Centrale Raad van Beroep, 14-03-2006, AV7858, 04/3673 NABW e.a.

U I T S P R A A K

in de gedingen tussen:

[appellant], appellant, en [appellante], appellante, beiden wonende te [woonplaats],

en

het College van burgemeester en wethouders van de gemeente Haarlem, gedaagde.

I. ONTSTAAN EN LOOP VAN DE GEDINGEN

Namens appellanten heeft mr. W. Searle, advocaat te Hoorn, hoger beroep ingesteld tegen twee uitspraken van de rechtbank Haarlem van 1 juni 2004, reg.nrs. 02-1693 en 1694 NABW, onderscheidenlijk reg.nr. 03 - 1450 NABW.

Gedaagde heeft verweerschriften ingediend.

De enkelvoudige kamer heeft het onderzoek heropend. De gedingen zijn vervolgens in de stand waarin zij zich bevonden verwezen naar een meervoudige kamer van de Raad.

De gedingen zijn opnieuw behandeld ter zitting van 11 oktober 2005, waar appellanten zijn verschenen, bijgestaan door mr. Mes, en waar gedaagde zich heeft laten vertegen-woordigen door R. de Vos, werkzaam bij de gemeente Haarlem. De Raad heeft het onderzoek ter zitting geschorst, teneinde gedaagde in de gelegenheid te stellen zich naar aanleiding van het verhandelde ter zitting nader te beraden.

Gedaagde heeft nadere stukken aan de Raad gezonden, waaronder een - nader - besluit van 17 november 2005.

De nadere zitting heeft plaatsgevonden op 20 december 2005, waar appellanten zijn verschenen, bijgestaan door mr. Mes, en waar gedaagde zich heeft laten vertegenwoor-digen door R. de Vos en drs. M. Zandbergen, beiden werkzaam bij de gemeente Haarlem.

II. MOTIVERING

De Raad gaat uit van de volgende in deze gedingen van belang zijnde feiten en omstandigheden.

Bij besluit van 22 april 2002 heeft gedaagde het terug te vorderen bedrag nader vastgesteld op € 68.311,88.

Bij besluit van 10 oktober 2002 heeft gedaagde het bezwaar van appellanten tegen het besluit van 27 maart 2002 niet-ontvankelijk verklaard.

Bij besluit van 10 april 2003 heeft gedaagde het terug te vorderen bedrag nogmaals nader vastgesteld, thans op € 63.852,28. Het tegen dit besluit gemaakte bezwaar is bij besluit van 28 augustus 2003 deels ongegrond en deels niet-ontvankelijk verklaard.

In hoger beroep hebben appellanten zich gemotiveerd tegen de aangevallen uitspraken gekeerd.

De Raad komt tot de volgende beoordeling.

De Raad merkt het besluit van 17 november 2005 aan als een besluit in de zin van artikel 6:18, eerste lid, van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Nu met dit besluit niet volledig aan de beroepen van appellanten tegemoet is gekomen, worden de beroepen tegen de besluiten van 10 oktober 2002 en 28 augustus 2003 met toepassing van artikel 6:19, eerste lid, van de Awb, in verbinding met artikel 6:24, eerste lid, van de Awb, geacht mede te zijn gericht tegen het besluit van 17 november 2005.

De Raad stelt voorts vast dat het besluit van 17 november 2005 geheel in de plaats is getreden van hetgeen in de besluiten van 10 oktober 2002 en 28 augustus 2003 over de bezwaren van appellanten is besloten, zodat appellanten geen belang meer hebben bij een beslissing op hun hoger beroepen tegen de aangevallen uitspraken. Dit brengt mee dat de hoger beroepen niet-ontvankelijk moeten worden verklaard.

De terugvordering over de periode van 1 april 1997 tot en met 30 juni 1997 en de intrekking en de herziening van het recht van appellanten op bijstand over de periode van 1 juli 1997 tot en met 28 februari 2002 berusten in de eerste plaats op het standpunt van gedaagde dat appellanten inkomsten uit arbeid hebben ontvangen.

