Centrale Raad van Beroep, 24-02-2016, ECLI:NL:CRVB:2016:622, 15/7075 WMO15

Op 31 oktober 2014, 3 november 2014, 25 november 2014, 8 december 2014 en

12 december 2014 hebben zij het college verzocht om opvang of leefgeld op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015) of het gemeentelijk beleid.

Bij primaire besluiten van 15 januari 2015, 27 januari 2015, 9 februari 2015,

16 februari 2015 en 18 februari 2015, na bezwaar gehandhaafd bij besluiten van

12 maart 2015 en 24 april 2015 (bestreden besluiten), heeft het college deze aanvragen afgewezen. Aan deze afwijzing heeft het college ten grondslag gelegd dat betrokkenen op grond van het koppelingsbeginsel opgenomen in artikel 10 van de Vw 2000 en artikel 1.2.2 van de Wmo 2015 geen aanspraak kunnen maken op een maatwerkvoorziening en dat ook niet gebleken is van een zo specifieke combinatie van factoren dat op grond van artikel 8 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM) een positieve verplichting tot het verstrekken van opvang door middel van een maatwerkvoorziening bestaat. Volgens het college is er geen noodzaak voor het verstrekken van opvang en leefgeld grond van de Wmo 2015, omdat betrokkenen gebruik kunnen maken van een andere opvangvoorziening. Het college heeft daarbij onder meer gewezen op de in de gemeente aanwezige bed-bad-broodvoorziening. Verder heeft het college overwogen dat betrokkenen ook aan het gemeentelijke beleid, zoals het Fonds Gevolgen Vreemdelingenwetgeving (FGV), geen aanspraken kunnen ontlenen.

2. Bij de aangevallen uitspraak heeft de rechtbank de beroepen, met bepalingen over het griffierecht en proceskosten, gegrond verklaard en de bestreden besluiten vernietigd. Voorts heeft de rechtbank de onder 1.3 genoemde primaire besluiten herroepen, bepaald dat betrokkenen in de periode in geding recht hebben op maatschappelijke opvang overeenkomstig de bed-bad-broodvoorziening en bepaald dat deze uitspraak in de plaats treedt van de vernietigde bestreden besluiten. Hierbij heeft de rechtbank overwogen dat het college de aanvragen van betrokkenen ten onrechte heeft afgewezen nu de beslissing om een persoon al dan niet toe te laten tot de bed-bad-broodvoorziening een besluit is in de zin van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) en betrokkenen voldoen aan de voorwaarden voor toelating tot deze voorziening. De rechtbank heeft geoordeeld dat ingevolge het koppelingsbeginsel zoals dat is neergelegd in artikel 1.2.2 van de Wmo 2015 betrokkenen geen aanspraak hebben op een maatwerkvoorziening en dat zij niet aannemelijk hebben gemaakt dat aan hen op grond van artikel 8 van het EVRM meer zou moeten worden geboden dan de bed-bad-broodvoorziening. Voor zover betrokkenen stellen dat zij recht hebben op leefgeld op grond van het FGV heeft de rechtbank geoordeeld dat betrokkenen niet voldoen aan de voorwaarden van dit beleid.

In de incidenteel hoger beroepen en de verweerschriften heeft het college onder verwijzing naar de uitspraak van de Raad van 26 november 2015, ECLI:NL:CRVB:2015:3803, aangevoerd dat betrokkenen gebruik kunnen maken van de voorzieningen die hen in een vrijheidsbeperkende locatie (VBL) ter beschikking staan. Op die wijze wordt voldoende invulling gegeven aan de uit het internationaal recht voortvloeiende positieve verplichting opvang te bieden. Er is daarmee geen verplichting voor het college om opvang te bieden. De mogelijkheid om gebruik te maken van de gemeentelijke

bed-bad-broodvoorziening doet aan het voorgaande niet af.

4. De Raad komt tot de volgende beoordeling.

“5.9. In zijn uitspraak van heden, ECLI:NL:RVS:2015:3415, heeft de Afdeling in een vergelijkbaar geschil over opvang, maar dan tussen een vreemdeling en de staatssecretaris, uitspraak gedaan. (…) De Afdeling heeft in haar uitspraak met betrekking tot de opvang in een VBL geoordeeld dat het gevolg van de keuze van een vreemdeling om niet mee te werken aan zijn vertrek, te weten dat de staatssecretaris hem de toegang tot de VBL weigert, in beginsel voor zijn risico komt, maar dat dit niet wegneemt dat zich bijzondere omstandigheden kunnen voordoen waarin de staatssecretaris aan het bieden van onderdak in een VBL niet bij voorbaat de voorwaarde mag verbinden dat een vreemdeling meewerkt aan zijn vertrek uit Nederland. Zodanige bijzondere omstandigheden doen zich voor, indien uit hetgeen de vreemdeling aan zijn verzoek ten grondslag heeft gelegd, blijkt dat hij vanwege zijn psychische gesteldheid, althans voorlopig, niet in staat kan worden geacht de gevolgen van zijn handelen en nalaten te overzien. Zolang deze omstandigheden zich voordoen kan die vreemdeling niet verantwoordelijk worden gehouden voor zijn weigering mee te werken aan vertrek. Het is aan de vreemdeling om aan zijn verzoek om opvang zodanige bijzondere omstandigheden ten grondslag te leggen. (…)

In de uitspraak van 26 november 2011, ECLI:NL:CRVB:2015:3834 heeft de Raad, naar aanleiding van de in die procedure aangevoerde beroepsgrond dat de

bed-bad-broodvoorziening geen maatschappelijke opvang is als bedoeld in de Wmo, voorts overwogen:

“4.7.1. (…) Nu de Wmo 2015 voorziet in een generieke regeling voor de (maatschappelijke) opvang van dak- en thuislozen en de staatssecretaris verantwoordelijk is voor specifiek opvangrecht voor niet rechtmatig in Nederland verblijvende vreemdelingen, leiden overwegingen van rechtszekerheid en het belang van een transparante rechtsmachtverdeling ertoe dat door gemeenten getroffen specifieke opvangvoorzieningen voor niet rechtmatig in Nederland verblijvende vreemdelingen op wie het koppelingsbeginsel van toepassing is, niet langer zullen worden aangemerkt als (maatschappelijke) opvang op grond van de Wmo, onderscheidenlijk de Wmo 2015. (…)