Gerechtshof Amsterdam, 03-10-2017, ECLI:NL:GHAMS:2017:4064, 200.216.597/01

[X] c.s. hebben daarop in de eerste aanleg van de onderhavige procedure gevorderd dat de aangezegde ontruiming wordt opgeschort tot twee maanden nadat het gerechtshof een arrest in hoger beroep heeft gewezen en bij dat arrest het bodemvonnis wordt bekrachtigd.

De kantonrechter heeft de vordering toegewezen, met veroordeling van Woningstichting tot betaling van de proceskosten. Tegen deze beslissing en de daaraan ten grondslag gelegde motivering komt Woningstichting met haar grieven op. Deze grieven komen in essentie erop neer dat de kantonrechter de maatstaf voor schorsing van executie onjuist heeft toegepast en zij lenen zich voor gezamenlijke behandeling.

Tussen partijen is niet in geschil dat [X] c.s. binnen de appeltermijn een dagvaarding in hoger beroep hebben uitgebracht tegen het bodemvonnis.

Tijdens het pleidooi op 31 augustus 2017 is gebleken dat de kantonrechter de goederen die (zullen) toebehoren aan [X] , respectievelijk [Y] , onder bewind heeft gesteld bij afzonderlijke beschikkingen van 16 augustus 2017 en dat Van Maas bij die beschikkingen tot bewindvoerder is benoemd.

In een schriftelijke verklaring van 31 augustus 2017 heeft Van Maas verklaard dat hij als bewindvoerder vóór het pleidooi van (het hof leest:) 31 augustus 2017 op de hoogte is gesteld van het spoedappel in deze zaak en heeft ingestemd met het voeren van de procedure (verweer) door [X] c.s., bijgestaan door hun advocaat, mr. Afriyieh. Aldus wordt de bewindvoerder geacht in rechte te zijn verschenen om de procedure als formele procespartij over te nemen.

Bij de beoordeling van de vraag of voldoende grond bestaat tot schorsing van de executie van het bodemvonnis neemt het hof als uitgangspunt dat voor schorsing van de tenuitvoerlegging van een vonnis, waartegen beroep is ingesteld, slechts plaats is indien tenuitvoerlegging misbruik van executiebevoegdheid oplevert. Een dergelijk misbruik zal onder meer aan de orde kunnen zijn indien de executant, mede gelet op de – voor hem kenbare – belangen van de veroordeelde die door de tenuitvoerlegging worden geschaad, geen in redelijkheid te respecteren belang heeft bij het gebruikmaken van zijn bevoegdheid om in afwachting van de uitkomst van het hoger beroep tot tenuitvoerlegging over te gaan. Hiervan kan met name sprake zijn indien het vonnis klaarblijkelijk berust op een juridische of feitelijke misslag of indien na het vonnis voorgevallen of aan het licht gekomen feiten meebrengen dat de executie van het vonnis klaarblijkelijk een noodtoestand doet ontstaan voor degene te wiens laste het vonnis ten uitvoer wordt gelegd. Daarbij behoort de kans van slagen van het aangewende rechtsmiddel in de regel buiten beschouwing te blijven.

Tussen partijen is niet in geschil dat het bodemvonnis niet op een juridische of feitelijke misslag berust. Aan de orde is daarom de vraag of na het bodemvonnis voorgevallen of aan het licht gekomen feiten meebrengen dat de executie daarvan klaarblijkelijk een noodtoestand doet ontstaan voor [X] c.s.

[X] c.s. hebben gewezen op het bepaalde in artikel 23 van het Huurreglement van Woningstichting, welke bepaling volgens hen niet zodanig is geformuleerd dat directe ontruiming bij huurachterstand van drie maanden of meer als uitgangspunt geldt. De kantonrechter heeft, aldus [X] c.s., terecht acht geslagen op deze ‘vaste gedragslijn’ van Woningstichting als sociale verhuurster, welke gedragslijn in de bodemzaak niet aan de orde is gekomen omdat [X] c.s. in die procedure in persoon, zonder advocaat, zijn verschenen. Het gaat hierbij om een belangrijk feit dat in het kader van een executiegeschil in aanmerking dient te worden genomen. Dat geldt ook voor de omstandigheid dat [X] c.s. na het wijzen van het bodemvonnis (vlak voor de beoogde executiedatum) de openstaande vordering, inclusief kosten, hebben voldaan. Ook de lichamelijke en geestelijke beperkingen van [X] zijn pas na afloop van de bodemprocedure ter sprake gekomen. Het is een feit van algemene bekendheid dat een lichamelijk beperkte persoon, zoals [X] , logischerwijs een aangepaste woning nodig heeft. [X] is al lange tijd bezig bij de Wmo-afdeling van de gemeente Den Helder een voorziening daarvoor te krijgen. Bij ontruiming zullen [X] c.s. geen aangepaste woning kunnen verkrijgen, waardoor zeker een noodtoestand zal ontstaan. De kantonrechter heeft voorts terecht de late betaling van de huur over de maand (het hof leest:) april 2017 als vergissing van [X] c.s. aangemerkt, zodat dit niet aan schorsing van executie in de weg staat. Nu [X] c.s. een bewindvoerder hebben die het financieel beheer voert en [X] c.s. langzamerhand het leven op de rails proberen te krijgen, zal dakloos worden niet wenselijk zijn, aldus nog steeds [X] c.s.

Aan de stellingen van [X] c.s. kan niet worden ontleend dat na het vonnis voorgevallen of aan het licht gekomen feiten meebrengen dat de executie van het bodemvonnis klaarblijkelijk een noodtoestand voor hen doet ontstaan. Het moet hierbij immers gaan om nieuwe feiten, die niet aan de orde konden worden gebracht in de bodemprocedure omdat zij toen nog niet waren voorgevallen of aan het licht gekomen, en die, indien wel bekend, tot een andere beoordeling van de (bodem)zaak zouden hebben geleid. De door [X] c.s., onder verwijzing naar het Huurreglement van Woningstichting, gestelde vaste gedragslijn is – wat daarvan verder ook zij – geen nieuw feit. In de optiek van [X] c.s. bestond deze gedragslijn immers al ten tijde van het voeren van de bodemprocedure. Dat wordt niet anders indien [X] c.s. deze stelling ten overstaan van de bodemrechter niet naar voren hebben gebracht. De lichamelijke en geestelijke beperkingen van [X] bestonden ook al voor en tijdens de bodemprocedure. De betaling van het bedrag, met kosten, waartoe [X] c.s. bij het bodemvonnis zijn veroordeeld en de benoeming van de bewindvoerder zijn wel feiten die na het bodemvonnis zijn voorgevallen, maar geen feiten die meebrengen dat de executie klaarblijkelijk een noodtoestand doet ontstaan. Al bij al hebben [X] c.s. noch in eerste aanleg noch in hoger beroep feiten naar voren gebracht die aanleiding kunnen geven tot schorsing van de executie van het bodemvonnis. Dat betekent dat de kantonrechter daartoe ten onrechte is overgegaan en dat de grieven slagen.

Het vonnis waarvan beroep zal worden vernietigd en de vordering van [X] c.s. zal alsnog worden afgewezen. Van Maas in zijn hoedanigheid van bewindvoerder over de goederen van [X] c.s. zal als de in het ongelijk gestelde partij worden verwezen in de kosten van het geding in beide instanties.