Centrale Raad van Beroep, 30-06-2017, ECLI:NL:CRVB:2017:2226, 15/501 WIA

Appellant heeft op 13 augustus 2013 een uitkering op grond van de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (Wet WIA) aangevraagd. Bij besluit van 14 november 2013 heeft het Uwv vastgesteld dat voor appellant met ingang van 8 juli 2013 geen recht is ontstaan op een WIA-uitkering. Dit besluit berust op een rapport van een verzekeringsarts van het Uwv van 23 oktober 2013. De verzekeringsarts heeft de voor appellant in aanmerking te nemen beperkingen vastgelegd in een Functionele Mogelijkhedenlijst (FML) van 7 juli 2013. Op basis van de FML heeft een arbeidsdeskundige van het Uwv het verlies van verdiencapaciteit van appellant met ingang van 8 juli 2013 vastgesteld op 20,11%.

Bij de aangevallen uitspraak heeft de rechtbank het beroep van appellant tegen het bestreden besluit ongegrond verklaard. Na een gedetailleerde beschrijving te hebben gegeven van het onderzoek van de verzekeringsartsen heeft de rechtbank geoordeeld dat de verzekeringsartsen zorgvuldig onderzoek hebben verricht. Hiertoe heeft zij overwogen dat de primaire verzekeringsarts appellant op zijn spreekuur heeft gezien en zelf psychisch en lichamelijk onderzoek heeft verricht. De verzekeringsarts bezwaar en beroep heeft appellant tijdens de hoorzitting gezien. De verzekeringsartsen hebben de beschikbare medische informatie, waaronder het deskundigenrapport van Jolles, in hun beoordeling meegenomen en mee laten wegen in hun rapporten. Gelet op de beschikbare gegevens heeft de rechtbank aangenomen dat de verzekeringsartsen bij appellant niet te geringe medische beperkingen hebben vastgesteld. Met name blijkt uit de rapporten van de verzekeringsartsen dat zij op de hoogte waren van de door appellant gestelde klachten, waaronder zijn schouder- en nekklachten. Bij haar oordeel heeft de rechtbank mede in aanmerking genomen dat appellant op geen enkele wijze had onderbouwd waarom de door hem gestelde (aanvullende) beperkingen in de FML hadden moeten worden opgenomen.

In hoger beroep heeft appellant vooropgesteld dat de rechtbank ten onrechte tot het oordeel is gekomen dat aan het bestreden besluit een zorgvuldig onderzoek ten grondslag ligt. Meer in het bijzonder heeft appellant aangevoerd dat het Uwv onvoldoende acht heeft geslagen op de medische gegevens die uit de procedures in verband met de weigering van het ziekengeld zijn verkregen, waaronder in het bijzonder het deskundigenrapport van Jolles. Voorts heeft de rechtbank ten onrechte geoordeeld dat de verzekeringsartsen appellant psychisch en lichamelijk hebben onderzocht. Het enkele gegeven dat deze artsen op de hoogte waren van de door appellant gestelde klachten, waaronder schouder- en nekklachten, is onvoldoende om tot een correcte duiding van de beperkingen van appellant te komen. De verzekeringsartsen hebben ten onrechte de door appellant naar voren gebrachte knieklachten, die ook in het rapport van Jolles zijn betrokken, buiten beschouwing gelaten, evenals beperkingen voor voorwaarts buigen op schouderhoogte, het verrichten van schouderbelastende werkzaamheden boven schouderhoogte en klimmen. Ook is appellant op een urenbeperking tot vier uur per dag aangewezen.

Ter zitting heeft appellant met een beroep op het arrest van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) van 8 oktober 2015 (ECLI:CE:ECHR:2015:1008JUD007721212, zaaknummer 77212/12, Korošec) betoogd dat de rechtbank het beginsel van de equality of arms heeft miskend door niet over te gaan tot benoeming van een deskundige of in elk geval de deskundige Jolles, die eerder in de Ziektewetzaak had gerapporteerd, te raadplegen. Appellant heeft daartoe – zakelijk weergegeven – betoogd dat er in de beoordelingssystematiek van het Uwv altijd een zekere mate van ongelijkheid bestaat en dat het idee lijkt te overheersen dat de verzekeringsarts overal verstand van heeft. Volgens appellant is er een duidelijke parallel tussen de medische commissies waarover het arrest Korošec gaat enerzijds, en de verzekeringsartsen van het Uwv anderzijds. Desgevraagd heeft appellant te kennen gegeven dat hij heeft overwogen opnieuw een orthopedisch chirurg als deskundige in te schakelen, maar dat de hoge kosten die dat zou meebrengen hem daarvan hebben weerhouden.

