Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, 09-05-2023, ECLI:NL:GHARL:2023:4072, 200.313.405/01

Het hof zal de man niet-ontvankelijk verklaren in zijn hoger beroep om de volgende redenen.

Het hof dient ambtshalve de ontvankelijkheid van de verzoeken van de man in hoger beroep te beoordelen. Het verweer van de man dat de vrouw op dit punt geen verweer heeft gevoerd, wordt daarom gepasseerd. Uit het dictum blijkt dat de rechtbank in de bestreden beschikking een voorlopig bedrag aan partneralimentatie heeft bepaald in afwachting van een opgave van de definitieve woonlasten van de man. Voor de definitief te berekenen partneralimentatie is de man in de gelegenheid gesteld zich uit te laten over zijn definitieve woonlasten en de vrouw is in de gelegenheid gesteld daarop te reageren. In rechtsoverweging 3.26 van de bestreden beschikking heeft de rechtbank overwogen dat zij na ontvangst van de nadere stukken een nieuwe draagkrachtberekening en jusvergelijking zal maken en op grond van die berekeningen een eindbeslissing zal geven voor wat betreft het verzoek van de vrouw om partneralimentatie.

Ingevolge het bepaalde in artikel 358, vierde lid, van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering kan van tussenbeschikkingen hoger beroep slechts worden ingesteld tegelijk met dat van de eindbeschikking, tenzij de rechter anders heeft bepaald. Voor het onderscheid tussen een (al dan niet gedeeltelijke) eindbeschikking en een tussenbeschikking is volgens vaste rechtspraak doorslaggevend of door middel van een beslissing in het dictum van de beschikking een eind is gemaakt omtrent enig deel van het verzochte. Daarbij is van belang dat de beslissing een onherroepelijk karakter heeft in die zin dat de beschikking, eenmaal geëffectueerd, in haar gevolgen niet meer ongedaan kan worden gemaakt.

Het hof is van oordeel dat de beschikking van de rechtbank van 25 mei 2022 een tussenbeschikking is, omdat de in het dictum opgenomen beslissing geen einde maakt omtrent het geschil tussen partijen dat betrekking heeft op de partneralimentatie. Het hof deelt de visie van de man niet dat het woord “voorlopig” in het dictum betrekking heeft op de alimentatie in de periode vanaf de ingangsdatum tot aan de levering van de woning aan de man en niet op het bedrag van de alimentatie. Nog los van het gegeven dat dit voorbehoud niet blijkt uit het dictum vindt die stelling ook geen steun in de overweging van de rechtbank. Het hof leidt dit af uit rechtsoverweging 3.26 waarin de rechtbank overweegt: “Na ontvangst van de nadere stukken, zal de rechtbank een nieuwe draagkrachtberekening en jusvergelijking maken en op grond van die berekeningen een eindbeslissing geven over het verzoek van de vrouw om partneralimentatie.” Hieruit blijkt duidelijk dat de bestreden beschikking géén eindbeslissing is of een deelbeschikking, maar een tussenbeschikking. Dit wordt bevestigd door het feit dat de rechtbank op 6 februari 2023 een eindbeschikking heeft gegeven betreffende de partneralimentatie vanaf 25 mei 2022.

Voor zover de man bedoelt te stellen dat de bestreden beschikking een onherroepelijk karakter heeft in die zin dat de beschikking, eenmaal geëffectueerd, in haar gevolgen niet ongedaan kan worden gemaakt, overweegt het hof dat volgens de Hoge Raad (ECLI:NL:HR:2009:BI7139) hiervan geen sprake is.

Het hof verwijst verder naar ECLI:NL:HR:2002:AE4041 waarin de Hoge Raad heeft overwogen dat een mededeling van de griffier dat tegen de beschikking hoger beroep kan worden ingesteld, niet de wettelijke regeling van het hoger beroep kan opzijzetten en dat partijen niet ervan uit mogen gaan dat aan een zodanige mededeling van de griffier een beslissing van de rechter ten grondslag ligt. Ook het beroep van de man op de conclusie van de A-G bij de Hoge Raad van 23 maart 2012 (ECLI:NL:PHR:2012:BV2507) stuit hierop af. Het woord 'voorlopig' moest in die zaak immers - anders dan in de onderhavige - louter temporeel worden opgevat in de zin dat voor een bepaald tijdvak definitief over de verzochte alimentatie was beslist. Daarvan is in deze zaak echter geen sprake.