Over de hoogte van de bij Verweij ontvangen inkomsten bestaat tussen partijen geen verschil van mening.

Appellanten beschouwen de bij [naam vereniging] ontvangen inkomsten van f 200,-- per maand als een vergoeding voor gemaakte onkosten. Evenals gedaagde volgt de Raad hen daarin niet. Gezien de aard van de werkzaamheden, waaronder het assisteren bij het geven van judolessen, en de omvang en de frequentie waarin deze werkzaamheden werden verricht, moeten deze worden aangemerkt als op geld waardeerbare activiteiten en de vergoeding als een beloning daarvoor.

Wat de bij [werkgever 2] genoten inkomsten betreft komt de Raad tot eenzelfde oordeel. Ook hier gaat het om activiteiten met een economische waarde. Bij de bepaling van de hoogte van de in aanmerking te nemen inkomsten mocht gedaagde naar het oordeel van de Raad afgaan op de verklaringen die de penningmeesters hierover hebben afgegeven. Dat, zoals appellanten hebben aangevoerd, penningmeester [betrokkene 1] over de periode vanaf 1 januari 2001 een aanmerkelijk lagere vergoeding, te weten ongeveer f 1.470,-- per jaar per persoon, heeft genoemd dan zijn voorganger [betrokkene 2], die heeft verklaard dat maandelijks f 700,-- tot f 800,-- werd betaald, doet daaraan bij gebreke van andere objectieve gegevens niet af. Daarbij betrekt de Raad dat appellante tegenover de sociale recherche heeft verklaard dat appellanten maandelijks aanvankelijk een vergoeding van f 600,-- en naderhand een vergoeding van ongeveer f 1.000,-- per maand ontvingen. Met de door gedaagde aangehouden bedragen zijn appellanten over het geheel genomen derhalve niet tekort gedaan.

Appellanten hebben aangevoerd dat op deze inkomsten een vrijlating diende te worden toegepast. Gedaagde is van mening dat daarvoor geen plaats is, aangezien sprake is van verzwegen inkomsten. De Raad ziet voor dat standpunt van gedaagde onvoldoende grondslag in de Abw. In het geval wordt voldaan aan artikel 43, tweede lid, aanhef en onder m, van de Abw zal, ook indien sprake is van verzwegen en/of van zwarte inkom-sten, de in die bepaling vervatte vrijlating dienen te worden toegepast. In dit geval golden voor appellant vanaf de maand waarin hij 57,5 jaar oud werd (augustus 1997), ingevolge de krachtens artikel 113, vierde lid, van de Abw vastgestelde Regeling vrijstelling verplichtingen Abw van 20 april 1995, enkele arbeidsverplichtingen niet meer. Als gevolg daarvan kon hij dan ook aanspraak maken op de gedeeltelijke vrijlating van zijn inkomsten als in de hiervoor vermelde bepaling bedoeld.

Aanvankelijk heeft gedaagde ook inkomsten uit arbeid bij judovereniging [vereniging 2] en bij [vereniging 3] in aanmerking genomen. Gedaagde heeft de desbetreffende activiteiten evenwel alsnog als vrijwilligerswerk aangemerkt, hetgeen heeft geleid tot een correctie van het bedrag van de terugvordering ter hoogte van de in eerste instantie in aanmerking genomen inkomsten bij deze verenigingen. Die correctie is als zodanig niet in geschil.

Dienaangaande stelt de Raad aan de hand van de gedingstukken vast dat gedaagde, uitgaande van de feitelijke ontvangst van de erfenis in april 1997 en de stand van het reeds aanwezige vermogen, over de genoemde periodes naast de inkomsten uit arbeid maandelijks een bedrag wegens intering op het vermogen in aanmerking heeft genomen, op basis waarvan gedaagde heeft vastgesteld dat appellanten tot 1 juli 2001 geen recht op bijstand hadden. Dit acht de Raad onjuist. Nog daargelaten de juistheid van de daarbij gehanteerde bedragen, is voor toepassing van een interingsnorm bij intrekking of herziening met terugwerkende kracht en bij terugvordering in het geval van schending van de inlichtingenverplichting volgens vaste rechtspraak van de Raad geen plaats. De Raad ziet dan ook onvoldoende grondslag voor het standpunt van gedaagde dat appellanten in de gehele periode van 1 april 1997 tot en met 30 juni 2001 hebben beschikt over een vermogen boven de toepasselijke vermogensgrens. Weliswaar is sprake van de ontvangst van een erfenis en van het bezit van auto’s, maar aan de hand van de beschikbare gegevens kan niet worden vastgesteld dat als gevolg daarvan steeds sprake is geweest van teveel vermogen.