Gelet op de in 4.2.1 en 4.2.2 genoemde arresten is de kern van het beginsel van de equality of arms erin gelegen dat slechts als er evenwicht bestaat tussen partijen met betrekking tot de mogelijkheid om bewijsmateriaal aan te dragen, de bestuursrechter in staat is een onafhankelijk en onpartijdig oordeel te geven. In verband met de twijfel aan de onpartijdigheid van de verzekeringsartsen van het Uwv bij de vaststelling van de voor de betrokkene in aanmerking te nemen beperkingen, moet de rechter de vraag beantwoorden of de betrokkene voldoende ruimte heeft gehad tot betwisting van de medische bevindingen van de verzekeringsartsen, bijvoorbeeld door zelf medische stukken in te dienen. Indien op grond van het geheel aan gegevens wordt vastgesteld dat geen equality of arms tussen het Uwv en de betrokkene bestaat, zal de bestuursrechter moeten waarborgen dat dit evenwicht wordt hersteld. De betrokkene kan in dit geval bijvoorbeeld alsnog de gelegenheid krijgen om (medische) gegevens in te brengen of in de gelegenheid gesteld worden om zelf een deskundige in te schakelen. Daarbij kan van de bestuursrechter worden gevergd dat deze verduidelijkt wat nodig is. Als de betrokkene (medische) stukken in het geding brengt, moet de bestuursrechter beoordelen of deze stukken een redelijke mogelijkheid vormen voor betrokkene om de bestuursrechter van zijn standpunt te overtuigen (zie Letinčić, r.o. 49 en Spycher, r.o. 28). Als het de betrokkene in redelijkheid niet kan worden tegengeworpen geen nadere medische stukken ter onderbouwing van zijn (hoger) beroep te hebben ingediend of de bestuursrechter de door betrokkene ingediende stukken naar hun aard niet geschikt acht om twijfel te zaaien aan de rapporten van de verzekeringsartsen, bijvoorbeeld omdat een behandelend arts genoodzaakt is de informatie beperkt te verstrekken, ligt het op de weg van de bestuursrechter betrokkene voor deze bewijsnood zo nodig compensatie te bieden, bijvoorbeeld in de vorm van benoeming van een onafhankelijke (medisch) deskundige.

Als een betrokkene een rapport in de procedure inbrengt dat is opgesteld door een door hem ingeschakelde medisch deskundige, is in het algemeen voldaan aan het vereiste van gelijke procespositie. Onder omstandigheden kan aan die eisen worden voldaan door een rapport of een verklaring van een behandelaar.

Als de bestuursrechter niet ingaat op een verzoek om een deskundige te benoemen, teneinde voor de betrokkene compensatie te bieden voor de gestelde bewijsnood, zal die afwijzing door de bestuursrechter gemotiveerd moeten worden. Daarbij is in dit kader niet zozeer beslissend de vraag of de bestuursrechter in de kwaliteit en de wijze van totstandkoming van de rapporten van de verzekeringsartsen aanleiding moet zien een medisch deskundige te raadplegen, maar of betrokkene voldoende gelegenheid heeft gehad om in voldoende mate weerwoord te bieden aan wat de verzekeringsartsen hebben aangevoerd ter onderbouwing van het bestreden besluit.

Een betrokkene kan door zijn gemotiveerde betwisting van wat is geconcludeerd over zijn mogelijkheden en beperkingen voor het verrichten van arbeid twijfel doen ontstaan over de juistheid van de beoordeling door het Uwv. Als twijfel aan de juistheid van de beoordeling – na een eventuele reactie van het Uwv – niet bij de bestuursrechter wordt weggenomen kan ook daarin reden bestaan dat de bestuursrechter een (medisch) deskundige benoemt.

Bij afwijzing van het verzoek om een deskundige in te schakelen moet de bestuursrechter motiveren waarom hij zich op basis van de door partijen ingebrachte medische informatie voldoende in staat acht het tussen hen bestaande geschil te beslechten.

8. Tussen partijen is alleen nog in geding of het Uwv de belastbaarheid van appellant op de datum in geding juist heeft vastgesteld en of de in het arbeidskundig onderzoek voor appellant geselecteerde functies uit medisch opzicht geschikt voor hem zijn.

9. Stap 1: De zorgvuldigheid van de besluitvorming

Het oordeel van de rechtbank dat het onderzoek van de verzekeringsartsen zorgvuldig is geweest, is juist. Daaraan wordt nog het volgende toegevoegd.

