Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, 10-02-2015, ECLI:NL:GHARL:2015:910, 200.124.933-01

Tegen de vaststelling van de feiten door de kantonrechter in rechtsoverweging 1 (1.1 tot en met 1.7) van het vonnis van 5 maart 2013 zijn drie grieven gericht. Het hof zal eerst deze grieven bespreken en vervolgens de feiten vaststellen.

In grief I voert [appellant] aan dat de kantonrechter ten onrechte niet heeft vastgesteld dat het de nacht voor het ontstaan van de schade streng had gevroren en dat een felle noorderwind op de gevel van het appartementencomplex had gestaan. De grief faalt, omdat zij miskent dat geen rechtsregel de rechter verplicht alle door de ene partij gestelde en door de andere partij erkende of niet weersproken feiten als vaststaand in de uitspraak te vermelden. Het staat de rechter vrij uit de tussen partijen vaststaande feiten die selectie te maken welke hem voor de beoordeling van het geschil relevant voorkomt. Een en ander neemt niet weg dat tussen partijen vast staat dat het in de dagen voor 4 december 2010 streng heeft gevroren.

Met grief II komt [appellant] op tegen de vaststelling door de kantonrechter dat de VvE jaarlijks een melding ter zake bevriezing onder de leden verspreidt met een in rechtsoverweging 1.6 van het vonnis geciteerde tekst. Volgens [appellant] is deze tekst pas op de algemene ledenvergadering van de VvE van 10 mei 2011 vastgesteld. [appellant] verwijst daartoe naar de agenda voor die ledenvergadering. Het hof volgt [appellant] niet in dit betoog. [appellant] ziet er aan voorbij dat in de door hem aangehaalde agenda is vermeld dat het bestuur het voorstel doet om de desbetreffende tekst in het huishoudelijk reglement op te nemen. Uit de agenda volgt dan ook niet dat deze tekst pas na 10 mei 2011 is verspreid. In het naar aanleiding van het schadevoorval opgestelde rapport van [X] van 4 mei 2011 is vermeld dat namens de VvE aan de opsteller van het rapport is verklaard dat het bestuur de bewoners jaarlijks een brief schrijft met instructies tegen bevriezing. Bij gelegenheid van de comparitie van partijen in hoger beroep heeft [geïntimeerde], op dit punt niet weersproken door [appellant], verklaard dat de VvE jaarlijks waarschuwt tegen bevriezing. Onder deze omstandigheden heeft de kantonrechter terecht vastgesteld dat de desbetreffende melding jaarlijks - en niet pas vanaf 2011 - onder de bewoners wordt verspreid. De grief faalt.

Grief III betreft de leiding die is bevroren. Volgens [appellant] heeft de kantonrechter ten onrechte vastgesteld dat een leiding van de convector is gesprongen. Het betreft echter een op de convector aangesloten cv-leiding. Naar het oordeel van het hof werpt [appellant] een semantische discussie op. Uit het rapport van [X], dat op dit punt niet gemotiveerd is weersproken door [appellant] - bij gelegenheid van de comparitie in hoger beroep heeft [appellant] verklaard de schade niet te hebben gezien -, volgt dat een leiding is gesprongen die in directe verbinding staat met de convector in het appartement van [appellant]. In zoverre is sprake van een cv-leiding van een convector. De grief faalt dan ook.

Met in achtneming van hetgeen hiervoor is overwogen en rekening houdend met hetgeen in hoger beroep verder over de feiten vast staat, gaat het hof uit van de volgende feiten.

[geïntimeerde] heeft [appellant] gedagvaard en betaling gevorderd van een bedrag van € 12.400,85 (€ 11.255,47 aan hoofdsom, € 345,38 aan wettelijke rente en € 800,- aan buitengerechtelijke kosten), te vermeerderen met rente en kosten. Aan deze vordering heeft hij ten grondslag gelegd dat hij schade heeft geleden door de lekkage als gevolg van het bevriezen van de cv-leiding van de convector in het appartement van [appellant]. Volgens [geïntimeerde] is [appellant] aansprakelijk voor deze schade.

Nadat [appellant] verweer had gevoerd, zowel ten aanzien van zijn aansprakelijkheid alsten aanzien van de omvang van de schade, heeft de kantonrechter geoordeeld dat [appellant] aansprakelijk is voor de door [geïntimeerde] geleden schade, die door de kantonrechter is begroot op € 5.436,17. De kantonrechter heeft [appellant] veroordeeld tot betaling van dit bedrag, te vermeerderen met rente en proceskosten. bespreking van de (overige) grieven

Met de grieven IV en V betoogt [appellant] dat de kantonrechter de vordering niet heeft toegewezen op de door [geïntimeerde] aangevoerde gronden. [appellant] heeft geen belang bij deze grieven omdat het hof de vordering van [geïntimeerde] niet alleen heeft te beoordelen op basis van de door [geïntimeerde] in eerste aanleg aangevoerde gronden, maar ook op basis van hetgeen [geïntimeerde] (daarnaast) in hoger beroep aan zijn vordering ten grondslag heeft gelegd. De grieven falen om die reden.

De grieven VI tot en met X betreffen de kern van het geschil en stellen de vraag aan de orde of [appellant] aansprakelijk is voor de door [geïntimeerde] geleden schade. Het hof zal deze grieven, die met elkaar samenhangen, tezamen behandelen en bij de bespreking van de grieven uitgaan van hetgeen door [geïntimeerde] zowel in eerste aanleg als in hoger beroep aan zijn vordering ten grondslag heeft gelegd.

