevoet op de rug en ribben zodanig letsel zou bekomen dat deze aan de gevolgen daarvan zou kunnen overlijden.

7. Bewijsvoering

Het hof grondt zijn overtuiging dat de verdachte het bewezenverklaarde heeft begaan op de feiten en omstandig-heden die in de bewijsmiddelen zijn vervat en die reden geven tot de bewezenverklaring.

De bewijsmiddelen zullen in die gevallen waarin de wet aanvulling van het arrest met de bewijsmiddelen vereist in een aan dit arrest gehechte bijlage worden opgenomen.

8. Strafbaarheid van het bewezenverklaarde

Het primair bewezenverklaarde levert op:

Poging tot moord.

9. Strafbaarheid van de verdachte

De raadsman van de verdachte heeft een beroep gedaan op noodweerexces. Hij heeft hiertoe aangevoerd dat de verdachte zich op het moment dat zijn broer hem met een mes stak en bleef steken, geconfronteerd zag met een onmiddellijke wederrechtelijke aanranding, waartegen hij zich moest verdedigen. De verdachte heeft evenwel door zijn broer te slaan met een koevoet op een wijze zoals is geschied de grenzen van de proportionaliteit overschreden. Deze overschrijding is volgens de verdediging het onmiddellijke gevolg geweest van een hevige gemoedsbeweging. De hevige gemoedstoestand is volgens de raadsman allereerst veroorzaakt door de door zijn broer gepleegde brandstichting en de gepleegde vernielingen aan de woning van zijn moeder. Subsidiair stelt de raadsman van de verdachte dat de levensbedreigende situatie voor de verdachte de reden is geweest van de uiteindelijke hevige gemoedsbeweging. Op grond van het bovenstaande is de raadsman van oordeel dat de verdachte dient te worden ontslagen van alle rechtsvervolging.

Er is ook overigens geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van de verdachte uitsluit. De verdachte is dus strafbaar.

10. Strafmotivering

De advocaat-generaal mr. Van der Horst heeft gevorderd dat het vonnis waarvan beroep zal worden vernietigd en dat de verdachte terzake van het primair tenlastegelegde zal worden veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van vijf jaren met aftrek van voorarrest.

Het hof heeft de op te leggen straf bepaald op grond van de ernst van het feit en de omstandigheden waaronder dit is begaan en op grond van de persoon en de persoonlijke omstandigheden van de verdachte, zoals daarvan is gebleken uit het onderzoek ter terechtzitting. Daarbij is in het bijzonder het volgende in aanmerking genomen. De verdachte heeft zich schuldig gemaakt aan een poging tot moord op zijn broer door deze meermalen met kracht met een koevoet op en/of tegen de benen, de handen, de rug, de armen en de ribben te slaan. Uit de zich in het onderhavige strafdossier bevindende medische informatie blijkt dat als gevolg van het handelen van de verdachte het slachtoffer naast vele botbreuken in beide handen en benen meerdere ribbreuken en een potentieel levens-bedreigende klaplong heeft opgelopen. Het is dan ook niet aan de verdachte te danken dat zijn handelen geen fatale afloop heeft veroorzaakt. Door aldus te handelen heeft de verdachte een grove inbreuk gemaakt op de lichamelijke integriteit van zijn broer [naam]. Te verwachten valt dat een slachtoffer van een dergelijk feit, in het bijzonder in het onderhavige geval waarbij het zich in de familiesfeer afspeelt, nog lange tijd de psychische gevolgen zal ondervinden van hetgeen de verdachte hem heeft aangedaan.

In het bovengenoemde rapport van het Pieter Baan Centrum wordt geconcludeerd dat er sprake lijkt te zijn geweest van een langdurige en voor de verdachte zeer belastende stresssituatie, waarbij het contact met zijn broer een voor de verdachte sterk ontregelend effect heeft gehad. Tegelijkertijd lijkt verdachtes psychische conditie in de loop van zijn detentie verder te zijn verslechterd. Nu uit eerdere rapportages geen sprake bleek van een psychiatrisch toestandsbeeld en op basis van de uiteindelijk verkregen informatie geen psychische stoornis kan worden vastgesteld ten tijde van en in relatie tot het tenlastegelegde, moet de verdachte op grond van bovenstaande overwegingen volledig toerekeningsvatbaar worden geacht voor het ten laste gelegde.

Aangezien geen verband kan worden aangetoond tussen de in het Pieter Baan Centrum bij de verdachte geconstateerde problematiek en het tenlastegelegde, ziet het team geen aanleiding voor een advies tot begeleiding of behandeling van de verdachte in een strafrechtelijk kader. Wel is het aangewezen dat de verdachte psychiatrisch wordt begeleid.

