SCHRIFTELIJKE VRAAG E-1855/03 van Anna Karamanou (PSE) aan de Commissie. Mensenrechten in de EU — Ontbreken van een communautair systeem voor het afleggen van verantwoordelijkheid door de lidstaten in verband met overtredingen van de mensenrechten.

27.3.2004

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 78/730

(2004/C 78 E/0779)

SCHRIFTELIJKE VRAAG E-1855/03

van Anna Karamanou (PSE) aan de Commissie

(3 juni 2003)

Betreft: Mensenrechten in de EU — Ontbreken van een communautair systeem voor het afleggen van verantwoordelijkheid door de lidstaten in verband met overtredingen van de mensenrechten

In de halfjaarlijkse rapporten van Amnesty International wordt melding gemaakt van systematische overtredingen van de mensenrechten in de meeste lidstaten van de EU, waarbij met name migranten en leden van minderheidsgroeperingen het slachtoffer zijn. Deze overtredingen, marteling, mishandeling en het gebruik van buitensporig geweld, worden hoofdzakelijk gepleegd door leden van veiligheidsdiensten. In de meeste gevallen blijven deze overtredingen onbestraft.

Terwijl de EU de meeste misstanden op haar eigen grondgebied doodzwijgt, is zij zeer actief op het vlak van de bescherming van de mensenrechten in andere landen, met een groot aantal aanbevelingen en verzoeken aan derde landen waarmee wordt samengewerkt of die van de EU financiële steun ontvangen. In de Verdragen — maar overeenkomstig alle indicaties ook in het nieuwe Constitutioneel Verdrag waaraan op dit moment wordt gewerkt — is weliswaar expliciet het voornemen van de EU opgenomen de mensenrechten zowel binnen als buiten de Unie te beschermen, maar de feiten geven aan dat de Unie de bescherming van de mensenrechten op haar grondgebied in de praktijk als een zaak van de lidstaten beschouwt. Zo is er bijvoorbeeld geen enkel systeem voor het afleggen van verantwoordelijkheid op supranationaal niveau dat zich bezighoudt met monitoring en evaluatie van de prestaties van de lidstaten, en het doen van voorstellen voor maatregelen voor het aanpakken van tekortkomingen, met name op structureel vlak.

Welke maatregelen is de Commissie van plan te gaan nemen om te komen tot de oprichting van een communautair systeem voor het afleggen van verantwoordelijkheid door de lidstaten in verband met overtredingen van de mensenrechten op het grondgebied van de Europese Unie?

Antwoord van de heer Vitorino namens de Commissie

(7 juli 2003)

De eerbiediging van de grondrechten op het niveau van de Unie wordt door de volgende mechanismen gewaarborgd.

—

Artikel 7 van het Verdrag betreffende de Europese Unie voert mechanismen in die de eerbiediging van de in artikel 6, lid 1, van dit Verdrag vastgelegde beginselen moeten waarborgen. De Commissie is samen met het Parlement en de lidstaten verantwoordelijk voor de inwerkingstelling van de in artikel 7 vastgelegde mechanismen. De Commissie kan het initiatief nemen voor beide mechanismen, preventie en sanctie, zoals bepaald bij de leden 1 en 2 van dit artikel. De Commissie bereidt momenteel een mededeling aan het Parlement en de Raad betreffende de toepassing van artikel 7 voor.

—

In 2002 heeft de Commissie op verzoek van het Parlement een onafhankelijk netwerk van deskundigen op het gebied van grondrechten ingesteld. In het eerste jaarverslag van het netwerk, dat reeds op 2 mei 2003 aan het Parlement is toegezonden, wordt een overzicht van de huidige situatie van de grondrechten in de lidstaten gegeven. In het verslag is de situatie van de grondrechten, getoetst aan de artikelen van het Handvest, onderzocht en worden de wetgeving, rechtspraak en gebruiken van de nationale autoriteiten in een nationale, communautaire en internationale context besproken.

Het verslag vormt weliswaar niet de officiële visie van de Commissie, maar geeft een duidelijk beeld van de situatie inzake de bescherming van de grondrechten in de Unie.