[geïntimeerde] heeft zijn vordering allereerst gebaseerd op artikel 6:174 BW. De convector was verouderd en kwetsbaar voor bevriezing, voldeed daardoor niet aan de eisen die daaraan in de gegeven omstandigheden mocht worden gesteld en leverde daardoor gevaar voor schade op. Dat gevaar heeft zich ook gerealiseerd, begrijpt het hof de stellingen van [geïntimeerde].

Het hof stelt vast dat [appellant] niet heeft bestreden dat de convector onder het bereik van artikel 6:174 BW valt. Het zal daar dan ook van uitgaan. [appellant] heeft wel betoogd dat niet hij maar de VvE de bezitter is in de zin van deze bepaling. Hij heeft verder bestreden dat de convector niet voldoet aan de eisen die daaraan in de gegeven omstandigheden mogen worden gesteld. Dat de convector oud was, is daartoe onvoldoende, aldus [appellant].

Het hof stelt voorop dat [geïntimeerde] dient te stellen en te bewijzen dat de convector gebrekkig is. Of dat het geval is, hangt mede af van het te verwachten gebruik van de convector, de kans op verwezenlijking van gevaar voor personen of zaken en welke onderhouds- en veiligheidsmaatregelen mogelijk en redelijkerwijs te vergen zijn. Het enkele feit dat een met de convector verbonden leiding na een periode van strenge vorst is bevroren en is gaan lekken, betekent nog niet dat de convector gebrekkig is. Het rapport van [X] bevat daartoe naar het oordeel van het hof onvoldoende aanknopingspunten. De reparateur heeft blijkens dat rapport geen gebrek aan de convector vastgesteld. Hij heeft niet vastgesteld dat daadwerkelijk (ijs)koude lucht door de schoepen van de convector naar binnen is geblazen. Integendeel, hij heeft vastgesteld dat de schoepen gesloten waren. Dat de convector oud was, betekent nog niet dat deze ook gebrekkig was.

Nu niet vaststaat dat de convector (en de bijbehorende leidingen) niet voldeden aan de daaraan te stellen eisen, kan in het midden blijven of [appellant] als de bezitter van de convector (met leidingen) heeft te gelden.

[geïntimeerde] heeft ook aan zijn vordering ten grondslag gelegd dat [appellant] in zijn zorgplicht is tekortgeschoten door de convector niet te vervangen. Ook deze grondslag schiet naar het oordeel van het hof te kort. Zonder nadere toelichting, die ontbreekt, valt niet in te zien dat [appellant] verplicht is de convector te vervangen waarvan niet vaststaat dat deze gebrekkig is. Dat de convector gebrekkig was, staat niet vast, zoals het hof hiervoor heeft overwogen. In dit verband overweegt het hof dat niet is komen vast te staan dat de VvE de appartementseigenaren heeft geadviseerd de convector te vervangen. Het volgt niet uit de in rechtsoverweging 2.4.5 aangehaalde instructie van de VvE.

[geïntimeerde] heeft ook nog aangevoerd dat onvoldoende is gestookt dan wel een bedieningsfout is gemaakt. Daargelaten of [geïntimeerde], op wie terzake stelplicht en bewijslast rusten, deze stelling wel voldoende heeft onderbouwd - [appellant] heeft de stelling in elk geval wel gemotiveerd weersproken -, miskent [geïntimeerde] dat het appartement niet door [appellant] werd bewoond, maar door diens zoon, aan wie het appartement was verhuurd. Indien de convector onjuist is bediend of het appartement onvoldoende is verwarmd, valt dat de zoon van [appellant] aan te rekenen. [appellant] is als eigenaar van het appartement niet verantwoordelijk voor fouten van de huurder van het appartement, ook niet als de huurder zijn (meerderjarige) zoon is.

[appellant] is als eigenaar van het appartement mogelijk (ook) aansprakelijk voor onoordeelkundig gebruik van het appartement door zijn huurder indien hij is tekortgeschoten in een op hem rustende instructieverplichting jegens zijn huurder. Voor zover [geïntimeerde] zich daarop beroept - helemaal duidelijk is dat niet - heeft hij dat beroep onvoldoende onderbouwd. Het hof wijst er in dit verband op dat bij gelegenheid van de comparitie van partijen is gebleken dat de meergenoemde instructie van de VvE betreffende het gevaar van bevriezing van de cv-leidingen door de VvE aan de bewoners, dus ook aan de zoon van [appellant], is verspreid, zodat op [appellant] niet de verplichting rustte zijn zoon van de inhoud van die instructie in kennis te stellen.

[geïntimeerde] heeft nog verwezen naar artikel 5:106 lid 4 BW. Deze bepaling, die duidelijk maakt dat de appartementseigenaar het uitsluitend gebruik heeft van bepaalde delen van het in appartementen gesplitste gebouw, vestigt echter geen aansprakelijkheid van de appartementseigenaar voor schade vanwege lekkage van een in het appartement aanwezige leiding van een convector en kan de vordering dan ook niet dragen.

[geïntimeerde] heeft een (algemeen) bewijsaanbod gedaan. Uit hetgeen hiervoor is overwogen, volgt dat het hof aan bewijslevering niet toekomt.

De slotsom is dat de grieven VI tot en met X slagen. Dat betekent dat de vordering van [geïntimeerde] niet toewijsbaar is. Bij die stand van zaken kan de omvang van de schade van [geïntimeerde] in het midden blijven. Bij bespreking van de grieven XI tot en met XIV, die zich keren tegen het oordeel van de kantonrechter over de omvang van de schade, heeft [appellant] geen belang.