Het hof maakt deze conclusie tot de zijne.

Voorts is komen vast te staan dat de verdachte, blijkens een hem betreffend uittreksel uit het Justitieel Documentatieregister d.d. 23 oktober 2003, al eerder is veroordeeld voor het plegen van geweldsdelicten, hetgeen hem er kennelijk niet van heeft weerhouden het onderhavige feit te plegen.

Alles afwegende is het hof van oordeel dat een geheel onvoorwaardelijke gevangenisstraf van na te melden duur een passende en geboden reactie vormt.

11. Vordering tot schadevergoe[naam]t onderhavige strafproces heeft [naam], zich als benadeelde partij gevoegd en een vordering ingediend tot vergoeding van geleden schade als gevolg van het aan de verdachte tenlastegelegde tot een bedrag van € 6.125,33 terzake van materiële en immateriële schade.

In hoger beroep is deze vordering aan de orde tot het - in eerste aanleg toegewezen - bedrag van € 2.269,--.

De advocaat-generaal heeft geconcludeerd tot toewijzing van de vordering van de benadeelde partij, met oplegging van een schadevergoedingsmaatregel.

De verdachte heeft de vordering van de benadeelde partij betwist.

Naar het oordeel van het hof heeft de benadeelde partij aangetoond dat de gestelde schade is geleden en dat deze schade het rechtstreekse gevolg is van het ten laste van de verdachte bewezenverklaarde. De vordering van de benadeelde partij zal derhalve worden toegewezen.

Dit brengt mee dat de verdachte dient te worden veroordeeld in de kosten die de benadeelde partij tot aan deze uitspraak in verband met zijn vordering heeft gemaakt, welke kosten het hof begroot op nihil, en de kosten die de benadeelde partij ten behoeve van de tenuitvoerlegging van deze uitspraak nog moet maken.

12. Betaling aan de Staat ten behoeve van het slachtoffer

Nu vaststaat dat de verdachte naar burgerlijk recht aansprakelijk is voor de schade die door het strafbare feit is toegebracht, zal het hof aan de verdachte de verplichting opleggen tot betaling aan de Staat van een bedrag van € 2.269,-- ten behoeve van het slachtoffer [naam].

13. Toepasselijke wettelijke voorschriften

Het hof heeft gelet op de artikelen 36f, 45 en 289 van het Wetboek van Strafrecht.

Beslissing

Het hof:

Vernietigt het vonnis waarvan beroep en doet opnieuw recht.

Verklaart bewezen dat de verdachte het primair tenlastegelegde, zoals hierboven omschreven, heeft begaan.

Verklaart niet bewezen hetgeen terzake meer of anders is tenlastegelegd en spreekt de verdachte daarvan vrij.

Bepaalt dat het primair bewezenverklaarde het hierboven vermelde strafbare feit oplevert.

Verklaart de verdachte strafbaar terzake van het primair bewezenverklaarde.

Veroordeelt de verdachte tot een gevangenisstraf voor de duur van

VIJF JAREN.

Bepaalt dat de tijd, die door de verdachte vóór de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in voorarrest is doorgebracht, bij de uitvoering van de opgelegde gevangenisstraf in mindering wordt gebracht, voorzover die tijd niet reeds op een andere vrijheidsstraf in mindering is gebracht.

Wijst toe de vordering tot schadevergoeding van de benadeelde partij [naam] tot het gevorderde bedrag van TWEEDUIZEND TWEEHONDERDENNEGENENZESTIG EURO en veroordeelt de verdachte om dit bedrag tegen behoorlijk bewijs van kwijting te betalen aan de benadeelde partij.

Veroordeelt de verdachte in de kosten die de benadeelde partij in verband met zijn vordering heeft gemaakt -welke kosten tot aan deze uitspraak zijn begroot op nihil- en ten behoeve van de tenuitvoerlegging nog moet maken.

Legt aan de verdachte voorts de verplichting op tot betaling aan de Staat van een bedrag van TWEEDUIZEND TWEEHONDERDENNEGENENZESTIG EURO ten behoeve van het slachtoffer [naam], welk bedrag bij gebreke van betaling en verhaal wordt vervangen door hechtenis voor de tijd van 45 dagen.

Bepaalt dat voorzover wordt voldaan aan de verplichting tot betaling aan de Staat ten behoeve van het slachtoffer [naam], de veroordeling tot betaling aan de benadeelde partij in zoverre komt te vervallen, alsmede dat voorzover wordt betaald aan de benadeelde partij de verplichting van de verdachte tot betaling aan de Staat in zoverre komt te vervallen.