Het voorgaande leidt de Raad tot het oordeel dat het besluit van 17 november 2005 niet berust op een deugdelijke grondslag. De beroepen, voor zover die geacht worden te zijn gericht tegen het besluit van 17 november 2005, zijn derhalve gegrond en dat besluit komt wegens strijd met artikel 7:12, eerste lid, van de Awb voor - gehele - vernietiging in aanmerking.

Gedaagde was vervolgens over de periode van 1 juli 2001 tot en met 28 februari 2002 gehouden tot herziening van het recht op bijstand van appellanten. Deze herziening heeft echter niet op juiste wijze plaatsgevonden, aangezien op de inkomsten van appellant geen vrijlating is toegepast. Dit betekent dat de rechtsgevolgen van de herziening niet in stand kunnen worden gelaten.

De Raad zal gelet op het voorgaande gedaagde opdragen een nieuw besluit te nemen op het bezwaar van appellanten tegen het besluit van 27 maart 2002 voor zover het betreft de herziening over de periode van 1 juli 2001 tot en met 28 februari 2002 en de terugvor-dering over de periode van 1 april 1997 tot en met 28 februari 2002, zulks met inachtne-ming van deze uitspraak.

Met het oog op de nadere besluitvorming van gedaagde overweegt de Raad nog dat gedaagde daarbij als uitgangpunt mag nemen dat over de periode van 1 april 1997 tot en met 30 juni 2001 is voldaan aan de voorwaarden voor toepassing van artikel 81, eerste lid, van de Abw (tekst tot en vanaf 1 juli 1997). Daarbij tekent de Raad aan dat, anders dan appellanten hebben aangevoerd, hier geen sprake is van verjaring of verval van recht. Tot 1 juli 1997 was ingevolge artikel 87, eerste lid, van de Abw ten aanzien van terugvordering sprake van een vervaltermijn van vijf jaren. Die termijn is in dit geval niet overschreden, aangezien gedaagde tot terugvordering over de periode van 1 april 1997 tot en met 30 juni 1997 is overgegaan bij besluit van 27 maart 2002.

Voorts overweegt de Raad in dit verband dat in hetgeen appellanten hebben aangevoerd geen dringende redenen als bedoeld in artikel 78, derde lid, van de Abw zijn gelegen om geheel of gedeeltelijk van terugvordering af te zien. Dringende redenen kunnen naar vaste rechtspraak slechts zijn gelegen in de onaanvaardbare sociale en/of financiële consequenties van een terugvordering voor de betrokkene(n). Het moet dan gaan om incidentele gevallen waarin iets bijzonders of uitzonderlijks aan de hand is. Van zodanige consequenties is de Raad in dit geval niet gebleken. Dat, zoals appellanten hebben aangevoerd, zij niet in staat zijn om af te lossen omdat zij slechts beschikken over een minimuminkomen is daarvoor niet voldoende. De Raad wijst er daarbij op dat de aflossingsbedragen zo worden vastgesteld dat de betrokkenen blijven beschikken over de beslagvrije voet als bedoeld in artikel 475d van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering.

III. BESLISSING

De Centrale Raad van Beroep,

Recht doende:

Aldus gewezen door mr. drs. Th.G.M. Simons als voorzitter en mr. C. van Viegen en mr. J.N.A. Bootsma als leden, in tegenwoordigheid van R.C. Visser als griffier, en uitgesproken in het openbaar op 14 maart 2006.

(get.) Th.G.M. Simons.

(get.) R.C. Visser.

GG130306