Uit het in 1.2 vermelde rapport van de verzekeringsarts van 23 oktober 2013 blijkt dat deze appellant op een spreekuur van 26 september 2013 heeft gezien en lichamelijk heeft onderzocht. Uit het rapport blijkt voorts dat de verzekeringsarts kennis heeft genomen van de uitgebreide informatie die eerder bij de verzekeringsgeneeskundige beoordelingen op grond van de ZW was verkregen, en meer in het bijzonder van het in 1.1 vermelde deskundigenrapport van Jolles. De verzekeringsarts heeft verder gerefereerd aan een rapport van de behandelend reumatoloog van 15 augustus 2013, waarin is geconcludeerd dat een reumatische oorzaak van de klachten van appellant is uitgesloten, en aan een rapport van de behandelend cardioloog van 10 augustus 2013, waarin is vastgesteld dat de klachten niet tot een cardiale oorzaak zijn te herleiden.

De in 3.2 samengevatte, op het arrest Korošec gebaseerde, grond betreft de vraag of er in de beroepsfase evenwicht tussen partijen heeft bestaan met betrekking tot de mogelijkheid bewijsmateriaal aan te dragen over de mate van de voor appellant op de datum in geding in aanmerking te nemen beperkingen.

Er is geen reden om aan te nemen dat de rechtbank appellant onvoldoende ruimte heeft gelaten om in de beroepsfase (nadere) medische stukken in te dienen ter onderbouwing van zijn standpunt dat het Uwv zijn beperkingen heeft onderschat. In hoger beroep heeft appellant evenmin nadere medische stukken ingediend en heeft hij ermee volstaan te verwijzen naar het door hem in de in 1.1 vermelde ZW-procedure ingebrachte deskundigenrapport van orthopedisch chirurg Jolles. Uit het rapport van de verzekeringsarts bezwaar en beroep blijkt dat dit rapport, afkomstig van een van het Uwv onafhankelijke deskundige, een doorslaggevende rol heeft gespeeld bij het vaststellen van de voor appellant in aanmerking te nemen beperkingen. Van een schending van equality of arms is dan ook geen sprake, zodat er geen aanleiding is tot benoeming van een deskundige. De door appellant naar voren gebrachte grond dat sprake is van schending van equality of arms omdat hij de kosten van het opnieuw inschakelen van een orthopedisch chirurg als deskundige niet kan dragen, kan daarom niet slagen.

De rechtbank is terecht en op goede gronden tot het oordeel gekomen dat het Uwv de voor appellant met ingang 8 juli 2013 in aanmerking te nemen beperkingen juist heeft vastgesteld. Uit het verzekeringsgeneeskundig onderzoek is naar voren gekomen dat appellant een normale lichaamsbouw en voedingstoestand heeft. Voorts heeft de verzekeringsarts vastgesteld dat bij appellant met betrekking tot aandacht, concentratie en overige functies geen bijzonderheden waarneembaar waren. De verzekeringsarts heeft tevens melding gemaakt van de constatering van Jolles dat er sprake is van discrepantie tussen de aard en de intensiteit van de door appellant ervaren klachten enerzijds, en de gevonden afwijkingen aan de centrale wervelkolom, schouders en linkerknie, anderzijds. Voor de vaststelling van de voor appellant in aanmerking te nemen beperkingen heeft de verzekeringsarts hoofdzakelijk aangeknoopt bij de conclusies uit het rapport van Jolles, met overname van de door deze deskundige voorgestelde beperkingen voor het voorwaarts heffen op schouderhoogte, het verrichten van schouderbelastende werkzaamheden boven schouderhoogte en klimmen. Mits voldoende rekening wordt gehouden met deze beperkingen, heeft de verzekeringsarts geen aanleiding gezien voor het stellen van een urenbeperking. Verder bleek uit de door de verzekeringsarts bij de huisarts opgevraagde informatie dat de door appellant eerder ervaren psychische klachten op de beoordelingsdatum niet meer actueel waren.

Ook in hoger beroep heeft appellant volstaan met de stelling dat de verzekeringsarts zijn beperkingen heeft onderschat. Ter onderbouwing daarvan heeft appellant geen nadere gegevens overgelegd. Voor zover appellant heeft aangevoerd dat het Uwv de voor hem op basis van het deskundigenrapport van Jolles in de ZW-procedure aangenomen urenbeperking bij de nu in geding zijnde WIA-beoordeling ten onrechte buiten beschouwing heeft gelaten, heeft het Uwv voldoende gemotiveerd dat de noodzaak van deze urenbeperking zich beperkte tot het verrichten van de maatgevende arbeid en er geen medische noodzaak was deze ook te stellen voor het verrichten van de bij de in geding zijnde schatting geselecteerde functies.

Ten slotte is de rechtbank terecht en op goede gronden tot het oordeel gekomen dat appellant, met inachtneming van de voor hem gestelde beperkingen, in staat moet worden geacht de voor hem geselecteerde functies te verrichten.

12. Wat in 8 tot en met 11 is overwogen leidt tot de slotsom dat het hoger beroep niet slaagt en dat de aangevallen uitspraak moet worden bevestigd.

13. Voor een veroordeling in de proceskosten bestaat geen aanleiding.